bijîşk

Kurmancî

Bilêvkirin

IPA^(kilîd): /bɪˈʒiːʃk/
Deng (Amed)
Deng (Bidlîs)
Kîtekirin: bi·jîşk

Navdêr

bijîşk mê û nêr

(meslek) Pispora/ê nesaxiyan, kesa/ê nesaxan sax dike, şarezaya/yê nexweşiyan, kesa/ê nexweşan derman dike.
- Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]

Herwiha

Jê

bijîşk bûn (lêker)
bijîşk kirin (lêker)
bijîşkbûn (navdêr)
bijîşkbûyî (rengdêr)
bijîşkkirin (navdêr)
bijîşkkirî (rengdêr)
bizîşkî

Etîmolojî

Ji proto-hindûewropî *bhAd- (“baş”). Hevreha avestayî 𐬠𐬀𐬉𐬱𐬀𐬰𐬌𐬌𐬀 (beêşeze), farisiya navîn [Book Pahlavi hewce ye] (bêjîşk, bzîşk /⁠bizešk⁠/), farisî (pezešk, “doktor, qencker”), sanskrîtî भिषज् (bhiṣaj, “kesê qencker, dermanê pakkirinê”). Ji zimanên îranî ketiye ermenî բժիշկ (bžišk).

Çavkanî:

Têmûrê Xelîl, Gotinên kurdî-îranî di ermenkî da [arşîv], Nefel.com, 11/2008

Werger

Afrîkansî: dokter → af
Akanî: dɔkota nêtar
Albanî: mjek → sq nêr
Almanî: Arzt → de nêr, Mediziner → de nêr, Doktor → de nêr
Amharî: ሐኪም nêr (ḥäkim)
Aramî:
Aramiya nû ya asûrî: ܐܵܣܝܵܐ nêr (asya), ܕܘܼܟ݂ܛܘܼܪ nêtar (duḳṭur)

Siryaniya klasîk: ܐܣܝܐ nêr (ʾāsyā)

Aramiya cihû: אָסְיָא nêr (ʾāsyā), אַסְיָא nêr (ʾasyā)
Asamî: ডাক্তৰ (daktor), বেজ (bez)
Astûrî: médicu → ast nêr
Azerî: həkim → az, doktor → az
Baskî: sendagile → eu, osagile → eu
Belarusî: ура́ч nêr yan mê (uráč), до́ктар nêr yan mê (dóktar), ле́кар nêr (ljékar)
Bengalî: ডাক্তার → bn (ḍaktar), তবীব → bn (tôbib)
Bretonî: doktor → br nêr
Bulgarî: до́ктор → bg nêr (dóktor), ле́кар → bg nêr (lékar), хекимин → bg nêr (hekimin)
Burmayî: ဆရာဝန် → my (hca.rawan)
Buryatî: эмшэн (emšen)
Conxayî: དྲུང་འཚོ (drung 'tsho)
Çeçenî: лор (lor)
Çekî: lékař → cs nêr, doktor → cs nêr
Çerokî: ᎦᎾᎦᏘ (ganagati)
Çîçewayî: dokotala, dotolo
Çînî:
Kantonî: 醫生 / 医生 (ji¹ sang¹)

Dunganî: дэфу (defu), щянсын (xi͡ansɨn)

Hakkayî: 醫生 / 医生 (yî-sên), 先生 (sîn-sâng)

Mandarînî: 醫生 / 医生 → zh (yīshēng), 大夫 → zh (dàifu), 醫師 / 医师 (yīshī)

Min dongî: 醫生 / 医生 (ĭ-sĕng)

Minnanî: 醫生 / 医生 → zh-min-nan (i-seng), 先生 → zh-min-nan (sian-seⁿ, sian-siⁿ)

Wuyî: 醫生 / 医生
Çukçî: инэнмэлевыльын (inėnmėlevylʹyn)
Dalmatî: dotuar nêr, medco nêr
Danmarkî: læge → da giştî, doktor giştî
Dusuniya navendî: dokutul
Emilî: dutåur nêr
Endonezyayî: dokter → id
Erebî: طَبِيب → ar nêr (ṭabīb), دُكْتُور nêr (doktōr), دُكْتُور nêr (duktōr), دُكْتُور nêr (duktūr), مُتَطبِّب
Erebiya misrî: دكتور nêr (doktōr), حكيم nêr (ḥakīm)

