hil

 Binêre herwiha: hil-

Kurmancî

Rengdêr

hil

1. li jor, bilind
   • (Nimûneyekê bide) (biguhêre)
2. geş, gur, xweş, hilkirî, vêxistî

   Agirek hil li serê çiyayî diyar bû.

Ji wêjeya klasîk

• Çengalê zulfan tab-i da
  Da 'işq-i hil bit pêl-i-pêl
  Qelbê me bê cellab-i da — (Melayê Cizîrî, Dîwana Melayê Cizirî, ~1640)

Herwiha

• hel (2)
• hell

Bide ber

• hil-

Binêre herwiha

• hal
• hel (1)
• hêl
• hol

Jê

• (Lêker) hil bûn
• (Lêker) hil kirin
• (Navdêr) hilbûn
• (Navdêr) hilkirin
• (Rendgêr) hilbûyî
• (Rendgêr) hilkirî
• hildêrandin
• hilçenîn
• hilbehîn
• hilbestin
• hilbestandin
• hildan
• hilgotin
• hilbêjtin
• hilbijartin
• hilanîn
• hilberandin
• hilberî
• hilberandî
• hilber
• hilgirtin
• hilkirin
• hildan
• hilî
• hilpekandin
• hilçinîn
• hilpesartin
• hilsipartin
• hilfirîn
• hilavêtin
• hilkelîn
• hilperîn
• hilgaftin
• hilkiştin
• hilkişîn
• hilberisandin
• hilsencandin
• hilsengandin
• hildan
• hilçandin
• hilceniqîn
• hilçepilîn
• hildêrandin
• hilbijartin
• hilbehîn
• hilawistin
• hiljenandin
• hilrûzandin

Etîmolojî

Hevreha soranî هه‌ڵ‎ (heł), pehlewî ul, zazakî er, partî hirz, avestayî ǝrǝδβa, sanskrîtî ऊर्ध्व (ūrdhvá), latînî arduus (bilind), arbor (dar), îrlendî ard, hîtîtî harduppi... hemû ji proto-hindûewropî *h₂erHdʰ- (“bilind, mezin bûn, gir bûn”). Bi maneya cihê bilind jî hatiye bikaranîn, we Helgurd, Hilwend, Hilberz ko nav ên çiyayan in.

Werger

Mane (2)

• Erebî: أعلى‎, فوق‎ → ar
• Farisî: بالا‎ → fa, حل‎ → fa
• Îngilîzî: up → en, upward → en
• Tirkî: ^?öz → tr, yukarı → tr, yukarı bakan, yukarda → tr

Navdêr 2

hil mê

1. hel an jî hilî, xişireke avzêrkirî ye ku bo xemilandin û zîneta jinan tê bikaranîn

   Wekî ristek hil û mircan
   Vebestî gerdene Leyla (Seydayê Tîrêj)

Werger

• Erebî: ^?حلي‎ → ar, الحلي‎ → ar
• Îngilîzî: gilding → en
• Tirkî: yaldız → tr

Navdêr 3

hil

1. (riwekek û biharata wê) Binêre: hêl (3)