sor

Kurmancî

Bilêvkirin

•  IPA^(kilîd): /sˤɵhɾ/ ~ /sˤoːɾ/
• Deng (Wan)^ⓘ
• Kîtekirin: sor

Rengdêr

Pozîtîv	Komparatîv	Sûperlatîv
sor	sortir	herî sor (merkezî) tewrî sor (rojavayî) sortirîn (soranîzm)

sor

1. (reng) Rengê mîna rengê xwîna paqij yan firingiyên anku tomatên gihiştî.
   Çend cûnên rengê sor: #E01010 #FF0000 #FF0040 #FF2000 #850606

   sorê vebiye, sorê tarî, sorê geş

   • Lakin ew mirovêd ko hiznî ne (kesekî wan mirî ye, xemgînhenin) ew libasêd (cil û bergên) sor û qirmiz û cilêd faxire (buha, nirxdar), ber nakin (li xwe nakin) û destêd xwe hinne nakin û çavêd xwe kil nadin û naçin dawetan û kêfxweşiyan. — (Mele Mehmûdê Bayezîdî, Amadekar: Jan Dost Adat û Rusûmatnameê Ekradiye, Weşanxaneya Nûbihar, 2010, r. 111, ISBN 9789944360678)
   • Ji lêvên sor şekir barî,
     Bi min da wê bi nazdarî,
     Şeraba kûpikê darî,
     Vekir wê pê zimanê min. — (Cegerxwîn: Helbesta Hat civanê min bi şev)
2. Nîşana talûkeyê anku xeterê.
   • Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]
3. Di siyasetê de rengê komunîstan, sosyalîstan û çepgirên din.

   Hevmane: çepgir

Hevmane

Tenê edebî:

• al
• qirmiz
• gurmiz
• sorgûn

Binêre herwiha

Rengên kurdî

• kesk
• mor
• narencî
• pîvazî
• qehweyî
• reş
• sor
• spî
• xemir
• zer
• şîn

Jê

• sipîsor
• (lêker) sor bûn
• (lêker) sor kirin
• sorahî
• soratî
• sorav
• soravî
• sorayî
• (navdêr) sorbûn
• (rengdêr) sorbûyî
• (navdêr) sorkirin
• (rengdêr) sorkirî
• sortî
• sorî
• sorîtî

Etîmolojî

Hevreha soranî سوور (sûr), zazakî sor, hewramî sur, zazakî-hewramî *suhr, belûçî suhr, farisî سرخ (sorx), farisiya navîn suxr, hexamenişî θuxre, avestayî suxre-, sekayî suxre-, osetî surx, sanskrîtî śukrá, latviyayî sarks û sarkans, lîtwanî sárkanas, hemû ji proto-hindûewropî *ser- /*sar- (sor). Ji bilî zimanên hindûîranî û baltî di babikên din yên hindûewropî de ne diyar e.

Çavkanî:

• Horn, Paul. (1893): Grundriss der neupersischen Etymologie [Bingehê etîmolojiya farisî] (bi almanî). Strassburg r. 161.
• MacKenzie, David Neil, The dialect of Awroman (Hawraman-i Luhon) Grammatical sketch, texts, and vocabulary^[1], Kommissionaer: Munksgaard (København), 1966, r. 132

Bi zaravayên din

• Soranî: sûr
• Kurdiya başûrî: sör
  • Şêxbizinî: sör, qirmiz
• Lekî: sor
• Hewramî: sur
• Zazakî: sor
  • (devokî) sûr

Werger

• Abxazî: аҟаԥшь (āq̇āpš̍)
• Açehî: mirah
• Adîgeyî: плъыжьы (plˢəźə)
• Afrîkansî: rooi → af
• Akanî: kɔkɔɔ
• Aklanon: mapuea
• Albanî: kuq → sq
• Almaniya Pennsylvania: rot
• Almanî: rot → de
• Amharî: ቀይ → am (ḳäy)
• Amuzgoyî: be
• Andî: гьири (hiri)
• Apaçî:

  Apaçiya rojava: łichíí

• Aragonî: royo
• Aramî:

  Aramiya nû ya asûrî: ܣܡܘܿܩܵܐ (smoqa)

  Îbranî: סוּמַּק (summaq)