Erebiya hîcazî: دكتور nêr (duktōr), طبيب nêr (ṭabīb)

Erebiya fasî: طبيب (ṭbīb)
Ermenî: բժիշկ → hy (bžišk)
Esperantoyî: kuracisto → eo, virkuracisto
Estonî: arst → et, doktor
Evenkî: аичимни (ajiçimņi)
Eweyî: ɖɔkta, atikewɔla
Farefareyî: dɔɣɔta
Farisî: پزشک → fa (pezešk), دکتر → fa (doktor), طبیب → fa (tabib), حکیم → fa (hakim)
Ferî: lækni nêr
Fînî: lääkäri → fi, tohtori → fi
Fransî: médecin → fr nêr yan mê, docteur → fr nêr
Fransiya kevn: fisician nêr
Friyolî: dotôr nêr, miedi nêr
Gaelîka skotî: lighiche nêr, lèigh nêr, dotair nêr
Galîsî: doutor nêr, médico → gl nêr
Gotî: 𐌻𐌴𐌺𐌴𐌹𐍃 nêr (lēkeis)
Gurcî: ექიმი (ekimi), მედიკოსი (mediḳosi), მკურნალი (mḳurnali)
Hawayî: kauka
Hindî: डाक्टर → hi nêr (ḍākṭar), डॉक्टर nêr (ḍŏkṭar), वैद्य → hi nêr (vaidya), चिकित्सक → hi nêr (cikitsak), हकीम → hi nêr (hakīm), तबीब → hi nêr (tabīb)
Holendî: dokter → nl nêr, arts → nl nêr yan mê, geneesheer → nl nêr
Îbranî: רוֹפֵא → he nêr (rofé), דוֹקטוֹר → he nêr (dóktor)
Îdoyî: mediko → io, medikulo → io, medikino → io
Îngilîziya kevn: lǣċe nêr
Îngilîzî: physician → en, doctor → en, medical doctor → en
Îngriyî: doktori, dohteri
Înterlîngua: medico, doctor
Îrlendî: lia nêr, dochtúir → ga nêr
Îtalî: medico → it nêr, dottore → it nêr, dottore in medicina nêr
Îzlendî: læknir → is nêr
Japonî: 医者 → ja (いしゃ, isha), 医師 → ja (いし, ishi), 先生 → ja (せんせい, sensei)
Kalalîsûtî: nakorsaq
Kambayî: ndakitali
Katalanî: metge → ca nêr
Keçwayî: jampiq
Kirgizî: дарыгер → ky (darıger)
Kîkûyûyî: ndagĩtarĩ sinif 1
Kîngalî: දොස්තර (dostara), වෛද්‍යවරයා (waidyawarayā)
Koreyî: 의사 → ko (uisa), 의자 → ko (uija)
Kornî: doktour nêr, medhek nêr
Ladînoyî: doktor, mediko, kechim
Latînî: medicus → la nêr
Latviyayî: ārsts nêr
Lawsî: ໝໍ → lo (mǭ), ແພດ (phǣt)
Lîtwanî: daktaras → lt nêr, gydytojas → lt nêr
Lombardî: dotór nêr
Lueyî: ᦖᦸ (ṁoa)
Luhyayî: dakatari, dakitari
Luoyî: dokta
Makedonî: лекар nêr (lekar)
Malezî: doktor → ms, dokter → ms, bomor, tabib → ms
Maltayî: tabib nêr
Mançûyî: ᠣᡴᡨᠣᠰᡳ (oktosi), ᡩᠠᡳᡶᡠ (daifu)
Manksî: lhee mê, fer lhee nêr
Maorî: tākuta, rata → mi
Marîkopayî: kwsede
Martuthunirayî: juwayumarta
Mecarî: orvos → hu nêr, doktor → hu nêr
Meruyî: ndagitare
Mongolî: эмч → mn (emč)
Nahwatlî: ticitl
Navajoyî: azeeʼííłʼíní
Nedersaksî:
Almaniya jêrîn a almanî: Dokter nêr, Dokterin mê, Doktersch mê, Doktersche mê
Nepalî: डाक्टर (ḍākṭar), चिकित्सक → ne (cikitsak)
Ngarrindjerî: putari
Normandî: docteu nêr
Norwecî:
Norweciya bokmålî: lege → no nêr, doktor → no nêr

