meh

Kurmancî

Bilêvkirin

IPA^(kilîd): /mɛh/
Kîtekirin: meh

Navdêr

Tewandina meh
Zayenda mê ya binavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	meh	meh
Îzafe	meha	mehên
Çemandî	mehê	mehan
Nîşandera çemandî	wê mehê	wan mehan
Bangkirin	mehê	mehino
Zayenda mê ya nebinavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	mehek	mehin
Îzafe	meheke	mehine
Çemandî	mehekê	mehinan

meh mê

30 roj, 1/12 ji salê,
heyamek anku demek ji 30 yan 31 rojan pêkhatî (lê meha 2yem ji salnameya romî 28 yan 29 roj e.)
12 meh dibin salek.

Her demsalek ji sê mehan pêk tê.
- Ta çend-i bi hecra xwe tu min tecribe înî
  Zêrê ji xwe xalis mehek û gaz-i çi hacet — (Melayê Cizîrî, Dîwana Melayê Cizirî, ~1640)

Herwiha

Hevmane

Agahdarî

Di hin devokên kurmancî de peyva "meh" nayê bikaranîn. Bi mebesta "30 roj" jî peyva "heyv/hîv" di wan devokan de tê xebitandin.

Etîmolojî

proto-hindûewropî: *mē- ("pîvan") > *me(n)ses- ("heyv")
proto-îranî:

avestayî: māh- ("heyv, meh")

farisiya kevn: māh- ("heyv, meh")

farisî: māh ("heyv, meh")

belûçî: māh ("heyv, meh")

osetî: māyā ("heyv, meh") ... ^{alfabeya arî}

kurmancî: meh ("meh")

soranî: mang ("heyv, meh")

hewramî: mānga ("heyv, meh")

zazakî: mang ("heyv, meh")

sanskrîtî: mas- ("heyv, meh")

yûnanî: mene ("heyv, meh")

latînî: mensis ("heyv, meh")

ermenî: mis ("heyv")

almanî: Mond ("heyv")

îngilîzî: moon ("heyv") month ("meh") ...

Çavkanî: Horn p.216, Watkins p.51, MacKenzie P.129, Etymonline
Hevreh: heyv, pîvan

Jê

Bi zaravayên din

Kurmancî: meh
Soranî: mang

Werger

Abxazî: амза (āmzā)
Adîgeyî: мазэ (mazɛ)
Afrîkansî: maand → af
Akanî: abosome
Albanî: muaj → sq nêr
Almanî: Monat nêr
Altayiya başûrî: ай (ay)
Amharî: ወር (wär)
Amuzgoyî: chi'
Aramî:
Aramiya nû ya asûrî: ܝܲܪܚܵܐ nêr (yārḳa)

Siryaniya klasîk: ܝܪܚܐ nêr (yarḥā)

Aramiya cihû: יַרְחָא nêr (yarḥā)
Aromanî: mes → roa-rup nêr, lunã mê
Asamî: মাহ (mah)
Astûrî: mes → ast nêr
Avarî: моцӏ (mocʼ)
Azerî: ay → az
Balînî: bulan, sasi
Baskî: hil, hilabete
Başkîrî: ай (ay)
Belarusî: ме́сяц nêr (mjésjac)
Belûçî: ماہ (máh)
Bengalî: মাস → bn (maś), মাহ → bn (mah)
Bretonî: miz → br nêr, mizvezh → br nêr
Bruneyî: bulan
Bulgarî: ме́сец nêr (mésec)
Burmayî: လ (la.)
Buryatî: һара (hara)
Buyî: ndianl
Çamoroyî: pulan
Çeçenî: бутт (butt)
Çekî: měsíc nêr
Çerokî: ᏏᏅᏙ (sinvdo), ᎧᎸᎢ (kalvi)
Çîçewayî: mwezi
Çînî:
Kantonî: 月 (jyut⁶)

Dunganî: йүә (yüə)

Mandarînî: 月 (yuè), 月份 (yuèfèn)

Minnanî: 月 → zh-min-nan (ge̍h / goe̍h)
Çuvaşî: уйӑх (ujăh)
Dalmatî: mais nêr
Danmarkî: måned giştî
Dusuniya navendî: wulan
Endonezyayî: bulan → id
Erebî: شَهْر nêr (šahr)
Erebiya misrî: شهر nêr (šahr)

Erebiya kendavî: شهر nêr (šahar)

Erebiya hîcazî: شهر nêr (šahar)

Erebiya fasî: شهر nêr (šhar)

