dîtin
Here nagîvasyonê
Here lêgerînê
Kurmancî[biguhêre]
Bilêvkirin[biguhêre]
Lêker[biguhêre]
dîtin (lêkera gerguhêz) | ||
---|---|---|
Rehê dema niha: -bîn- | ||
RP. Niha | ||
ez | dibînim | |
tu | dibînî | |
ew | dibîne | |
em, hûn, ew | dibînin | |
Fermanî | Yekjimar | bibîne |
Pirjimar | bibînin | |
Rehê dema borî: | /||
RP. Boriya sade | ||
min | dît / dî | |
te | dît / dî | |
wê/wî | dît / dî | |
me, we, wan | dît / dî | |
Formên din:![]() |
dîtin lêkera xwerû, gerguhêz
- Bi çavan pê hesîn, bi çavan hay jê bûn, ketin ber çavan.
- Tarî bû, me ti tişt nedidît.
- Mirov li ber ronahiyê tiştan dibîne.
- Kesên ku nikarin bi çavên xwe dinyayê bibînin, kor in.
Ji wêjeya klasîk[biguhêre]
- Der mezarê sehle lê redda cewab
Pirr kesan dîtin keramet û eser— (Mewlûda Kurdî ~1720, Mela Hesenê Bateyî)
Herwiha[biguhêre]
- (Devkî) dîn
Bi alfabeyên din[biguhêre]
Têkildar[biguhêre]
Bide ber[biguhêre]
Gotinên pêşiyan[biguhêre]
Etîmolojî[biguhêre]
Ji proto-hindûewropî: *dheiə ("pê hesîn, dîtin, bihîstin"), proto-îranî: *dai- ("dîtin, bihîstin") , avestayî: dai- ("dîtin "), farisiya kevn: dī- ("dîtin"), partî: dyd- ("dîtin"), pehlewî: dyd- ("dîtin"), hotenî: dai- ("dîtin"), harezmî: dy- ("dîtin"), farisî: dīdan ("dîtin"), belûçî: dīt- ("dîtin") … alfabeya arî, kurmancî: dîtin ("dîtin"), soranî: dîtin, bînan ("dîtin"), hewramî: diyay ("dîtin"), zazakî: diyene, vînayen- ("dîtin"), şêxbizinî: diyin, wînandin- ("dîtin"), sanskrîtî: dhay- ("bihîstin"), yûnanî: theôréô ("dîtin"),
Çavkanî: Cheung p.49, Watkins p.18 | Pokorny: 243
Jê[biguhêre]
Bi zaravayên din[biguhêre]
Werger[biguhêre]
- Afrîkansî: sien → af, besien
- Albanî: shoh → sq
- Almanî: sehen → de , übersehen → de, wahrnehmen → de, erkennen → de, schauen → de (régionalisme)
- Fransiya kevn: vedeir → fro, veeir → fro, veoir → fro
- Inglîzî: see → en, witness → en
- Inglîziya kevn: seon
- Erebî: رَأى → ar
- Erebiya misrî: شاف → arz (šâf)
- Aragonî: veyer → an
- Ermenî: տեսնել → hy (tesnel)
- Azerî: görmək → az
- Başkîrî: күреү → ba (kürew)
- Baskî: ikusi → eu
- Belarusî: бачыць (báčycʹ)
- Bretonî: gwelet → br, gwelout → br
- Bulgarî: виждам → bg (viždam)
- Katalanî: veure → ca
- Şawî: yeẓra → shy
- Çînî: 看 → zh (kàn)
- Koreyî: 보다 → ko (boda)
- Kreyoliya seyşelê: war → crs
- Xeletiya Luayê di Modul:ziman de, li ser rêza 453: koda zimanî, etîmolojiyê yan malbatê "hr" nayê zanîn..: Xeletiya Luayê di Modul:werger de, li ser rêza 119: language code "hr" nayê zanîn..
- Damariya rojhilat: goˈven
- Danmarkî: se → da
- Spanî: ver → es
- Esperantoyî: vidi → eo
- Estonî: nägema → et
- Ferî: sjá → fo, síggja → fo, hyggja eftir
- Fînî: nähdä → fi
- Fransî: voir → fr
- Flamiya rojava: zien → vls
- Frankoprovansî: (savoyard) vè → frp / vi → frp
- Frîsî: sjen → fy
- Gaelîka skotî: faic
- Îrlendî: faic, feic
- Gagawzî: görmää → gag
- Galîsî: ver → gl
- Xeletiya Luayê di Modul:ziman de, li ser rêza 453: koda zimanî, etîmolojiyê yan malbatê li parametreya yekem zêde bike. Koda "gallo" nayê zanîn..: Xeletiya Luayê di Modul:werger de, li ser rêza 119: language code li parametreya yekem zêde bike. Koda "gallo" nayê zanîn..
