pîvan

Kurmancî

Bilêvkirin

• IPA^(kilîd): /piːˈvɑːn/
• Deng (Bidlîs)^ⓘ
• Kîtekirin: pî·van

Lêker

Amûrek bo pîvana dirêjahiya tiştan.

pîvan lêkera xwerû, gerguhêz, p-ya nerm

1. Dirêjiya tiştekê/î hesibandin.
   • Kabira kefte kolanan, hindek deh cara pîvan û hêj qîma wî nehat û her car tê ra dibûrî, heçwekî ev kolane nedîtîn. — (Antolojiya Çîroka Nû ya Kurmancên Başûr, amedekar: Xelîl Duhokî, Weşanên Nûdem)
2. Kêşan, giraniya tiştekê/î hesibandin.
   • (Nimûneyekê bide) (biguhêre)
3. Hêjahiya tiştekê/î hesibandin.
   • Îcare ew kurik dibêjitê Dijwarê ku, birader boye çi sîl dibî, îşevê tu li van herdukan bipê. Îcare ew çi mirofê tu dizanê — (Mele Mehmûdê Bazîdî, Cami’eya Riseleyan û Hikayetan Bi Zimanê Kurmancî, Lîs, 2010, çapa 1em, r. 118, ISBN 978-605-5683-27-6)
4. dan ber hev, berhev dan, miqayese kirin
   • (Nimûneyekê bide) (biguhêre)

Bi alfabeyên din

• kurdî-erebî: پیڤان‎

Herwiha

• pêvan
• pîvandin
• pîvhan
• pîvhîn
• pîvihan
• pîvihîn
• pîvîn
• pîviyan
• pîvîyan
• pîvyan

Tewîn

Lêker:

• -pîv-

Bide ber

• pîvaz

Etîmolojî

Hevrehên soranî پێوان‎ (pêwan) û پیوان‎ (pîwan), zazakî peymene, hewramî pîmay, farisî پیمودن‎, pehlewî peymûden, avestayî peytima- û vî-med (bijîşk), hemû ji îraniya kevn *peti- + *ma- Ji proto-îranî *peti- + *ma-, ji proto-hindûewropî *med-, jê herwiha yûnaniya kevn μέδω (mêtho: parastin), latînî meditor (ramîn, fikirîn), ermeniya kevn միտ (hiş, aqil), gotî 𐌼𐌹𐍄𐌰𐌽 (mitan: pîvan), almanî messen (pîvan), îngilîzî mete (pîvan). Peyva peyman jî ji eynî rehî ye.

Bikaranîn

Lêker:

• pîvan girtin
• pîvan dan

Navdêr:

• pîvangirtin
• pîvandan

Jê

• pîvank
• pîvayî
• pîver
• pîverî
• pîvik

Werger

lêker

• Aklanon: sukat
• Almanî: messen → de
• Aramî: משח‎
• Aromanî: misur
• Asamî: জোখা (zükha)
• Astûrî: midir
• Azerî: ölçmək → az
• Balînî: ukur
• Belarusî: ме́раць impf (mjéracʹ), паме́раць impf (pamjéracʹ)
• Bulgarî: меря → bg (merja), измервам → bg (izmervam)
• Çeçenî: дуста (dusta)
• Çekî: měřit → cs impf, změřit → cs pf
• Çerokî: ᎠᏟᎶᎠ (atliloa)
• Çînî:

  Kantonî: 測量 (caak¹ loeng⁴), 量度 (loeng⁴ dok⁶), 量 (loeng⁴), 度 (dok⁶)

  Mandarînî: 測量 → zh (cèliáng), 量 → zh (liáng), 測 → zh (cè)

• Endonezyayî: ukur → id
• Erebî: قَاسَ‎ (qāsa)

  Erebiya misrî: قاس‎ (ʔās)

  Erebiya hîcazî: قاس‎ (gās)

  Erebiya fasî: قيس‎ (qiyyas), عبر‎ (ʕbar)

