ber

 Binêre herwiha: bêr û -ber

Kurmancî

Bilêvkirin

• IPA^(kilîd): /bɛɾ/
• (Daçek) (Navdêr 2) (Navdêr 3) (Navdêr 4)

  Deng (Bidlîs)

• (Navdêr 6)

  Deng (Bidlîs)

• Kîtekirin: ber
• Navdêr 5 û 6 IPA^(kilîd): /bɛɾ/ r-ya req

Daçek

ber

2. pêş, pêşber, miqabil, hember

   Li ber malê.

3. sîng

Ji wêjeya klasîk

• Hêdî bi lefzê hal bibêj
  Ber “Mîm û Hê û Dal” bibêj
  Şerh û beyana kaxetê— (Feqiyê Teyran ~1620)

Bi alfabeyên din

• kurdî-erebî: به‌ر

Etîmolojî

Hevreha din ya kurmancî wer-, soranî به‌ر‎ (ber) û وه‌ر-‎ (wer-), zazakî we-, farisî بر‎ (ber: ser, wer-), pehlewî apar (eper), hexamenişî upariy- (upariy), avestayî upairi- (upeyri-), sanskrîtî उपरि (upari), albanî epër, yûnaniya kevn ὑπέρ (hupér --> hîper), latînî super (ji *eks-uper), almanî über, ober, inglîzî over, swêdî över... hemû ji proto-hindûewropî *upér ([li] ser, [li] serî). Ji eynî rehî ihtimalen jor (kurtkirina "ji + wer-" - bide ber latînî super ji "*ex + uper" (ji + wer/ber"). Maneya berê "[li] ser" bû lê di kurdî de bûye "li rex, li aliyê, li kêleka..."

Jê

• beraber
• beramber
• ber bi ...
• ber bi ... de
• ber bi ... ve
• berî
• hember
• hemberî
• hevber
• hevberî
• pêşber
• ji berê xwe

Werger

• Farisî: پیش‎ → fa, قبل‎ → fa
• Inglîzî: in front of → en, before → en

Navdêr 1

ber nêr

2. Kevir, malzemeyên req yên ne maden.

   Berek li serê wî da û xwîn jê hat.

Herwiha

• berd

Bide Ber

• bertelaş

Nêzîk

• ferş
• teht
• helan
• zinar

Etîmolojî

Hevreha soranî به‌رد (berd), osetî wir, vir, ji zimanên îranî * varta- (verte-) ji proto-hindûewropî *wel-.^{[çavkanî hewce ye]}

Jê

• berî
• berîn

Werger

• Inglîzî:stone → en, ^?receipt → en
• Almanî: ^?Vorderteil → de
• Erebî: حجر‎ → ar
• Farisî: سنگ‎ → fa
• Tirkî: ^?ön → tr, ^?pala → tr, ^?semere → tr, ^?sergi → tr, ^?sili → tr, ^?taife → tr, ^?taş → tr, ^?uğur → tr, ^?ürün → tr, ^?üst → tr, ^?verim → tr, ^?yamaç → tr, ^?yan → tr, ^?yön → tr

Navdêr 2

ber nêr

2. rû, serûçav, dêm

   Berê xwe da min. (li min nerî)

Etîmolojî

Ji proto-hindûewropî *wer-, hevreha "per-wer"

Jê

• berê xwe danê

Werger

• Farisî: رو‎ → fa, چهره‎ → fa

Navdêr 3

ber nêr

1. Derî yan dev.

   Berê tifengê da me. (Cihê fîşek jê derdikevin bi nik me ve kir.)

Jê

• bere
• berg
• berok

Navdêr 4

ber nêr

2. Berhem, dahat, tişta/ê ji tiştekê/î çêbûye yan çêdibe.

   Îsal zeviyên me bêber in. (Ti berhem nedaye.)

Jê

• ber-
• berdar
• berdarî
• berdarîtî
• berdartî
• berder
• berderî
• berderîtî
• berdertî
• berdêr
• berdêrî
• berdêrîtî
• berdêrtî
• berê
• berhem
• berî
• bêber
• bêberî
• bêberîtî
• bêbertî
• biber
• biberî
• biberîtî
• bibertî

Werger

• Erebî: ثمار‎ → ar
• Farisî: محصول‎ → fa, بار‎ → fa
• Inglîzî: fruit → en

Navdêr 5

ber zayend pêwîst e (z=m: mê, z=n: nêr, z=mn: mê û nêr, z=nt: nêtar)

1. deşt, Şepal(sehra), hişkî (ku derya xelas bibe, dibe hişkî ango ber)

Herwiha

• berr

Etîmolojî

  Etîmolojiya vê peyvê nehatiye nivîsîn. Eger tu bi rastî bizanî, kerem bike bişkoka "biguhêre" ya di ser van gotinan re bitikîne û etîmolojiya vê peyvê binivîse. Çavkaniyên ku te ew etîmolojî jê girtiye jî binivîse.

Navdêr 6

ber mê

1. (xawlî, xalîçe, kilîm) Guhartoyeke berik.

Hoker 1

ber

1. (hê ku tiştek nebûye) Binere: berî

Hoker 2

ber

1. (demek berî niha) Binere: berê

Hoker 3

ber

1. (ber bi ... de/ve) Binere: ber bi ... ve û ber bi ... de

Zazakî

Navdêr

ber

1. derî, dergeh