dar

Ji Wîkîferheng
Here nagîvasyonê Here lêgerînê
 Binêre herwiha: dar- û -dar

Kurdî[biguhêre]

Bilêvkirin[biguhêre]

Navdêr 1[biguhêre]

Zayenda mê ya binavkirî
Rewş Yekjimar Pirjimar
Navkî dar dar
Îzafe dara darên
Çemandî darê daran
Nîşandera çemandî wê darê wan daran
Bangkirin darê darino
Zayenda mê ya nebinavkirî
Rewş Yekjimar Pirjimar
Navkî darek darin
Îzafe dareke darine
Çemandî darekê darinan
Darek (1)

dar mê

  1. Riwekeke bikok anku qurm û çeq û pel û bi gelemperî çendîn metreyan dirêj.
    • Dar, dar, dar… darên kevnar, darên bilind, darên stûgewrê, darên cûrbicûr… heta gund riya me her di nav daristanan re derbas dibû. Hê destên dijmin negihîştibûn van çiyan û daristanan. — (Tu, Mehmed Uzun, 1984)
  2. Her tiştê bi dirûvê xwe dişibe daran
    Dara binemalê.
    "Dara sêvê". Ev (a) ya ku li ser bêjeya dar zêdebûyî hişt ku bêje şêweya xwe biguhere. Ev destnîşana morfolojî, ji bo zayenda mê ye û di warê mêjerê de, yekhejmar e (tak e).
    • "Nimûneya "darê min" ev guherîna bi (ê) yê dide xuyanîkirin ku nêr e û tak e. Îcar pirs, çawa dikare dar di eynî wextê de, nêr û mê be? Di haletê pêşiyê de mê ye û dar şîn e, di haletê duyê de, dar bi erkê şivê (şivik/ dara hişk) radibe, bi vê yekê em dibînin ku ne tinê guhartin di şêweyê de, çê bû her weha jî, di wateyê de. — (Bavê Nazê: Ber bi zimanekî yekbûyî ve, Gelavej.com, 7/2008)

Bi alfabeyên din[biguhêre]

Bide ber[biguhêre]

Binêre herwiha[biguhêre]

Jê[biguhêre]

Qafiye[biguhêre]

Etîmolojî[biguhêre]

Hevreha soranî دار‎ (dar), kurdiya başûrî dar, hewramî dar, zazakî dare, farisî دار‎ (dar), pehlewî dar, hexamenişî 𐎭𐎠𐎽𐎢𐎺 (dārûv), avestayî 𐬛𐬁𐬎𐬭𐬎‎ (dāuru), sanskrîtî दारु (dāru) (dā́ru), hîtîtî 𒋫𒊒 (taru) û 𒋫𒀀𒊒 (tāru), latviyayî dar̂va, lîtwanî dervà, bulgarî дърво́ (dǎrvó), çekî dřevo, yûnaniya kevn δόρυ (dóru) (dóry) û δρῦς (drỹs), rûsî/ukraynî де́рево (dérevo), albanî dru, inglîziya kevn trēow, inglîziya navîn treo, tre, inglîziya niha tree, danmarkî træ, norwecî tre, swêdî trä / träd, îrî dair... hemû ji proto-hindûewropî *dóru (dar). Hevreha durist.

Çavkanî:
  • Horn, Paul. (1893): Grundriss der neupersischen Etymologie [Bingehê etîmolojiya farisî] (bi almanî). Strassburg r. 157.
  • Watkins, Calvert, The American Heritage Dictionary of Indo-European Roots [arşîv], Houghton Mifflin Co., 2007, çapa 2em, r. 102
  • MacKenzie, David Neil, The dialect of Awroman (Hawraman-i Luhon) Grammatical sketch, texts, and vocabulary, Kommissionaer: Munksgaard (København), 1966, r. 138
  • Etymonline. Online English Etymology Dictionary. <etymonline.com> by Douglas Harper.

Bi zaravayên din[biguhêre]

  • Soranî: dar, dirext
  • Kurdiya başûrî: dar
  • Lekî: dar
  • Zazakî: dare m
  • Hewramî: dar

Werger[biguhêre]

Navdêr 2[biguhêre]

Zayenda nêr a binavkirî
Rewş Yekjimar Pirjimar
Navkî dar dar
Îzafe darê darên
Çemandî darî daran
Nîşandera çemandî wî darî wan daran
Bangkirin daro darino
Zayenda nêr a nebinavkirî
Rewş Yekjimar Pirjimar
Navkî darek darin
Îzafe darekî darine
Çemandî darekî darinan
dar (1)

dar nêr

  1. çeqê yan qurmê darê (bi taybetî dema bo şewitandinê yan jî wek beşek avahiyekî tê bikaranîn).
  2. doqişk, şiv, şivtan, darik, çov, ço, çîv.