Erebiya başûrê şamê: شهر nêr (šáher)
Ermenî: ամիս (amis)
Ermeniya kevn: ամիս (amis)
Erzayî: ков (kov)
Esperantoyî: monato
Estonî: kuu
Eweyî: dzinu, ɣleti
Farisî: ماه (mâh)
Ferî: mánaður nêr
Fînî: kuukausi, kuu → fi
Fransî: mois nêr
Friyolî: mês nêr
Frîsiya bakur: moune; muun nêr
Frîsiya saterlandî: Mound
Frîsî: moanne giştî
Gaelîka skotî: mìos nêr
Galîsî: mes → gl nêr
Godoberî: пурццу
Gotî: 𐌼𐌴𐌽𐍉𐌸𐍃 nêr (mēnōþs)
Gujaratî: મહિનો → gu nêr (mahino)
Gurcî: თვე (tve)
Haîtî: mwa
Hawayî: mahina
Hawsayî: wata → ha
Hindî: महीना → hi nêr (mahīnā), मास → hi nêr (mās), माह → hi nêr (māh)
Hîlîgaynonî: bulan
Hmongî: hli
Holendî: maand → nl mê
Îbranî: חודש \ חֹדֶשׁ → he nêr (khódesh)
Îdoyî: monato → io
Îlokanoyî: bulan
Îngilîziya kevn: mōnaþ nêr
Îngilîziya navîn: moneth
Îngilîzî: month → en
Îngûşî: бутт (butt)
Înterlîngua: mense
Înuîtî: ᑕᖅᕿᖅ (taqqiq)
Îrlendî: mí mê
Îstriyotî: miz
Îtalî: mese → it nêr
Îzlendî: mánuður → is
Japonî: 月 → ja (つき, tsuki), 月間 → ja (げっかん, gekkan)
Javayî: sasi → jv
Kabardî: мазэ (mazɛ)
Kabîlî: ayyur nêr
Kalmîkî: сар (sar)
Kannadayî: ಮಾಸ → kn (māsa), ತಿಂಗಳು → kn (tiṅgaḷu)
Kaqçikelî: ik’
Karelî: kuu
Kaşûbî: miesąc nêr
Katalanî: mes → ca nêr
Keşmîrî: رؠتھ (ryath)
Khmuyî: ເນື່ອນ
Kirgizî: ай → ky (ay)
Kîkûyûyî: mweri sinif 3
Kîngalî: මාසය → si (māsaya)
Koreyî: 달 → ko (dal), 월 → ko (wol)
Kornî: mis nêr
Korsîkayî: mese nêr
Ladînî: meis, mens, mëns
Latînî: mensis → la nêr
Latviyayî: mēnesis nêr
Lawsî: ເດືອນ → lo (dư̄an)
Lezgînî: варз (varz)
Lîgûrî: méize nêr
Lîtwanî: mėnuo → lt nêr
Lîvonî: kū
Lombardî: mes nêr
Makedonî: месец nêr (mesec)
Malayalamî: മാസം → ml (māsaṃ)
Malezî: bulan → ms, purnama
Maltayî: xahar → mt nêr
Mançûyî: ᠪᡳᠶᠠ
Manipurî: ꯊꯥ (thā)
Maorî: marama
Maranaoyî: bolan
Maratî: महिना → mr (mahinā)
Marî:
Mariya rojavayî: тӹлзӹ (tÿlzÿ)
Mecarî: hónap → hu
Mongolî: сар → mn (sar)
Mwanî: mwezi
Nahwatliya klasîk: mētztli
Nandî: arawa
Navajoyî: náhidizídígíí, náhidizííd, yiził
Nedersaksî:
Saksoniya jêrîn ya holendî: maond

Almaniya jêrîn a almanî: Maand nêr, Monat nêr
Nepalî: महिना (mahinā)
Normandî: mais nêr
Norwecî:
Norweciya bokmålî: måned → no nêr

