dem
Xuyakirin

Bilêvkirin
[biguhêre]Navdêr 1
[biguhêre]Tewandina dem | ||
---|---|---|
Zayenda mê ya binavkirî | ||
Rewş | Yekjimar | Pirjimar |
Navkî | dem | dem |
Îzafe | dema | demên |
Çemandî | demê | deman |
Nîşandera çemandî | wê demê | wan deman |
Bangkirin | demê | demino |
Zayenda mê ya nebinavkirî | ||
Rewş | Yekjimar | Pirjimar |
Navkî | demek | demin |
Îzafe | demeke | demine |
Çemandî | demekê | deminan |

dem m
Ji wêjeya klasîk
[biguhêre]- Heta gehame vê demê
Ma yek nebû d'vê alemê — (Feqiyê Teyran, , ~1620)
Bide ber
[biguhêre]Jê
[biguhêre]Etîmolojî
[biguhêre]Ji proto-hindûewropî *dī- (“dem”), têkildarî dīti ("dem") ya sanskrîtî, տի (tî, "jî, temen, umr; sedsal, qirn") ya ermenî, ditë ("roj") ya elbanî, dydd ("roj") ya weylsî, δαΐζω ("parve kirin") ya yûnanî, time ("dem") ya îngilîzî, Zeit ("dem") ya elmanî, tid ("dem") ya swêdî... Têkildarî jî (temen, umr) ya kurdî.
Bi zaravayên din
[biguhêre]- Soranî: kat
Werger
[biguhêre]wext, zeman, çax
- Abazayî: гӏамта (ʿāmtā), заман (zāmān)
- Abxazî: аамҭа (āāmtā)
- Adîgeyî: гъо (ğʷo), уахътэ (waꭓtɛ), лъэхъан (lˢɛꭓan)
- Afrîkansî: tyd → af
- Albanî: kohë → sq m
- Almanî: Zeit → de m
- Altayiya başûrî: ӧй (öy), саман (saman), чак (čak)
- Ambonezî-malezî: oras
- Amharî: ጊዜ (gize), ዘመን (zämän)
- Aragonî: tiempo n
- Aramî:
- Aromanî: chiro n
- Asamî: সময় (xomoy), পৰ (por)
- Astûrî: tiempu → ast n
- Avarî: гӏуж (ʻuž), заман (zaman), мех (mex)
- Awadhî: समय (samay)
- Aymarayî: pacha → ay
- Azerî: vaxt → az, zaman → az
- Baskî: denbora → eu
- Başkîrî: ваҡыт (vaqït)
- zeid :
- Belarusî: час n (čas)
- Belûçî: وہد (vahd)
- Bengalî: সময় → bn (śômôẏ), ওয়াক্ত → bn (ōẏakto)
- Bretonî: amzer → br m
- Bugî: wattu
- Bulgarî: вре́ме → bg nt (vréme)
- Burmayî: အချိန် → my (a.hkyin)
- Buryatî: саг (sag)
- Çeçenî: хан (xan)
- Çekî: čas → cs n
- Çerokî: ᎠᎵᏱᎵᏒ (aliyilisv)
- Çîçewayî: nthawi sinif c9/c10
- Çînî:
- Çuvaşî: вӑхӑт (văhăt)
- Çûkî: fansoun
- Dalmatî: tiamp n, tianp n
- Danmarkî: tid → da g
- Dargwayî: замана (zamana)
- Divehî: ވަގުތު (vagutu)
- Endonezyayî: waktu → id
- Erebî: زَمَن → ar n (zaman), وَقْت → ar n (waqt), دَهْر → ar n (dahr)
- Ermenî: ժամանակ → hy (žamanak)
- Erzayî: шка (ška)
- Esperantoyî: tempo → eo
- Estonî: aeg → et
- Etiyopiya klasîk: ዘመን (zämän)
- Evenkî: тэру (təru)
- Eweyî: ɣeyiɣi nt, gaƒoƒo
- Farisî: زمان → fa (zamân), وقت → fa (vaqt), تایم → fa (tâym)