- Xeletiya Luayê di Modul:ziman de, li ser rêza 453: koda zimanî, etîmolojiyê yan malbatê li parametreya yekem zêde bike. Koda "gallo-italique de Sicile" nayê zanîn..: Xeletiya Luayê di Modul:werger de, li ser rêza 119: language code li parametreya yekem zêde bike. Koda "gallo-italique de Sicile" nayê zanîn..
- Weylsî: gweld → cy
- Xeletiya Luayê di Modul:ziman de, li ser rêza 453: koda zimanî, etîmolojiyê yan malbatê li parametreya yekem zêde bike. Koda "gaulois" nayê zanîn..: Xeletiya Luayê di Modul:werger de, li ser rêza 119: language code li parametreya yekem zêde bike. Koda "gaulois" nayê zanîn..
- Gurcî: ხედვა (xedva), ხილვა (xilva)
- Gotî: 𐍃𐌰𐌹𐍈𐌰𐌽 → got (saíƕan)
- Yûnanî: βλέπω → el (vlépo)
- Yûnaniya kevn: ὁράω → grc (horáō), βλέπω → grc (blépō), λεύσσω → grc (leussô)
- Îbranî: ראה → he (ra'ah)
- Îbraniya kevn: Xeletiya Luayê di Modul:werger de, li ser rêza 119: language code "hbo" nayê zanîn..
- Hindî: देखना → hi (dekhnā)
- Hmongî: pom
- Mecarî: lát → hu
- Yakutî: көр → sah (kör)
- Îdoyî: vidar → io
- Indonezî: lihat → id
- Înuîtî: ᑕᑯ- (taku-)
- Îzlendî: sjá → is
- Îtalî: vedere → it
- Japonî: 見る → ja (miru)
- Kabîlî: wali → kab
- Karaçay-balkarî: кёрюрге → krc
- Qazaxî: көру → kk (körw)
- Xakasî: кӧрерге → kjh (kӧrerge)
- Kîkûyûyî: kwona → ki
- Kirgizî: көрүү → ky (körüü)
- Cogui: tṹwi
- Kotavayî: wí → avk
- Kumikî: гёрмек → kum (görmek)
- Kurdî: dîtin → ku
- Latînî: videre → la
- Latviyayî: redzēt → lv
- Lîtwanî: matyti → lt
- Makedonî: гледа (gleda)
- Malezî: lihat → ms
- Maltayî: ra
- Maorî: kite
- Mayayiya yukatekî: ilik
- Mongolî: Xeletiya Luayê di Modul:werger de, li ser rêza 116: Ev şablon parametreya "tradi" bi kar nayîne..
- Holendî: zien → nl
- Nogayî: коьруьв → nog (körüv)
- Xeletiya Luayê di Modul:ziman de, li ser rêza 453: koda zimanî, etîmolojiyê yan malbatê li parametreya yekem zêde bike. Koda "normand" nayê zanîn..: Xeletiya Luayê di Modul:werger de, li ser rêza 119: language code li parametreya yekem zêde bike. Koda "normand" nayê zanîn..
- Norwecî: se → no
- Norweciya nînorskî: sjå → no
- Nlûyî: nǀaa, nǀii
- Oksîtanî: veire → oc, véser → oc, véder → oc
- Oyratayî: asi
- Ozbekî: ko’rmoq
- Papyamentoyî: mira → pap
- Farisî: دیدن → fa
- Pîkardî: vir → pcd
- Pîrahayî: xobi
- Plodîşî: seenen → nds
- Xeletiya Luayê di Modul:ziman de, li ser rêza 453: koda zimanî, etîmolojiyê yan malbatê li parametreya yekem zêde bike. Koda "plodarisch" nayê zanîn..: Xeletiya Luayê di Modul:werger de, li ser rêza 119: language code li parametreya yekem zêde bike. Koda "plodarisch" nayê zanîn..
- Xeletiya Luayê di Modul:ziman de, li ser rêza 453: koda zimanî, etîmolojiyê yan malbatê li parametreya yekem zêde bike. Koda "poitevin-saintongeais" nayê zanîn..: Xeletiya Luayê di Modul:werger de, li ser rêza 119: language code li parametreya yekem zêde bike. Koda "poitevin-saintongeais" nayê zanîn..