Werger[biguhêre]

Navdêr 3[biguhêre]

dar nêr

  1. (darê dinyayê) war, welat, mal
    darê dinyayê

Etîmolojî[biguhêre]

Ji erebî دَار‎ (dār, “war, mal, welat, cih, der”), hevreha aramî דורא (dûra/dwara: jîngeh, war), akadî darû (bane, mala li çolê), têkilî peyva dor û dewr.

Werger[biguhêre]

Çekî[biguhêre]

Navdêr[biguhêre]

dar nêr

  1. diyarî, hediye

Galîsî[biguhêre]

Lêker[biguhêre]

dar

  1. dan, dayîn, raber kirin, pêşkêş kirin, araste kirin, bexşîn

Holendî[biguhêre]

Navdêr[biguhêre]

  yekjimar pirrjimar
 navdêr    dar     darren  
 biçûkker    darretje     darretjes  

dar nêr

  1. nêrehing, hingê nêr

Înterlîngua[biguhêre]

Lêker[biguhêre]

dar

  1. dan, dayîn, raber kirin, pêşkêş kirin, araste kirin, bexşîn

Katalanî[biguhêre]

Bilêvkirin[biguhêre]

  • Deng (Spanya (El Prat de Llobregat))

Lêker[biguhêre]

dar

  1. dan, dayîn, raber kirin, pêşkêş kirin, araste kirin, bexşîn

Kornî[biguhêre]

Navdêr[biguhêre]

dar

  1. berû

Ladînoyî[biguhêre]

Lêker[biguhêre]

dar

  1. dan, dayîn, raber kirin, pêşkêş kirin, araste kirin, bexşîn

Lîtwanî[biguhêre]

Lêker[biguhêre]

dar

  1. hê, hê jî, hîna, hêj

Maltayî[biguhêre]

Navdêr[biguhêre]

dar mê

  1. mal, xanî

Polonî[biguhêre]

Bilêvkirin[biguhêre]

  • Deng (Polonya (Warşova))

Navdêr[biguhêre]

dar mê

  1. diyarî, hediye

Portugalî[biguhêre]

Bilêvkirin[biguhêre]

  • Deng (Portûgal (Porto))
  • Deng (Komara Korêyê (Yangsan))
  • Deng (Brezîl)
  • Deng (Dewletên Yekbûyî yên Amerîkayê)

Lêker[biguhêre]

dar

  1. dan, dayîn, raber kirin, pêşkêş kirin, araste kirin, bexşîn

Romanyayî[biguhêre]

Bilêvkirin[biguhêre]

  • Deng
  • Deng (Romanya (Craiova))

Hoker[biguhêre]

dar

  1. lê, lêbelê, welê, ema, feqet, lakin

Navdêr[biguhêre]

dar

  1. diyarî, hediye

Sirboxirwatî[biguhêre]

Navdêr[biguhêre]

dar mê

  1. diyarî, hediye

Slovakî[biguhêre]

Navdêr[biguhêre]

dar mê

  1. diyarî, hediye

Slovenî[biguhêre]

Navdêr[biguhêre]

dar mê

  1. diyarî, hediye

Spanî[biguhêre]

Bilêvkirin[biguhêre]

  • Deng (Fransa)
  • Deng (Meksîk)
  • Deng (Spanya)

Lêker[biguhêre]

dar

  1. dan, dayîn, raber kirin, pêşkêş kirin, araste kirin, bexşîn

Tirkî[biguhêre]

Bilêvkirin[biguhêre]

  • Deng

Navdêr[biguhêre]

dar

  1. Teng.
    Dar sokak. ― Kuça teng.
    Dar ve uzun oda. ― Odeya teng, ziravik û dirêj.
  2. Teng.
    Dar düşünce. ― Ramana teng.
  3. Barik, tûlik.
    Dar elbise. ― Cilê teng.
  4. Kêm, hindik, sînordar
    Bu dar gelirle bir şey yapamayız. ― Em bi van dahatên kêm nikarin tiştekî bikin.
  5. Roja teng.
    Dar günde ondan biraz para almışım o kadar. ― Di roja teng de min hinek pere jê stendiye, ew qas.
  6. Bi zorekê.
    Akşam arabasına dar yetiştiler. ― Bi zorekê gihiyan erebeya êvarê.
  7. Sêpê, daraxaçî, darê îdamê (dîreka ku pê mehkûmê îdamê tên daleqandin).
Ji "https://ku.wiktionary.org/w/index.php?title=dar&oldid=5137230" hatiye standin.