- Ferî: tíð → fo m
- Fîjî: gauna
- Fînî: aika → fi
- Fransî: temps → fr n
- Friyolî: timp n
- Frîsiya bakur: tid m, tidj m
- Frîsiya saterlandî: Tied m
- Frîsî: tiid → fy g
- Gaelîka skotî: àm n
- Gagawzî: vakıt, zaman
- Galîsî: tempo → gl n
- Gujaratî: સમય → gu n (samya)
- Gurcî: დრო → ka (dro), ჟამი → ka (žami), ხანი (xani)
- Guwaranî: ára → gn
- Haîtî: tan
- Hawayî: wā
- Hawsayî: lokaci → ha n
- Hindî: समय → hi n (samay), वक़्त n (vaqt), टाइम → hi n (ṭāim), वक्त → hi n (vakt), काल → hi n (kāl), प्रहर → hi n (prahar), समाँ → hi n (samā̃), ज़माना n (zamānā), जमाना → hi n (jamānā)
- Hmongî: sijhawm
- Holendî: tijd → nl n
- Hunsrikî: Zeid m
- Îbranî: זְמָן → he n (zman)
- Îdoyî: tempo → io
- Îgboyî: elekere
- Îngilîziya kevn: tīd m
- Îngilîzî: time → en
- Îngriyî: aika
- Îngûşî: ха (xa)
- Înterlîngua: tempore → ia
- Înupîakî: pivik
- Îrlendî: am → ga n
- Îstriyotî: tenpo n
- Îtalî: tempo → it n
- Îzlendî: tími → is n, tíð → is m
- Japonî: 時間 → ja (じかん, jikan)
- Javayiya kevn: wayah
- Javayî: wektu, wayah
- Kalalîsûtî: piffissaq
- Kalmîkî: цаг (tsag)
- Kannadayî: ವೇಳೆ → kn (vēḷe), ಕಾಲ → kn (kāla)
- Kanuriyî: lóktù
- Karaçay-balkarî: заман (zaman)
- Karakalpakî: waqıt, zaman
- Karelî: aika
- Kaşûbî: czas n
- Katalanî: temps → ca n
- Keçwayî: pacha → qu
- Kirgizî: саат → ky (saat), убакыт → ky (ubakıt), убакты → ky (ubaktı)
- Kîngalî: කල (kala)
- Kînyarwandayî: igihe sinif c7/c8, umwanya sinif c3/c4
- Komî-permyakî: кад (kad)
- Komorî: wakati sinif c11
- Konkanî: काल n (kāl)
- Koreyî: 시간 → ko (sigan)
- Kornî: prys n, termyn n
- Korsîkayî: tempu → co n, volta → co m
- Kumikî: заман (zaman)
- Ladînî: tëmp n, aurela m
- Lakî: чӏун (č̣un), замана (zamana)
- Latgalî: laiks
- Latînî: tempus → la
- Latviyayî: laiks → lv n
- Lawsî: ເວລາ → lo (wē lā), ຂະນະ → lo (kha na)
- Lezgînî: вахт (vaχt), чӏав (č̣av), вяде (väde)
- Lingalayî: ntángo sinif c9/c10
- Livvî: aigu
- Lîmbûrgî: tied → li n
- Lîşana denî: שאתא m (šeʾṯa)
- Lîtwanî: laikas → lt n
- Lîvonî: āiga
- Luksembûrgî: Zäit m
- Mòçenoyî: zait m
- Makasarî: wattu
- Malay:
- Makedonî: време nt (vreme)
- Malayalamî: സമയം → ml (samayaṃ)
- Maltayî: darba m, waqt n, żmien → mt n
- Mançûyî: ᡝᡵᡳᠨ, ᡶᠣᠨ
- Mandaicî: ࡆࡀࡌࡀࡍ (zaman)
- Manksî: traa n
- Maorî: wā
- Maranaoyî: wakto
- Maratî: काळ n (kāḷ)
- Mariya rojhilatî: жап (žap)
- Mayayiya yukatekî: k’iin
- Mazahuayiya navendî: mezhe
