pel

 Binêre herwiha: pell û pêl

Kurmancî

Navdêr 1

Zayenda nêr a binavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	pel	pel
Îzafe	pelê	pelên
Çemandî	pelî	pelan
Nîşandera çemandî	wî pelî	wan pelan
Bangkirin	pelo	pelino
Zayenda nêr a nebinavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	pelek	pelin
Îzafe	pelekî	peline
Çemandî	pelekî	pelinan

pel (1)

pel nêr, p-ya req

2. belg, pelg, belçim, belçîm, bilçik, belçûm, pelçim, pelçîm, pelçûm,
   parçeyên çeqên daran ve şên dibin
   (pêşî ji bişkojan dipişkivin, paşî kesk dibin û taliyê dibeyin anku zer dibin û diwerin anku diweşin)
3. per, kaxez, weraqe, belgename

Bi alfabeyên din

• kurdî-erebî: پەل

Ji wêjeya klasîk

• Ah-i bêgavê ji dil tên me ji pêta di ceger
  Bes tu bêfeyde nesîhet ke me dil bûye pelek— (Dîwana Melayê Cizirî ~1640, Melayê Cizîrî)

Herwiha

• bel (2)
• belg
• pelg
• pelç

Bide ber

• pell
• pal
• pêl
• pil
• pîl
• pol
• pul
• pûl
• bel

Jê

• (Lêker) pel girtin

• (Navdêr) pelgirtin
• (Navdêr) pelçûn

Etîmolojî

Hevreha şêxbizinî welg, zazakî velg

• proto-hindûewropî: *welə- ("hirî, pûrt") > *wolko- ("mû, hirî, pûrt; giya; daristan")

• proto-îranî: *warka- ("belg, pel")

avestayî: verke- ("belg, pel")

partî: wrgr ("belg, pel")

pehlewî: werg ("belg, pel")

sogdî: wrkr ("belg, pel")

farisî: berg ("belg, pel")

mazenderanî: verek ("belg, pel")

kurdî: belg > pelg > pel

zazakî: velg ("belg, pel")

sanskrîtî: velke- ("per, bask") ...

latînî: vellus- ("hirî, pûrt")

almanî: Wolle- ("hirî, pûrt")

inglîzî: wool- ("hirî, pûrt")

Çavkanî: Horn p.47, Lubotsky, Watkins p.98 | Pokorny: 1139

Werger

riwek

• Albanî: fletë → sq
• Erebî: ^?الجمرة‎ → ar, ^?الحمیراء السوداء‎ → ar, ^?السنف‎ → ar, ^?القبس‎ → ar, ^?الملة‎ → ar, ^?الورق‎ → ar, ^?ضرمة‎ → ar, ^?وابصة‎ → ar
• Almanî: Blatt → de
• Inglîzî: leaf → en, leaves pirjimar
• Inglîziya kevn: blæd → ang, leaf → ang
• Katalanî: full → ca, fulla → ca
• Danmarkî: blad → da
• Spanî: hoja → es, folio → es
• Esperantoyî: folio → eo
• Ferî: blað → fo
• Fînî: lehti → fi
• Fransî: feuille
• Frîsî: bled → fy
• Gaelîka skotî: duilleag → gd
• Îbranî: עלה‎ → he mê
• Mecarî: levél → hu
• Îdoyî: folio → io
• Indonezî: daun → id
• Îzlendî: lauf → is
• Îtalî: foglia → it, foglio → it
• Mayayiya yukatekî: le’
• Holendî: blad → nl, vel → nl
• Norwecî: blad → no
• Papyamentoyî: blachi → pap
• Polonî: arkusz → pl, kartka → pl, liść → pl
• Portugalî: folha → pt
• Romanyayî: frunză → ro
• Rusî: лист → ru (list)
• Sirananî: wiwiri → srn
• Swêdî: blad → sv
• Swahîlî: jani → sw
• Tagalogî: dáhon → tl
• Çekî: list → cs
• Tirkî: yaprak
• Çolyanî: patúkh (pirjimar patúyal)

per, kaxez, weraqe, belgename

• Almanî: Laub → de nêr, Seite → de mê, ^?Wedel → de nêr
• Farisî: برگ‎ → fa, سند‎ → fa, صفحه‎ → fa, ^?برگه‎ → fa, ^?شراره آتش‎ → fa, ^?کاغذ‎ → fa, ^?مدرک‎ → fa
• Inglîzî: covey → en, foliage → en, frond → en, gleed → en, platoon → en, file → en, phyllo- → en
• Tirkî: belge → tr, çalkantı → tr, çapak → tr, ^?lahza → tr

Navdêr 2

pel (2)

pel nêr

1. pêt,
   parçeyên agirî yên ji pirtên darî yan kumirê
   (yên ku agirî girtine û dişewitin lê hê nebûne xwelî)

Herwiha

• pêlox
• pêreng
• piring
• piloxt

Bi alfabeyên din

• kurdî-erebî: په‌ل

Etîmolojî

Herwiha piring, pêreng, ji proto-hindûewropî *péh₂ur (agir), hevreha çekî pýř (pel), yûnaniya kevn πῦρ (pûr: agir > kurdî pîroman), toxarî A por (agir), toxarî B puwar (agir), hîtîtî paḫḫur (agir), danmarkî / norwecî / swêdî fyr (agir), inglîzî fire (agir), ermenî հուր (hur: agir)...

Werger

• Çînî:

  mandarînî: 餘燼 → zh, 余烬 → zh (yújìn)

• Almanî: Glut → de mê
• Erebî: جمرة‎ → ar (cemre)
• Ermenî: մարմրող ածուխ → hy (marmroł acux)
• Esperantoyî: braĝo → eo, ardaĵo → eo
• Farisî: شعله‎ → fa
• Fînî: kekäle → fi
• Fransî: braise → fr mê
• Gurcî: მღვივარი ნახშირი → ka (mɣvivari naxširi), ცხელი ნაცარი → ka (cxeli nacari)
• Holendî: sintel → nl
• Mecarî: zsarátnok; izzó fa(darab)/széndarab, parázs → hu
• Îdoyî: brezo → io
• Inglîzî: embers → en, ember → en, ^?bracteole → en, ^?bractlet → en, ^?carbuncle → en, ^?fire-brand → en, ^?leafage → en, ^?live coal → en, ^?phyllome → en, ^?cigarette paper → en
• Îtalî: brace → it mê
• Katalanî: brasa → ca mê
• Latînî: favilla → la mê
• Rusî: уголёк → ru (ugoljók) nêr, горячая зола → ru (gorjáčaja zolá) mê
• Sirboxirwatî: žar → sh nêr, žeravica → sh mê
• Spanî: brasa → es mê, ascua → es mê
• Tayî: แสงไฟในเศษฟืน → th (săeng fai nai sèt feun), ถ่านที่ยังคุอยู่ → th (tàan têe yang kóo yòo), เถ้าที่ยังคุกกรุ่นอยู่ → th (tâo têe yang kóok gròon yòo)
• Tirkî: kor → tr, köz → tr, ^?levha → tr, ^?manga → tr, ^?sarma → tr, ^?takım → tr, ^?talaş → tr, ^?talaz → tr, ^?tim → tr, ^?titrek kavak → tr, ^?varak → tr

Navdêr 3

pel zayend pêwîst e (z=m: mê, z=n: nêr, z=mn: mê û nêr, z=nt: nêtar)

1. kelûpel, tişt, hûrûmûr

Werger

• Inglîzî: item → en, goods → en, wares → en, products → en

Zazakî

Navdêr

pel

1. pel