zer

Ji Wîkîferhengê

Kurmancî[biguhêre]

Bilêvkirin[biguhêre]

Rengdêr[biguhêre]

Pozîtîv Komparatîv Sûperlatîv
zer zertir herî zer
zertirîn
rengên zer

zer

  1. (reng) rengê rojê anku tavê, rengê zêrî,
    wek rengê zêrî, yê lîmonên gihiştî yan yê roja geş: #ffff00
    kirasekî zer
    kesk û sor û zer (rêzkirina rengên Ala Rengîn):
    • Ronahiya dil û çav,
      diyariya dê û bav
      pêsîra wî roj û tav,
      spehîtiya ax û av
      ala kurdan ser be ser,
      sor û gewr e kesk û zer
       — (Kamiran Bedirxan: Ala Kurdan, Hawar hj. 8, 1932)
  2. por an serê bi rengê zer ve, ne-reş:
    jineke porzer
  3. beyî, gihiştî:
    Genim zer bûye.
  4. spîçolkî, rengavêtî
    Rûyê wî ji tirsan zer bû.
  5. (siyaset), (Başûrê Kurdistanê) PDK, Partiya Demokrat a Kurdistanê (bidin ber: kesk = YNK)

Bi alfabeyên din[biguhêre]

[biguhêre]

Têkilî[biguhêre]

Jornav[biguhêre]

Navên rengan[biguhêre]

Qafiye[biguhêre]

Etîmolojî[biguhêre]

Hevreha soranî زه‌رد(zerd), kurdiya başûrî zerd, lekî zerd, hewramî zerd, belûçî زرد(zerd), farisî زرد(zerd), tacikî зард (zard), pehlewî zert, partî zer-ğon, peştûyî ژېړ‎(žêṛ), avestayî 𐬰𐬀𐬌𐬭𐬌(zairi, /zeyri/), sanskrîtî हरि (hári)... latviyayî zelt, lîtwanî žélti, žel̃vas... bulgarî жълт (žǎlt), makedonî жолт (žolt), polonî żółty, rûsî жёлтый (žóltiy), çekî žlutý... danmarkî/norwecî/swêdî gul, almanî gelb, inglîziya kevn ġeolu, inglîziya niha yellow... hemû ji proto-hindûewropî *ǵʰelh₃-.

Bo guherîna *ǵ- ya proto-hindûewropî bi z- di zimanên îranî de, bidin ber: zanîn, zan, zevî...

Ji heman rehî herwiha: zêr.

Hêjayî gotinê ye ku nêzîkiya dengî ya peyva zer li gel hevwateya wê ya tirkî sarı tenê tesedifî ye, peyva tirkî ji zimanê proto-tirkî ye (ne peyveke ji zimanên hindûewropî deynkirî ye).

Çavkanî:
  • Chyet, Michael L. (2003): Kurdish-English Dictionary, Ferhenga Kurmancî-Inglîzî, Yale University Press.
  • Horn, Paul. (1893): Grundriss der neupersischen Etymologie [Bingehê etîmolojiya farisî] (bi almanî). Strassburg
  • Mackenzie, D. N. (1971), A Concise Pahlavi Dictionary, London, New York, Toronto: Oxford University Press.
  • Novák, Ľubomír (2013) Problem of Archaism and Innovation in the Eastern Iranian Languages (PhD dissertation)‎[[1]], Prague: Univerzita Karlova v Praze, filozofická fakulta.
  • Расторгуева В. С., Эдельман Д. И. Этимологический словарь иранских языков. [Rastorguyeva V.S., Edelman D.I.: Ferhenga Etîmolojî ya Zimanên Îranî] (bi rûsî) 2000-2011-.
  • The Tower of Babel - An Etymological Database Project [Birca Babilê - Projeyeke Danegeha Etîmolojî] (bi îngilîzî û rusî): http://starling.rinet.ru/
  • Tsabolov, R. L.Ferhenga etîmolojî ya zimanê kurdî ["Цаболов, Р. Л.: Эмцмолоƨцческцц̆ словарь курδскоƨо языка"], Moskova, 2001-2010
  • Watkins, CalvertThe American Heritage Dictionary of Indo-European Roots [arşîv], Houghton Mifflin Co., 2007, çapa 2em

Bi zaravayên din[biguhêre]

Werger[biguhêre]

Navdêr 1[biguhêre]

Zayenda nêr a binavkirî
Rewş Yekjimar Pirjimar
Navkî zer zer
Îzafe zerê zerên
Çemandî zerî zeran
Nîşandera çemandî zerî wan zeran
Bangkirin zero zerino
Zayenda nêr a nebinavkirî
Rewş Yekjimar Pirjimar
Navkî zerek zerin
Îzafe zerekî zerine
Çemandî zerekî zerinan

zer nêr

  1. rengê rojê anku tavê, rengê zêrî:
    zerê geş, zerê tarî, zerê vebûyî
    Ew ji zerî hez dike.

Werger[biguhêre]

Navdêr 2[biguhêre]

zer nêr

  1. zêr

[biguhêre]

  • Forma farisî ya peyva zêr e, di kurdî de tenê di klasîkan de hatiye bikaranîn.

Werger[biguhêre]

Baskî[biguhêre]

Cînav[biguhêre]

zer

  1. çi

Tirkî[biguhêre]

Navdêr[biguhêre]

zer

  1. (kevnbûyî) zêr

Etîmolojî[biguhêre]

Ji farisî زر(zer, zerr)