lêv

 Binêre herwiha: lev

Kurdî

Bilêvkirin

• IPA^(kilîd): /leːv/
• Kîtekirin: lêv

Navdêr

Zayenda mê ya binavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	lêv	lêv
Îzafe	lêva	lêvên
Çemandî	lêvê	lêvan
Nîşandera çemandî	wê lêvê	wan lêvan
Bangkirin	lêvê	lêvino
Zayenda mê ya nebinavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	lêvek	lêvin
Îzafe	lêveke	lêvine
Çemandî	lêvekê	lêvinan

lêv (1)

lêv mê

1. Herdu deriyên devî yên nerm û bigoşt yên ku ji hev dûr dikevin dema ku dev vedibe.

   lêva jêrîn anku lêva binî û lêva jorîn anku lêva serî.

   lêv ramûsandin yan ramûsan anku lêv maç kirin

   • Ji bo kêfa jina min lê neşikê û wê tempoya xwe dewam bike, bêyî ku kes bibîne min li mitfaxê lêvên wê maçî kir, tepek li kulîmeka wê ya rastê xist, bi çend gotinan pesnê wê da, pê rê bişirîm, paşê dageriyam odeya rûniştinê û min mêvan keremî xwarinê kirin. — (Firat Cewerî, Payiza Dereng, Avesta, 2014, r. 16)
2. rex, hindav, tixûb, sinor

   li ser lêva zinarê

3. dev an rexê jorîn yê amanan anku firaqan:

   Kûp heta ber lêvê tijî bû.

Ji wêjeya klasîk

• Zanim mecala name xwend
  Lêvan tebessum kir ji qend— (Dîwana Melayê Cizirî ~1640, Melayê Cizîrî)

Bi alfabeyên din

• kurdî-erebî: لێڤ
• kurdî-krîlî: лев

Jê

• bilêvker
• bi lêv kirin
• bilêvkirin
• lêvdar
• lêvdudik
• lêvqelew
• lêvstûr
• lêvzirav
• lêvandin
• lêvî
• lêv ziwa bûn

Etîmolojî

Hevreha soranî لێو‎ (lêw), kurdiya başûrî lêw, hewramî lew, zazakî lew, farisî لب‎ (leb), tacikî лаб (lab), pehlewî leb, latînî labium û labrum, îtalî û spanî labio, portugalî lábio, katalanî llavi, fransî lèvre, danmarkî læbe, norwecî leppe, swêdî läpp, inglîzî û holendî lip, almanî Lippe, latviyayî û lîtwanî lūpa... hemû ji proto-hindûewropî *leb- (livlivîn, livîn, leqîn > lêv).

Heman peyv herwiha serekaniya peyvên bi wateyên alîstin yên gelek zimanan e, bo nimûne: hîtîtî 𒇷𒅁𒍣‎ (le-ep-zi), yûnaniya kevn λάπτω (láptō), latînî lambō, ermeniya kevn լափեմ (lapʿem), rûsî ло́пать (lópatʹ: dabilandin, daûrandin)...

Peyva îranî bi taybetî bi forma xwe ya farisî ketiye çend zimanên tirkîkî: ozbekî lab, oyxurî لەۋ‎ (lew) (lew). Ew herwiha wek لب‎‎ (leb) ketibû tirkiya osmanî jî lê di tirkiya niha de ji rewacê ketiye. Heman peyva îranî herwiha ketiye hinek zimanên Başûrê Asyayê jî: ûrdûyî لب‎‎ (leb - li gel ہونٹھ‎‎ /hõṭh/ ya xwemalî) û hindî लब (lab - li gel होंठ /hoṇṭh/ ya xwemalî)

Peyvên kurdî liv, livîn, livandin, livlivîn, livlivandin û hwd. belkî ji ji heman rehî bin lê bi ihtimaleke mezintir ji lebitîn in ku ji erebî ye.

Çavkanî: Çabolov r. 588, Chyet r. 354, Horn r. 212, MacKenzie r. 128, Pokorny r. 651, Schwartz r. 282, Watkins r. 47 |

Bi zaravayên din

• Soranî: lêw
• Kurdiya başûrî: lêw, liç
• Lekî: liç
• Hewramî: lew, liç
• Zazakî: lew, lêw

Werger

• Aramî: ܣܦܬܐ‎ → arc (septho)
• Çînî: 嘴唇 (zuǐchún)
• Albanî: buzë → sq
• Almanî: Lippe → de mê
• Altayiya başûrî: эрин (erin)
• Inglîzî: lip → en
• Atîkamekwî: ockicai
• Başkîrî: ирен (iren)
• Korsîkayî: labra
• Damariya rojhilat: ipˈtiano
• Danmarkî: læbe → da
• Erebî: شفة‎ → ar (şefe)
• Farisî: لب (leb)
• Spanî: labio → es
• Esperantoyî: lipo → eo
• Ferî: vørr
• Fînî: huuli → fi
• Fransî: lèvre → fr
• Frîsî: lippe
• Gagawzî: dudak
• Gujaratî: હોઠ → gu (hoṭh)
• Hindî: होंठ (ho.nth'), लब
• Yûnanî: χείλος → el (cheílos) nêr
• Grîkoyî: chilo nêr
• Îbranî: שָׂפָה‎ mê
• Mecarî: ajak → hu
• Yakutî: уос (uos)
• Îdoyî: labio → io
• Indonezî: bibir → id
• Înterlîngua: labio
• Înuîtî: ᑲᒃᑭᕕᐊᖅ (kakkiviaq) (lèvre supérieure)
• Îtalî: labbro → it
• Japonî: くちびる → ja (kuchibiru), 唇 → ja (kuchibiru)
• Katalanî: llavi → ca
• Koreyî: 입술 (ipsul)
• Karaçay-balkarî: эрин
• Qazaxî: ерін (erin)
• Xakasî: ирiн (irin)
• Kirgizî: эрин → ky (erin)
• Kotavayî: kutc
• Kumikî: эрин (erin)
• Latînî: labea, labia, labium → la, labrum
• Lingalayî: ebɛbú, lobɛbú, mbɛbú
• Komorî: ɗomo (domo)
• Malezî: bibir
• Malagasî: molotra → mg
• Maltayî: xoffa
• Mohawkî: óhsa
• Holendî: lip → nl
• Nogayî: эрин (érin)
• Norweciya bokmålî: leppe → no
• Oksîtanî: pòt → oc
• Papyamentoyî: lep
• Portugalî: lábio → pt
• Romanî: vuśt
• Romanyayî: buză → ro
• Rusî: губа → ru (gouba)
• Samiya bakurî: bavssa
• Sirboxirwatî: usna → sh
• Şîngazîcayî: ɗomo, mwomo
• Swêdî: läpp → sv
• Tagalogî: labì
• Teteriya krîmî: dudaq
• Teterî: ирен → tt (iren)
• Çuvaşî: тута (tuta)
• Tofalarî: аас ӄыдыы
• Tuvanî: эрин (erin)
• Tirkî: dudak → tr
• Tirkmenî: dodak
• Zuluyî: udebe, uludebe