• Aromanî: arosh
• Arrernteyiya rojavayî: thetheke
• Asamî: ৰঙা (roṅa), ৰঙা ৰং (roṅa roṅ)
• Astûrî: bermeyu → ast, colloráu → ast, encarnáu → ast
• Aşanînkayî: kityonkari
• Atîkamekwî: mikwaw
• Avarî: багӏараб (baʻarab)
• Aymarayî: chupika → ay
• Azerî: qırmızı → az
• Balînî: barak
• Banjarî: habang
• Baskî: gorri
• Başkîrî: ҡыҙыл (qïðïl)
• Belarusî: чырво́ны → be (čyrvóny)
• Bengalî: লাল → bn (lal), আলহামরা (alhamra), লোহিত → bn (lohit)
• Bîslamayî: red
• Bretonî: ru → br, ruz → br
• Bugî: ma-cəllaʔ
• Bukidnon manoboyiya rojavayî: meriɣa'
• Bulgarî: черве́н → bg n (červén)
• Burmayî: နီ → my (ni)
• Buryatî: улаан (ulaan)
• Conxayî: དམརཔོ (dmrpo)
• Çamicuroyî: cheewa
• Çeçenî: цӏе (cʼe), цӏен (cʼen)
• Çekî: červený → cs n, rudý → cs n
• Çerokî: ᎩᎦᎨ (gigage)
• Çîkasawî: homa
• Çînî:

  Kantonî: 紅 / 红 (hung⁴), 紅色 / 红色 (hung⁴ sik¹)

  Mandarînî: 紅 / 红 → zh (hóng), 紅色 / 红色 → zh (hóngsè)

  Min dongî: 红 (oing)

  Minnanî: 紅 / 红 → zh-min-nan (âng), 紅色 / 红色 → zh-min-nan (âng-sek)

• Çuvaşî: хӗрлӗ (hĕrlĕ)
• Dakotayî: luta
• Danmarkî: rød → da
• Dogrîbî: dekʼo
• Dolganî: кыһыл
• Dusuniya navendî: aragang
• Çamî:

  Çamiya rojhilatî: mariah

  Çamiya rojavayî: mereah

• Elwîrî-wîderî: قیرمیز (qirmiz)
• Endonezyayî: merah → id
• Erebî: أَحْمَر → ar n (ʾaḥmar), حَمْرَاء m (ḥamrāʾ), حُمْر p (ḥumr)

  Erebiya misrî: أحمر n (ʾaḥmar)

  Erebiya kendavî: أحمر n (ʾaḥmar)

  Erebiya hîcazî: أحمر n (ʔaḥmar), حمرا m (ḥamra), حُمُر g p (ḥumur)

• Ermenî: կարմիր → hy (karmir)
• Erromintxelayî: lolo
• Esperantoyî: ruĝa → eo
• Estonî: punane → et
• Evenî: хуланя (hulaņa)
• Evenkî: хулама (hulama)
• Eweyî: dzĩ
• Farisiya kevn: 𐎰𐎧𐎼 (θ-x-r)
• Farisî: قرمز → fa (qermez), سرخ → fa (sorx), احمر → fa (ahmar)
• Ferî: reyður → fo
• Fîjî: damudamu
• Fînî: punainen → fi
• Fransî: rouge → fr
• Friyolî: ros
• Frîsiya bakur:

  Frîsiya bakur: ruad

  Mooring: rüüdj

  Frîsiya bakur: ruar

  Frîsiya bakur: ruid

• Frîsî: read → fy
• Gaelîka skotî: dearg, ruadh
• Galîsî: vermello → gl, rubio → gl
• Gorontaloyî: meela
• Gotî: 𐍂𐌰𐌿𐌸𐍃 (rauþs)
• Gujaratî: લાલ → gu (lāl)
• Gurcî: წითელი → ka (c̣iteli)
• Guwaranî: pytã
• Haîtî: wouj, rouj
• Halkomelemî: tskwí:m, ts'kwí:m