- Mecarî: idő → hu
- Megrelî: ჟამი (žami)
- Mizoyî: hun
- Mokşayî: пинге (pinge)
- Mongolî: цаг → mn (cag)
- Nahwatlî: cahuitl → nah
- Nanayî: эр (ėr), эрин (ėrin)
- Napolîtanî: tiempo n
- Navajoyî: ookił
- Nawrûyî: edae
- Nedersaksî:
- Nenetsiya tundra: ёльць’ (yoľś'), мальӈгана (maľŋana)
- Nepalî: समय → ne (samaya)
- Nîvxî: ыр (ər)
- Nogayî: заман (zaman)
- Norsiya kevn: tíð m
- Norwecî: tid → no n yan m
- Oksîtanî: temps → oc n, tèms n
- Oriyayî: ସମୟ (sômôyô)
- Oromoyî: yeroo, wayitii
- Osetî: рӕстӕг (ræstæg)
- Oygurî: ۋاقت (waqt)
- Ozbekî: vaqt → uz, zamon → uz
- Palî: velā m, kāla n
- Papyamentoyî: tempu
- Peştûyî: زمان → ps n (zamãn), وخت → ps n (waxt)
- Pîtkarnî-norfolkî: tiem
- Plodîşî: Tiet m
- Polabî: taid n
- Polonî: czas → pl m nezindî
- Portugalî: tempo → pt n
- Prusiya kevn: kīsman
- Puncabî: ਸਮਾਂ n (samā̃), ਟਾਈਮ n (ṭāīma), ਵਕਤ n (vakat), ਵੇਲ਼ਾ n (vēḷā)
- Qazaxî: уақыт → kk (uaqyt), шақ (şaq)
- Qiptî: ⲥⲏⲟⲩ n (sēou), ⲭⲣⲟⲛⲟⲥ (khronos)
- Romancî: temp n, temps n, taimp n, tains n
- Romanyayî: timp → ro nt, vreme → ro m
- Rusî: вре́мя → ru nt (vrémja), час → ru n (čas)
- Rusînî: час n (čas)
- Samiya bakurî: áigi
- Samiya başûr: aejkie
- Samiya înarî: äigi
- Samiya kildînî: а̄ййк (ājjk)
- Samogîtî: čiesos
- Sanskrîtî: काल → sa n (kāla), समय → sa n (samaya), वेला → sa m (velā)
- Santalî: ᱚᱠᱛᱚ (ôktô)
- Sardînî: tempus n
- Sicîlî: tempu → scn n
- Sidamoyî: yanna
- Sindhî: وَقتُ → sd n (vaqtu)
- Sirboxirwatî:
- Skotî: time
- Slaviya kevn:
- Slaviya rojavayî ya kevn: веремѧ nt (veremę), часъ n (časŭ)
- Slovakî: čas → sk n
- Slovenî: čàs → sl n
- Slovînsî: čȧ̃s n
- Somalî: waqti → so n, wakhti n
- Sorbî:
- Spanî: tiempo → es n
- Swahîlî: wakati → sw sinif c11/c12
- Swêdî: tid → sv g
- Şanî: ၶၢဝ်းယၢမ်း (kháaw yáam)
- Şawî: amedwal
- Şonayî: nguva sinif c9/c10
- Şorî: тем (tem)
- Tabasaranî: вахт (vaχt), чӏив (č̣iv), вяда (vjada)
- Tacikî: замон → tg (zamon), вақт → tg (vaqt)
- Tamîlî: காலம் → ta (kālam)
- Tatî: вэхд (vehd)
- Tayî: เวลา → th (wlao), กาล → th (gaan)
- Telûgûyî: సంఘటన → te (saṅghaṭana)
- Teteriya krîmî: vaqıt
- Teterî: вакыт → tt (waqıt)
- Tirkiya kevn: 𐰇𐰓 (üd² /öd/)
- Tirkî: zaman → tr, vakit → tr, çağ → tr
- Tirkmenî: wagt
- Tîbetî: དུས་ཚོད (dus tshod)
- Tokpisinî: taim
- Toxarî A: praṣt
- Tsakonî: τζαιρέ (tzairé)
- Tswanayî: nakô sinif c9
- Tuvanî: үе (üe)
- Udmurtî: дыр (dyr), вакыт (vakyt)