• Ermenî: չափել → hy (čʿapʿel)
• Esperantoyî: mezuri → eo, nombri
• Farefareyî: makɛ
• Fînî: mitata → fi, määrittää → fi
• Fransî: mesurer → fr
• Friyolî: misurâ
• Gaelîka skotî: tomhais
• Galîsî: medir → gl
• Gotî: 𐌼𐌹𐍄𐌰𐌽 (mitan)
• Gurcî: გაზომვა (gazomva)
• Holendî: meten → nl
• Îbanî: ukur
• Îbranî: מדד‎ → he (madád)
• Îngilîziya kevn: metan
• Îngilîzî: to measure → en
• Îngûşî: диста (dista)
• Îrlendî: tomhais
• Îtalî: misurare → it, norma → it
• Îzlendî: mæla → is
• Japonî: 計る → ja (はかる, hakaru), 測る → ja (はかる, hakaru), 量る → ja (はかる, hakaru)
• Javayiya kevn: ukur
• Katalanî: mesurar → ca, amidar → ca
• Keçwayî: tupuy
• Kitubayî: pima, teza
• Kîkongoyî: kupima
• Koreyî: 재다 → ko (jaeda), 치수를 재다 (chisureul jaeda)
• Latînî: mētior → la
• Latviyayî: mērīt
• Lawsî: ວັດ → lo (wat), ແທກ (thǣk)
• Lingalayî: pima
• Makedonî: мери impf (meri), измери pf (izmeri)
• Malayalamî: അളക്കുക → ml (aḷakkuka)
• Malezî: ukur → ms, sukat → ms
• Maorî: ine, tātai, mēhua, whātau, rūri
• Mecarî: mér → hu, mértéket vesz
• Nedersaksî:

  Almaniya jêrîn a almanî: meten

• Ngajuyî: ukur
• Normandî: m'suther
• Norwecî:

  Norweciya bokmålî: måle → no

  Norweciya nînorskî: måle → nn, mæle

• Oksîtanî: mesurar → oc, pagelar → oc
• Polonî: mierzyć → pl impf zmierzyć → pl pf
• Portugalî: medir → pt
• Romancî: mesirar, masirar, misirar, masürar, imsürer
• Romanyayî: măsura → ro
• Rusî: измеря́ть → ru impf (izmerjátʹ), ме́рить → ru impf (méritʹ), изме́рить → ru pf (izméritʹ), обмеря́ть → ru impf (obmerjátʹ), обме́рить → ru pf (obméritʹ)
• Sanskrîtî: मायते → sa (māyate), ऊर्दते (ūrdate)
• Sardînî: medire, mediri, metire
• Sirboxirwatî: mjeriti → sh impf, izmjeriti → sh pf
• Sorbî:

  Sorbiya jêrîn: měriś impf

• Spanî: medir → es
• Swêdî: mäta → sv
• Tayî: วัด → th (wát)
• Teteriya krîmî: ölşemek
• Tetûmî: sukat
• Tirkî: ölçmek → tr
• Ûkraynî: вимі́рювати → uk (vymírjuvaty)
• Viyetnamî: đo → vi, đo lường → vi
• Walonî: muzurer → wa
• Ximêrî: វាស់ → km (voah)
• Yûnanî: μετρώ → el (metró)

  Kevn: μετρέω (metréō)

Ev qismê Wergerê ji agahiyên naveroka vê guhertoya gotara wekhev a li ser Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.

Navdêr

Zayenda mê ya binavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	pîvan	pîvan
Îzafe	pîvana	pîvanên
Çemandî	pîvanê	pîvanan
Nîşandera çemandî	wê pîvanê	wan pîvanan
Bangkirin	pîvanê	pîvanino
Zayenda mê ya nebinavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	pîvanek	pîvanin
Îzafe	pîvaneke	pîvanine
Çemandî	pîvanekê	pîvaninan

pîvan mê

1. hesibandina dirêjahiya yan firehiya yan bilindahiya yan kûrahiya tiştekî:

   pîvana dirêjahiya rê

   pîvana bilindahiya xanî

   pîvana kûrahiya avê

   pîvana rûberê zeviyê

   pîvana kembera mirovekî

Werger

hesibandina miqdara tiştekî

• Almanî: Messung → de m
• Belarusî: вымярэ́нне nt (vymjarénnje)
• Bulgarî: ме́рене → bg nt (mérene), изме́рване → bg nt (izmérvane)
• Çekî: měření → cs nt
• Ermenî: չափում → hy (čʿapʿum)
• Esperantoyî: mezurado
• Fînî: mittaus → fi, mittaaminen → fi, määrittely → fi, arviointi → fi
• Fransî: mesure → fr m
• Gaelîka skotî: tomhas n
• Gurcî: გაზომვა (gazomva)
• Holendî: meting → nl m
• Îbranî: מְדִידָה‎ → he m (medidá)
• Îngilîzî: measurement → en
• Îtalî: misurazione → it, misura → it
• Japonî: 測定 → ja (そくてい, sokutei)
• Katalanî: mesurament → ca n
• Kîngalî: මැනීම (mænīma)
• Koreyî: 측정 → ko (cheukjeong)
• Makedonî: мерење nt (merenje)
• Malezî: sukatan → ms
• Maorî: inenga
• Mecarî: mérés → hu, megmérés → hu
• Norwecî: måling → no
• Polonî: pomiar → pl n
• Portugalî: medida → pt m, medição → pt m, mensuração → pt m, medição → pt
• Qazaxî: өлшем (ölşem)
• Romanyayî: măsurare → ro m, măsurătoare → ro
• Rusî: измере́ние → ru nt (izmerénije), обме́р → ru n (obmér)
• Slovakî: meranie nt
• Spanî: medida → es m, medición → es m, medidas → es m pj, mediciones → es n pj
• Swahîlî: kipimo → sw
• Swêdî: mätning → sv g
• Tagalogî: sukat
• Teteriya krîmî: ölçev, ölçeme
• Tirkî: ölçüm → tr
• Ûkraynî: вимі́рювання → uk nt (vymírjuvannja)