  Halkomelemî: tskwim

• Hawayî: 'ula, ʻulaʻula
• Hawsayî: ja
• Higaononî: maliga
• Hindî: लाल → hi (lāl), सुर्ख़ (surx)
• Hîlîgaynonî: pulahon
• Hmongî: liab
• Holendî: rood → nl
• Hopîyî: paalangpu
• Hunsrikî: rod
• Îbranî: אָדוֹם → he n (adom), אֲדֻמָּה → he m (aduma)
• Îdoyî: reda → io
• Îgboyî: uhie
• Îngilîziya kevn: rēad, rēod
• Îngilîzî: red → en
• Îngûşî: цӏе (cʼe)
• Înterlîngua: rubie → ia
• Îranunî: mariga'
• Îrlendî: dearg → ga, rua → ga
• Îstriyotî: russo
• Îtalî: rosso → it, rubino → it
• Îzlendî: rauður → is
• Japonî: 赤い → ja (あかい, akai)
• Jarayî: mraih
• Javayî: abang → jv, abrit → jv
• Kalalîsûtî: aappalajaarpoq, aappaluppoq
• Kannadayî: ಕೆಂಪು → kn (kempu)
• Kapampanganî: malutu, magingkundiman
• Katalanî: roig → ca, vermell → ca
• Kaurnayî: kaaru-kaaru, taltharni, milthi, karrku
• Kayingangî: kusũg
• Keçwayî: puka
• Kirgizî: кызыл → ky (kızıl)
• Ladin:

  Ladînî: cueciun

  Ladînî: cöce

  Ladînî: chécen

• Kîkongoyî: mbwaki
• Kîkûyûyî: -tune
• Kîngalî: රතු → si (ratu)
• Kîrîbatî: uráura
• Klamatî-modokî: taktakl̓i
• Komorî: -kundru
• Koreyî: 빨갛다 → ko (ppalgata), 붉다 → ko (bukda)
• Kornî: rudh
• Kreyoliya fransî ya Louisiana: rouj
• Kreyoliya morîtanî: rouz
• Kreyoliya seyşelî: rouz
• Kwak'walayî: t̕łat̕ła̱x̱wsa̱m
• Ladînoyî: kolorado
• Latgalî: sorkons
• Latînî: rubeus, rufus → la, ruber → la, rubidus → la, vermiculus, rubicundus → la, russus
• Latviyayî: sarkans → lv
• Lawsî: ແດງ (dǣng)
• Lingalayî: ngóla
• Lîgûrî: rósso
• Lîtwanî: raudonas
• Lîvonî: punni
• Lueyî: ᦶᦡᧂ (ḋaeng)
• Luksembûrgî: rout → lb
• Mòçenoyî: roat
• Madurayî: mera
• Maguindanaoyî: mariga
• Makasarî: ɛja
• Makedonî: црвен (crven)
• Malagasî: mena → mg
• Malezî: merah → ms, berma
• Maltayî: aħmar → mt n
• Mançûyî: ᡶᡠᠯᠠᡥᡡᠨ, ᡶᡠᠯᡤᡳᠶᠠᠨ
• Manksî: jiarg
• Maorî: whero → mi, mākura
• Maranaoyî: mariga'
• Maratî: लाल → mr (lāl), तांबडा → mr n (tāmbḍā)
• Marîkopayî: hwetam
• Mayayiya yukatekî: chak
• Mbya guaraniyî: pytã
• Meänkiyelî: punanen
• Mecarî: piros → hu, vörös → hu
• Misrî: (dšr)
• Mizoyî: sen
• Mînangkabawî: sirah
• Mongolî:

  Kirîlî: улаан → mn (ulaan)

  Mongolî: ᠤᠯᠠᠭᠠᠨ (ulaɣan)

• Montagnaîsî: kamikuat
• Nafaanrayî: ɲiɛ
• Nahwatlî: chīchīltic → nah
• Namayî: ǀnawa
• Nambasiya mezin: im'iel
• Nanayî: сэгден (segʒen)
• Navajoyî: łichííʼ
• Nawrûyî: ȯmwirara
• Nedersaksî:

  Saksoniya jêrîn ya holendî: rood

  Almaniya jêrîn a almanî: root, rot, rod

• Nepalî: रातो → ne (rāto)
• Nîasî: oyo
• Nootkayî: ƛ̕ihuk
• Normandî: rouoge
• Norsiya kevn: rauðr
• Norwecî: rød → no