- Urdûyî: وقت n (vaqt), سمی n (samay)
- Ûkraynî: час → uk n (čas)
- Ûrûmî: вахыт (vahyt)
- Venîsî: tenpo n
- Vepsî: aig
- Viyetnamî: thời gian → vi
- Volapûkî: tim → vo, naed → vo
- Voroyî: aig
- Votî: aikõ
- Walonî: tins → wa n
- Weylsî: amser → cy n, pryd → cy n
- Wolofî: jamaano, waxtu → wo
- Xantî: пора (pora)
- Ximêrî: កាល → km (kaal), ពេល → km (peil), វេលា → km (veiliə)
- Xosayî: ixesha sinif c5/c6
- Yagnobî: вахт (vaxt)
- Yakutî: бириэмэ (birieme), кэм (kem)
- Yidîşî: צײַט → yi m (tsayt)
- Yorubayî: ìgbà, àkókò
- Yûnaniya kapadokyayî: ταρός (tarós)
- Yûnanî: χρόνος → el n (chrónos), καιρός → el n (kairós)
- Kevn: χρόνος n (khrónos)
- Zêlandî: tied
- Zhuangî: seizgan, sizgenh
- Zuluyî: isikhathi → zu sinif c7/c8, inkathi sinif c9/c10
- ǃXóõ: nàa kòo
- Ev qismê Wergerê ji malûmatên naveroka vê versiyona madeya time a Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.
Navdêr 2
[biguhêre]dem m
Jê
[biguhêre]Werger
[biguhêre]Formeke lêkerê
[biguhêre]dem
Navdêr 3
[biguhêre]dem cins hewce ye (c=m: mê, c=n: nêr, c=mn: mê û nêr, c=nt: nêtar)
- Guhartoyeke deim (“lihevdana tirimpêlan”).
Navdêr
[biguhêre]dem
- Bi alfabeya latînî nivîsina دەم (dem).
Cînav
[biguhêre]dem
Bilêvkirin
[biguhêre]Cînav
[biguhêre]dem
Bilêvkirin
[biguhêre]Cînav
[biguhêre]dem
Cînav
[biguhêre]dem
Navdêr
[biguhêre]dem
Kategorî:
- Kurmancî
- Bilêvkirina IPAyê bi kurmancî
- Dengên kurmancî ji Amedê
- Deng bi kurmancî
- Dengên kurmancî ji Bidlîsê
- Lema bi kurmancî
- Navdêr bi kurmancî
- Navdêrên mê bi kurmancî
- Rûpelên bi 7 madeyan
- Ji wêjeya klasîk (kurmancî)
- Jêgirtin bi kurmancî
- Peyvên kurmancî ji proto-hindûewropî
- Transliterasyona zarûrî û manûel bi bengalî
- Transliterasyona zarûrî û manûel bi nanayî
- Transliterasyona zarûrî û manûel bi nenetsiya tundra
- Transliterasyona zarûrî û manûel bi urdûyî
- Kontrola wergerê
- Nelema bi kurmancî
- Formên lêkeran bi kurmancî
- Devokî bi kurmancî
- Badînî
- Nimûne bi kurmancî
- Daxwazên cinsê navdêran bi kurmancî
- Soranî
- Lema bi soranî
- Navdêr bi soranî
- Skrîpta nestandard bi soranî
- Koda scrîptê ya zarûrî û manûel bi soranî
- Danmarkî
- Lema bi danmarkî
- Cînav bi danmarkî
- Almanî
- Bilêvkirina IPAyê bi almanî
- Deng bi almanî
- Lema bi almanî
- Cînav bi almanî
- Norwecî
- Deng bi norwecî
- Lema bi norwecî
- Cînav bi norwecî
- Swêdî
- Lema bi swêdî
- Cînav bi swêdî
- Tirkî
- Lema bi tirkî
- Navdêr bi tirkî