reş
Naverok
Kurdî[biguherîne]
Wate[biguherîne]
- tarîtirîn reng, rengê ji hemiyan tarîtir, wek rengê rejiyê. #000000
- tarî, ji ronahiyê bêpar
- temirandî
- Ka wê çirayê reş bike.
- çermreş, mirovên çermreş yên mîna efrîqiyan
- bêyom, pirr xirab, nebaş
- Kîmyabarana Helepçeyê di dîroka Gelê Kurd de rojek reş e.
Bi alfabeyên din[biguherîne]
Hevwate[biguherîne]
Bikaranîn[biguherîne]
Ji[biguherîne]
hevreha soranî ڕهش (reş) e lê ji wê pê ve êdî etîmolojiya wê nediyar e: di zaravayên din yên kurdî û di zimanên din yên îranî de peyva îranî "siya(h)" li kar e ku di kurmancî û soranî de ji bilî edebiyata klasîk nayê bikaranîn. Texmînen têkilî peyva "rejî" ye lê etîmolojiya wê jî nayê zanîn. Ihtimalen ji aramî ܪܫܥܐ (reşa'a: xirab, bed - ji ber ku sembola xirabiyê rengê reş e) e ku hevreh û hevwateya wê wek רשע (reşa') di îbrî de jî peyda dibe. Dikare herwiha ji peyva bi maneya "ser" ya zimanek samî hatibe ji ber ku ser anku pirç/porr li Kurdistanê bi piranî reş in. Bo nimûne ji aramî ܪܝܫܐ (rêşa: ser), hevreha îbrî ראש (roş), erebî راس (reis)... ji proto-samî *ra'š-. Bo çêkirina navê rengan ji tiştan bide ber "qehweyî, pirteqalî, pembeyî, pîvazî, narincî, torincî..." Ji aliyê dengnasî ve girêdana bi hevwateya xwe ya sanskrîtî कृष्ण (kṛṣṇá: reş) ve zehmet e.
Jê[biguherîne]
Bide ber[biguherîne]
Bi zaravayên kurdî[biguherîne]
- kurmancî: reş (giştî), siya(h) (edebî), qere- (hin pêşgir)
- soranî: reş (giştî), siya (edebî), qere- (hin pêşgir)
- başûrî: siya, siyaw
- hewramî: siyaw
- zazakî: siya
Ji Wêjeya Klasîk[biguherîne]
Saqî ko dêm mehweş bitin
Kagul ji şêva reş bitin
Qerqef bila ateş bitin— (Dîwana Melayê Cizirî ~1640, Melayê Cizîrî)
Werger[biguherîne]
|
|