Norweciya nînorskî: månad → nn nêr
Ohloniya başûr: hemetscha char
Ojibweyî: giizis
Oksîtanî: mes → oc
Oriyayî: ମାସ → or (masô)
Oromoyî: baatii
Osetî: мӕй (mæj)
Oygurî: ئاي → ug (ay)
Ozbekî: oy → uz
Pa'o karen: လာ
Papyamentoyî: luna
Pelayî: la̠³⁵, lɛ̠̃³⁵ma³¹
Peştûyî: مياشت → ps nêr (myāšt)
Pîpîlî: metzti
Plodîşî: Moonat mê
Polonî: miesiąc → pl mê nezi
Portugalî: mês → pt nêr
Puncabî: ਮਹੀਨਾ (mahīnā)
Qazaxî: ай (ai)
Qiptî: ⲁⲃⲟⲧ nêr (ɑouːt), ⲉⲃⲟⲧ nêr (aouːt), ⲁⲃⲏⲧ pirjimar (ɑouat), ⲉⲃⲁⲧⲉ pirjimar (aouɑda)
Romancî: mais nêr
Romanî: masek nêr, ćhon nêr
Romanyayî: lună → ro mê
Rusî: ме́сяц nêr (mésjac)
Rusînî: мі́сяць nêr (mísjacʹ)
S'gaw karenî: လါ (lah)
Samiya bakurî: mánotbadji
Samiya înarî: mánuppaje
Samiya skoltî: mään, määnpââ´jj
Sanskrîtî: मास → sa (māsa)
Sardînî: mese, mesi
Sicîlî: misi → scn nêr
Silesî: mjeśůnc nêr
Sindhî: مهنو
Sirboxirwatî:
Kirîlî: ме̏се̄ц nêr, мје̏се̄ц nêr

Latînî: mȅsēc → sh nêr, mjȅsēc → sh nêr
Slaviya kevn:
Kirîlî: мѣсѧць nêr (měsęcĭ)
Slaviya rojavayî ya kevn: мѣсѧць nêr (měsęcĭ)
Slovakî: mesiac → sk nêr
Slovenî: mésec → sl nêr
Somalî: bil → so
Sorbî:
Sorbiya jêrîn: mjasec nêr

Sorbiya jorîn: měsac → hsb nêr
Sotoyiya başûr: kgwedi → st
Spanî: mes nêr
Sundanî: sasih
Swahîlî: mwezi → sw sinif 3/4
Swêdî: månad → sv giştî
Şerpayî: ལའ (la')
Tabasaranî: ваз (vaz)
Tacikî: моҳ → tg (moh)
Tagalogî: buwan → tl
Tamîlî: மாதம் → ta (mātam), மாசம் → ta (mācam), திங்கள் → ta (tiṅkaḷ)
Tayî: เดือน → th (dʉʉan), มาส → th (mâas)
Telûgûyî: నెల → te (nela), మాసము → te (māsamu)
Temazîxtiya atlasa navendî: ⵢⵓⵔ (yur)
Teteriya krîmî: ay
Teterî: ай → tt (ay)
Tigrînî: ወርሒ (wärḥi)
Tirkî: ay → tr
Tirkmenî: aý → tk
Tîbetî: ཟླ (zla)
Tokpisinî: mun
Toxarî A: mañ
Toxarî B: meñe
Tuvanî: ай (ay)
Ugarîtî: 𐎊𐎗𐎃 (yrḫ)
Urdûyî: مہینا nêr (mahīnā), مہینہ nêr (mahīnah), ماہ nêr (māh), ماس nêr (mās)
Ûkraynî: мі́сяць nêr (mísjacʹ)
Venîsî: méxe
Vepsî: ku
Viyetnamî: tháng → vi (𣎃)
Volapûkî: mul → vo
Weylsî: mis → cy
Ximêrî: ខែ → km (khae)
Yagnobî: моҳ (moh)
Yakutî: ый (ıy)
Yidîşî: חודש → yi nêr (khóydesh), מאָנאַט nêr (monat)
Yûnanî: μήνας → el nêr (mínas)
Kevn: μήν nêr (mḗn)

Yûnaniya mîkenî: 𐂵
Zhuangî: ndwen
Zimanê destan ê emerîkî: 1@TipFinger-PalmBack-1@CenterChesthigh-FingerUp 1@BaseThumb-PalmBack-1@CenterChesthigh-FingerUp
Zuluyî: inyanga → zu sinif 9/10

Lîsteya mehan

zayînî (mîladî, gregoriyanî

Li ser navê mehan di navbera zimanzan û weşanan de lihevhatinek tune. Îro gelek lîsteyên mehan hene ku tên bikaranîn. Lîsteyek wiha ye:

Ev nav jî gelek tên bi kar anîn:

koçî (hicrî)

rojî (şemsî)

bahayî

Navdêr 2

meh mê

(Ûrmîye) mey, bade, şerab
- Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]

Werger

Farisî: می → fa, باده → fa, شراب → fa
Îngilîzî: wine → en
Tirkî: şarap → tr

Îngilîzî

Bilêvkirin

Rengdêr

meh

bêkeyf, bêcoş
- Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]

Zhuangî

Navdêr

meh

(malbat) dayik, dê
- Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]