• Yûnanî: καταμέτρηση → el m (katamétrisi), μέτρηση → el m (métrisi), επιμέτρηση → el m (epimétrisi)

  Kevn: μέτρησις m (métrēsis)

Ev qismê Wergerê ji agahiyên naveroka vê guhertoya gotara wekhev a li ser Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.

krîter, eyar

• Albanî: kriter → sq n
• Almanî: Kriterium → de nt
• Astûrî: criteriu n
• Azerî: meyar → az, mizan, kriteri
• Belarusî: крытэ́рый n (krytéryj), ме́рыва nt (mjéryva), ме́рка m (mjérka)
• Bulgarî: крите́рий → bg n (kritérij), мери́ло → bg nt (merílo)
• Çekî: kritérium → cs nt, kriterium nt
• Çînî:

  Mandarînî: 標準 → zh (biāozhǔn), 尺度 → zh (chǐdù), 準則 → zh (zhǔnzé), 軌範 (guǐfàn)

• Danmarkî: kriterium nt
• Endonezyayî: kriteria → id, kriterium → id
• Erebî: مِعْيَار‎ → ar n (miʿyār)
• Ermenî: չափանիշ → hy (čʿapʿaniš)
• Esperantoyî: kriterio
• Estonî: kriteerium
• Farisî: معیار‎ → fa (me'yâr)
• Fînî: kriteeri → fi
• Fransî: critère → fr n
• Gaelîka skotî: slat-tomhais m
• Gurcî: კრიტერიუმი (ḳriṭeriumi)
• Hindî: मानदंड → hi n (māndaṇḍ), मापदंड n (māpdaṇḍ)
• Holendî: criterium → nl nt
• Îbranî: קרִיטֶרִיוֹן‎ n (kriteryón)
• Îngilîzî: criterion → en
• Îtalî: criterio → it n
• Îzlendî: greinimark nt
• Japonî: 基準 → ja (きじゅん, kijun), 判断基準 (はんだんきじゅん, handan kijun)
• Katalanî: criteri → ca n
• Kirgizî: критерий (kriteriy)
• Koreyî: 표준 → ko (pyojun)
• Latviyayî: kritērijs n
• Lîtwanî: kriterijus n
• Makedonî: критериум n (kriterium)
• Malayalamî: മാനദണ്ഡം → ml (mānadaṇḍaṃ)
• Maorî: paearu
• Mecarî: ismérv → hu, kritérium → hu, szempont → hu
• Mongolî:

  Kirîlî: шалгуур → mn (šalguur)

• Norwecî:

  Norweciya bokmålî: kriterium n

• Oygurî: ئۆلچەم‎ (ölchem)
• Ozbekî: mezon → uz, meʼyor → uz, kriteriy → uz
• Peştûyî: معيار‎ n (me'yār)
• Polonî: kryterium → pl nt
• Portugalî: critério → pt n
• Qazaxî: өлшемшарт (ölşemşart), өлшем (ölşem)
• Romanyayî: criteriu → ro nt
• Rusî: крите́рий → ru n (kritɛ́rij), мери́ло → ru nt (merílo)
• Sirboxirwatî:

  Kirîlî: ме̏рило nt, мје̏рило nt, критеријум n

  Latînî: mȅrilo → sh nt, mjȅrilo → sh nt, kriterijum → sh n

• Slovakî: kritérium nt
• Slovenî: merilo → sl nt, kriterij → sl n
• Spanî: criterio → es n
• Swahîlî: kigezo → sw ki an vi
• Swêdî: kriterium → sv nt
• Tacikî: меъёр → tg (meʾyor)
• Tagalogî: panuntunan
• Tirkî: ölçüt → tr, kriter → tr, kıstas → tr
• Urdûyî: مِعْیار‎ n (me'yār)
• Ûkraynî: крите́рій → uk n (krytérij), міри́ло nt (mirýlo)
• Viyetnamî: tiêu chuẩn → vi
• Weylsî: maen prawf n

• Yûnanî: κριτήριο → el nt (kritírio)

  Kevn: κριτήριον nt (kritḗrion)

Ev qismê Wergerê ji agahiyên naveroka vê guhertoya gotara wekhev a li ser Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.