dîtin
Jump to navigation
Jump to search
Kurmancî[biguherîne]
Bilêvkirin[biguherîne]
- IPA: /diːˈtɪn/
- Jihevqetandin: dî·tin
Lêker[biguherîne]
dîtin (lêkera gerguhêz) | ||
---|---|---|
Rehê dema niha: -bîn- | ||
RP. Niha | ||
ez | dibînim | |
tu | dibînî | |
ew | dibîne | |
em, hûn, ew | dibînin | |
Fermanî | Yekjimar | bibîne |
Pirjimar | bibînin | |
Rehê dema borî: | ||
RP. Boriya sade | ||
min | dît | |
te | dît | |
wê/wî | dît | |
me, we, wan | dît | |
Formên din:![]() |
dîtin lêkera xwerû, gerguhêz
- Bi çavan pê hesîn, bi çavan hay jê bûn, ketin ber çavan.
- Tarî bû, me ti tişt nedidît.
- Mirov li ber ronahiyê tiştan dibîne.
- Kesên ku nikarin bi çavên xwe dinyayê bibînin, kor in.
Herwiha[biguherîne]
Bi alfabeyên din[biguherîne]
Ji wêjeya klasîk[biguherîne]
- Der mezarê sehle lê redda cewab
Pirr kesan dîtin keramet û eser— (Mewlûda Kurdî ~1720, Mela Hesenê Bateyî)
Tewîn[biguherîne]
Lêker:
- Demên niha: -bîn-
- Demên borî: -dît- an jî -dî-
Têkildar[biguherîne]
Bide ber[biguherîne]
Gotinên pêşiyan[biguherîne]
Etîmolojî[biguherîne]
rehê peyva "dîtin":
- proto-hindûewropî: *dheiə ("pê hesîn, dîtin, bihîstin")
- proto-îranî: *dai- ("dîtin, bihîstin")
- avestayî: dai- ("dîtin ")
- farisiya kevn: dī- ("dîtin")
- partî: dyd- ("dîtin")
- pehlewî: dyd- ("dîtin")
- hotenî: dai- ("dîtin")
- harezmî: dy- ("dîtin")
- farisî: dīdan ("dîtin")
- belûçî: dīt- ("dîtin") … alfabeya arî
- kurmancî: dîtin ("dîtin")
- soranî: dîtin, bînan ("dîtin")
- hewramî: diyay ("dîtin") ...
- zazakî: diyene, vînayen- ("dîtin")
- şexbizinî: diyin, wînandin- ("dîtin")
- sanskrîtî: dhay- ("bihîstin")
- yûnanî: theôréô ("dîtin")
Çavkanî: Cheung p.49, Watkins p.18 | Pokorny: 243
rehê dema niha "-bîn-":
- proto-hindûewropî: *wein- ("dîtin")
- proto-îranî: *wain- ("dîtin")
- sanskrîtî: ven-
- latînî: vēnārī ("nêçîr")...
- Çıme: Cheung p.412
Jê[biguherîne]
Bi zaravayên kurdî[biguherîne]
Werger[biguherîne]
- Albanî: shoh → sq, sheh → sq
- Afrîkansî: sien → af, besien → af
- Çekî: vidit → cs
- Çînî: 看 (kān/kàn)
- Danmarkî: se → da
- Almanî: sehen → de, Ansatz → de nêr, Anschauung → de mê, Äußerung → de mê, Ermittlung → de mê, Gesinnung → de mê, Gutdünken → de nêr, Meinung → de mê, auffinden → de, ausfindig machen → de, erleben → de, feststellen → de, finden → de, miterleben → de, wahrnehmen → de, zu Gesicht bekommen → de
- Esperantoyî: vidi → eo
- Farisî: دیدن (dîden), دیدَن → fa, نظاره کردن → fa, یافتن → fa, ديدن → fa, ديد → fa, ديدگاه → fa, نظر → fa, ?دریافتن → fa
- Erebî:(1) رؤية → ar,قناعة → ar,رأي → ar,شكل → ar, ?شاف → ar, ?لقيط → ar, ?الإبصار → ar, ?الإیجاد → ar, ?البصارة → ar, ?التبصرة → ar, ?التبصیر → ar, ?التلقي → ar, ?الرأیة → ar, ?العین → ar, ?اللقیا → ar, ?المشاهدة → ar, ?المصادفة → ar, ?النظر → ar, ?طلعة → ar, ?مرأى → ar
- Ferî: síggja → fo, hyggja eftir → fo
- Fînî: nähdä → fi
- Fransî: voir → fr
- Frîsî: sjen → fy
- Gaelîka skotî: faic → gd
- Holendî: zien → nl
- Mecarî: lát → hu
- Îbranî: לראות (li-rót)
- Îbranî: ראה → he nêr
- Inglîzî: to see → en, to perceive with the eyes, opinion → en, ray → en, take in → en, viewpoint → en, perceive with the eyes → en, spot → en, opto- → en, saw → en, witness → en, ?catch sight of → en, ?eye sight → en, ?eye-wink → en, ?found → en, ?gander → en, ?glimpse → en, ?glimpsing → en, ?hit on → en, ?meet → en, ?ogling → en, ?peek → en, ?photoreception → en, ?set eyes on → en, ?sighting → en, ?take notice → en, ?tend → en, ?treasure trove → en, ?visibility → en, ?visioning → en, ?watching → en, ?witnessing → en
- Inglîziya kevn: seon
- Îtalî: vedere → it
- Japonî: 見る → ja (みる, miru)
- Katalanî: veure → ca
- Koreyî: 보다 (boda)
- Latînî: videre → la
- Talişî: vinde → tly
- Malezî: lihat → ms
- Mayayiya yukatekî: ilik → yua
- Norwecî: se → no
- Papyamentoyî: mira → pap
- Polonî: widzieć → pl
- Portugalî: mirar → pt, presenciar → pt, pôr em vista → pt, ver → pt, enxergar → pt
- Romanyayî: vedea → ro
- Rusî: видеть → ru, увидеть → ru
- Sirananî: si → srn
- Spanî: ver → es
- Swêdî: se → sv, skåda → sv, skönja → sv, titta → sv
- Tagalogî: mákita → tl, tignán → tl
- Tirkî: görmek → tr, bulmak → tr, görüş → tr, tavır → tr, görme → tr, milaheze → tr, müşahade → tr, tutum → tr, görmüşlük → tr, ?mülahaza → tr, ?gezmek → tr, ?rüyet → tr, ?bulma → tr
- Ûkraynî: бачити (bačyty)
- Zuluyî: -bona → zu
[biguherîne]
Zayenda mê ya binavkirî | ||||
---|---|---|---|---|
Rewş | Yekjimar | Pirjimar | ||
Navkî | dîtin | dîtin | ||
Îzafe | dîtina | dîtinên | ||
Çemandî | dîtinê | dîtinan | ||
Nîşandera çemandî | wê dîtinê | wan dîtinan | ||
Bangkirin | dîtinê | dîtinino | ||
Zayenda mê ya nebinavkirî | ||||
Rewş | Yekjimar | Pirjimar | ||
Navkî | dîtinek | dîtinin | ||
Îzafe | dîtineke | dîtinine | ||
Çemandî | dîtinekê | dîtininan |
dîtin mê
- Qenaet, bawerî, nerîn, boçûn, helwest, ray.
- Bi dîtina min divê em îro biçin.
- Şêwe, şikil.
- Li wir, li ber wan dîtina wî hat guhertin. Rûyê wî wek rojê şewq da û cilên wî wek ronahiyê çîlspî bûn.[1]
Werger[biguherîne]
wate (1)
wate (2)