xem
Here nagîvasyonê
Here lêgerînê
Kurdî[biguhêre]
Bilêvkirin[biguhêre]
[biguhêre]
| Zayenda mê ya binavkirî | ||||
|---|---|---|---|---|
| Rewş | Yekjimar | Pirjimar | ||
| Navkî | xem | xem | ||
| Îzafe | xema | xemên | ||
| Çemandî | xemê | xeman | ||
| Nîşandera çemandî | wê xemê | wan xeman | ||
| Bangkirin | xemê | xemino | ||
| Zayenda mê ya nebinavkirî | ||||
| Rewş | Yekjimar | Pirjimar | ||
| Navkî | xemek | xemin | ||
| Îzafe | xemeke | xemine | ||
| Çemandî | xemekê | xeminan | ||
xem mê
- derd, kovan, keser, keder, azar, êş, ezyet, ezab, nexweşî, kul, qisawet, qiswet
- Tew ew dikene jî!. . . Lê, ma qey xema te ye? Ma qey tu û bavê xwe malê pakij dikin û firax û kincan dişon? — (Firat Cewerî, Girtî, Weşanên Nûdem, 1986)
- Qet mirin li nik wî xem nebûyî. — (Mele Mehmûdê Bazîdî, Cami’eya Riseleyan û Hikayetan Bi Zimanê Kurmancî, Lîs, 2010, çapa 1em, r. 109, ISBN 978-605-5683-27-6)
- jan, şkence, îza, nîgeranî, xemgînî, gebsî, bêhntengî, elem, dilgiranî[Ev rêz ji aliyê botê ve lê hatiye zêdekirin, ji kerema xwe re kontrol bike!].
Ji wêjeya klasîk[biguhêre]
- Minnet ji Xudayî ko bi 'ebdê xwe Melayî
iksîra xema 'işqê, ne dînar û direm da— (Dîwana Melayê Cizirî ~1640, Melayê Cizîrî)
Bi alfabeyên din[biguhêre]
Jê[biguhêre]
- (Lêker) xem xwarin
- (Lêker) xem kirin
- (Navdêr) xemkişandin
- (Navdêr) xemxwarin
- (Navdêr) xemkirin
- (Rengdêr) xemkişandî
- (Rengdêr) xemxwarî
- bêxem
- bêxemî
- bixem
- bixemî
- kêmxem
- kêmxemî
- terkexem
- terkexemî
- xembar
- xembarî
- xemdar
- xemdarî
- xemgîn
- xemgînî
- xemgînîtî
- xemgîntî
- xemkêş
- xemkêşî
- xemnak
- xemnakî
- xemrevandî
- xemrevîn
- xemrevînî
- xemrevînk
- xemsar
- xemsarî
- xemxwer
- xemxwerî
- xem hilgirtin
Etîmolojî[biguhêre]
Ji erebî غَمّ (ẍemm), hevreha aramî ܥܡܡ ('-m-m-: tarî bûn).
Werger[biguhêre]
- Almanî: Besorgnis → de, Kummer → de nêr, Kümmernis → de, Melancholie → de mê, Peinlichkeit → de mê, Trauer → de mê, Trübsinn → de, Verzweiflung → de mê, ?Trost → de nêr
- Erebî: ?قلق → ar, ?الأسف → ar, ?الأسى → ar, ?البث → ar, ?الترح → ar, ?الحزن → ar, ?الحوب → ar, ?الخیس → ar, ?الشجا → ar, ?الشجاء → ar, ?الشجب → ar, ?الشجن → ar, ?الغصـة → ar, ?الغم → ar, ?الكأداء → ar, ?الكنظة → ar, ?الهم → ar, ?الوحشة → ar, ?الیتم → ar
- Farisî: دلواپسی → fa, ماتم → fa, مواظبت → fa, باک → fa, غصه خوردن → fa, غمگین بودن → fa, آرامش بخشیدن → fa, راحت کردن → fa, غم → fa
- Inglîzî: concern → en, disquiet → en, doldrums → en, dumps → en, grief → en, sorrow → en, woe → en, dolour → en, mourning → en, worry → en, ?heart-ache → en, ?hump → en
- Norweciya bokmålî: bekymring → no, sorg → no
- Tirkî: acı → tr, ağrı → tr, azap → tr, dert → tr, düşünce → tr, efkâr → tr, ezgi → tr, gaile → tr, ıstırap → tr, ızdırap → tr, ilinti → tr, kaygı → tr, keder → tr, keser → tr, kovan → tr, matem → tr, merak → tr, mihnet → tr, sızı → tr, tasa → tr, gam → tr, gam çekmek → tr, dem → tr, endişe → tr, hüzün → tr, teselli etmek → tr