- Polonî: widzieć → pl
- Portugalî: mirar → pt, ver → pt
- Xeletiya Luayê di Modul:ziman de, li ser rêza 453: koda zimanî, etîmolojiyê yan malbatê li parametreya yekem zêde bike. Koda "proto-celtique" nayê zanîn..: *Xeletiya Luayê di Modul:werger de, li ser rêza 119: language code li parametreya yekem zêde bike. Koda "proto-celtique" nayê zanîn..
- Romanyayî: vedea → ro
- Rusî: видеть → ru (videt’) ; увидеть → ru (ouvidet’), зреть → ru (zriét'), узреть → ru (ouzriét')
- Samiya bakurî: oaidnit → se
- Sangoyî: bâ → sg
- Skotî: ti sei → sco
- Xeletiya Luayê di Modul:ziman de, li ser rêza 453: koda zimanî, etîmolojiyê yan malbatê "sr" nayê zanîn..: Xeletiya Luayê di Modul:werger de, li ser rêza 119: language code "sr" nayê zanîn..
- Şîngazîcayî: hwona
- Slovakî: vidieť → sk
- Slovenî: videti → sl
- Sirananî: si → srn
- Swêdî: se → sv
- Tagalogî: mákita
- Teterî: күрү (kürü)
- Çekî: vidět → cs ; uvidět → cs
- Çuvaşî: кур → cv (kur)
- Tayî: เห็น → th (hĕn)
- Xeletiya Luayê di Modul:ziman de, li ser rêza 453: koda zimanî, etîmolojiyê yan malbatê "tok" nayê zanîn..: Xeletiya Luayê di Modul:werger de, li ser rêza 119: language code li parametreya yekem zêde bike. Koda "tok-" nayê zanîn..
- Tuvanî: көөр → tyv (köör)
- Xeletiya Luayê di Modul:ziman de, li ser rêza 453: koda zimanî, etîmolojiyê yan malbatê li parametreya yekem zêde bike. Koda "tsolyáni" nayê zanîn..: Xeletiya Luayê di Modul:werger de, li ser rêza 119: language code li parametreya yekem zêde bike. Koda "tsolyáni" nayê zanîn..
- Tirkî: görmek → tr
- Tirkmenî: görmek
- Ûkraynî: бачити → uk (báčyty)
- Viyetnamî: nhìn thấy → vi, xem xét → vi, thấy → vi, xem → vi
- Volapûkî: logön → vo
- Walonî: vey → wa, vir → wa
- Yidîşî: זען (zen)
- Zuluyî: -bona
[biguhêre]
Zayenda mê ya binavkirî | ||||
---|---|---|---|---|
Rewş | Yekjimar | Pirjimar | ||
Navkî | dîtin | dîtin | ||
Îzafe | dîtina | dîtinên | ||
Çemandî | dîtinê | dîtinan | ||
Nîşandera çemandî | wê dîtinê | wan dîtinan | ||
Bangkirin | dîtinê | dîtinino | ||
Zayenda mê ya nebinavkirî | ||||
Rewş | Yekjimar | Pirjimar | ||
Navkî | dîtinek | dîtinin | ||
Îzafe | dîtineke | dîtinine | ||
Çemandî | dîtinekê | dîtininan |
dîtin mê
- Qenaet, bawerî, nerîn, boçûn, helwest, ray.
- Bi dîtina min divê em îro biçin.
- Şêwe, şikil.
- Li wir, li ber wan dîtina wî hat guhertin. Rûyê wî wek rojê şewq da û cilên wî wek ronahiyê çîlspî bûn.[1]
Werger[biguhêre]
wate (1)
wate (2)
Çavkanî[biguhêre]
Kategorî:
- Rûpelên bi çewtiyên kodê
- Kurdî
- Bilêvkirina IPAyê bi kurdî
- Dengên kurdî ji Bidlîsê
- Deng bi kurdî
- Lêker bi kurdî
- Lêkerên xwerû bi kurdî
- Lêkerên gerguhêz bi kurdî
- Lêkerên xwerû yên gerguhêz bi kurdî
- Ji wêjeya klasîk (kurdî)
- Peyvên kurdî ji proto-hindûewropî
- Peyvên kurdî ji proto-îranî
- Werger bi îbraniya kevn
- Werger bi Cogui
- Werger bi sangoyî
- Navdêr bi kurdî
- Navdêrên mê bi kurdî