  Norweciya nînorskî: raud → nn

• Nottoway-meherrînî: ganuntquare
• O'odhamî: wegi
• Ojibweyî: misko-, miskwaa, miskozi
• Oksîtanî: rog → oc, roge → oc, vermelh → oc
• Oriyayî: ଲାଲ (lalô)
• Oromoyî: diimaa → om
• Osageyî: žúuce
• Osetî: сырх (syrx)
• Oygurî: قىزىل → ug (qizil)
• Ozbekî: qizil → uz
• Paîwanî: qudjilj
• Pangasînanî: ambalanga
• Papyamentoyî: korá
• Partî: 𐫘𐫇𐫟𐫡 (swxr)
• Peştûyî: سور → ps (sur), سره → ps (sra)
• Plodîşî: root
• Polabî: carvenĕ n
• Polonî: czerwony → pl
• Portugaliya kevn: vermello
• Portugalî: vermelho → pt
• Puncabî: ਲਾਲ → pa (lāl)
• Qazaxî: қызыл → kk (qyzyl)
• Rapanuyî: heŋaheŋa, hero hero, mea mea, reto reto
• Rohingyayî: lal
• Romagnolî: råss
• Romancî: cotschen n, cotschna m
• Romanî: lolo
• Romanyayî: roșu → ro
• Rusî: кра́сный → ru (krásnyj), черво́нный → ru (červónnyj), а́лый → ru (ályj)
• Saanîçî: NEȻIM
• Samoayî: ʔula
• Sanskrîtî: रुधिर → sa (rudhira), रक्त → sa (rakta)
• Sardînî: rúbiu, arrúbiu, rúgiu, ruju, rúviu, ruxu, ruzu
• Sasakî: abaŋ
• Sebwanoyî: pula
• Sicîlî: russu → scn
• Skotî: reid
• Slaviya kevn: чръвєнъ (črŭvenŭ)
• Slovakî: červený → sk
• Slovenî: rdeč → sl
• Somalî: casaan → so
• Sorbî:

  Sorbiya jêrîn: cerwjeny

  Sorbiya jorîn: čerwjeny → hsb

• Spanî: rojo → es, colorado → es, rubicundo → es, rubro → es, rufo → es, rúbeo
• Sundanî: beureum → su
• Svanî: წჷრნი (c̣ərni)
• Swahîlî: nyekundu → sw
• Swazî: bovú
• Swêdî: röd → sv
• Şanî: လႅင် (lǎeng)
• Şerpayî: མར་རུ (mar ru)
• Şîngazîcayî: -nkuɗu
• Şonayî: tsvuku
• Tàyî: đeng
• Tacikî: сурх → tg (surx)
• Talysh:

  Talişî: سر (sər)

• Tagalogî: mapula
• Tahîtî: 'ute'ute
• Tamîlî: சிவப்பு → ta (civappu), செம் → ta (cem), செங் (ceṅ), செந் (cen)
• Tarantinoyî: russe
• Tarifitî: azegwaɣ n
• Tay dam: ꪵꪒꪉ (deng1)
• Tayî: แดง → th (dɛɛng)
• Telûgûyî: ఎర్ర (erra), ఎర్రని → te (errani)
• Teterî: кызыл (qızıl)
• Tirkî: kırmızı → tr, al → tr, kızıl-
• Tirkmenî: gyzyl
• Tîbetî: དམར་པོ (dmar po), དམར (dmar)
• Tokpisinî: ret, retpela
• Tongî: kulokula
• Toxarî A: rtär
• Toxarî B: ratre
• Tsakhurî: чӏаран (č̣aran)
• Tuvalûyî: kula, mea, mmelo
• Tuvanî: кызыл (kızıl)
• Udî: ч́оч́а (č́oč́a)
• Udmurtî: горд (gord)
• Umbriyî: 𐌓𐌖𐌚𐌓𐌖 (rufru)
• Urdûyî: لال → ur (lāl), سرخ (surx)
• Ûkraynî: черво́ний → uk (červónyj)
• Viyetnamî: đỏ → vi
• Volapûkî: redik → vo
• Voroyî: verrev
• Walonî: rodje → wa
• Weylsî: coch → cy
• Wînnebagoyî: šuuc
• Wolofî: xonq
• Ximêrî: ក្រហម → km (grəhorm)
• Yagnobî: сурх (surx)
• Yakutî: кыһыл (kıhıl)
• Yidîşî: רויט (royt)
• Yorubayî: àwo pupa, pọ́n
• Yûnanî: κόκκινος → el n (kókkinos)

  Kevn: ἐρυθρός (eruthrós)

• Zêlandî: roôd
• Zimanê destan ê emerîkî: 1@Chin-PalmBack X@NearChin-PalmBack

Ev qismê Wergerê ji agahiyên naveroka vê guhartoya gotara red a li ser Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.