Norweciya nînorskî: lege nêr, lækjar nêr, doktor nêr, dokter nêr
Okînawanî: 医者 (いさ, isa)
Oksîtanî: mètge → oc nêr
Oriyayî: ଡାକ୍ତର → or (ḍaktôrô)
Oromoyî: hakiimii
Oygurî: دوختۇر (doxtur), تېۋىپ (tëwip)
Ozbekî: tabib → uz, shifokor → uz, doktor → uz, hakim → uz
Palî: vejja nêr
Peştûyî: ډاکټر → ps nêr (ḍākṭár), دکتور → ps nêr (doktór), طبيب → ps nêr (tabíb), حکيم → ps nêr (hakím)
Plodîşî: Oatst nêr, Dokta nêr
Polonî: lekarz → pl nêr, doktor → pl nêr, medyk → pl nêr
Portugalî: doutor → pt nêr, médico → pt nêr
Puncabî: ਹਕੀਮ → pa nêr (hakīm)
Qazaxî: дәрігер (därıger)
Romancî: medi nêr
Romanyayî: medic → ro nêr, doctor → ro nêr
Rusî: врач → ru nêr yan mê (vrač), врачи́ха → ru mê (vračíxa), до́ктор → ru nêr yan mê (dóktor), до́кторша → ru mê (dóktorša), ле́карь → ru nêr (lékarʹ), ме́дик → ru nêr (médik)
Sanskrîtî: वैद्य → sa nêr (vaidya), चिकित्सक → sa nêr (cikitsaka), भिषज् → sa nêr yan mê (bhiṣaj)
Sardînî: medicu, datori
Sebwanoyî: mantatambal
Sicîlî: medicu → scn nêr
Sirboxirwatî:
Kirîlî: лечник nêr, лијечник nêr, лекар nêr, љекар nêr, врачитељ nêr, здравник nêr

Latînî: lečnik nêr, liječnik → sh nêr, lekar → sh nêr, ljekar → sh nêr, vračitelj nêr, zdravnik → sh nêr
Slovakî: doktor → sk nêr, lekár → sk nêr
Slovenî: zdravnik → sl nêr
Sorbî:
Sorbiya jêrîn: gójc nêr, duchtaŕ nêr
Sotoyiya başûr: ngaka
Spanî: médico → es nêr, facultativo → es nêr yan mê
Swahîlî: daktari → sw sinif 5/6, dokta sinif 9/10
Swêdî: läkare → sv giştî, doktor → sv giştî
Şîngazîcayî: twaɓiɓu sinif 5/6
Tacikî: пизишк → tg (pizišk), табиб (tabib), доктор → tg (doktor), ҳаким (hakim)
Tagalogî: doktor → tl giştî, manggagamot
Tamîlî: மருத்துவர் → ta (maruttuvar), வைதியர் (vaitiyar)
Tangsayî: tsiqshäraz
Tayî: หมอ → th, แพทย์ → th, เวช → th (wêech), อายุรแพทย์
Telûgûyî: వైద్యుడు → te (vaidyuḍu)
Teterî: доктор (doqtor), табиб → tt (tabib)
Tigrînî: ዶክተር (doktär)
Tirkî: doktor → tr, hekim → tr, tabip → tr, sagan → tr
Tirkmenî: lukman, hekim, wraç
Kirîlî: врач nêr
Tîbetî: ཨེམ་ཆི (em chi)
Tokpisinî: dokta
Toxarî B: saṃtkīnau
Tswanayî: ngaka
Tumbukayî: dokotala
Unamî: ntaktël
Urdûyî: ڈاکٹر nêr (ḍākṭar), حکیم nêr (hakīm), طبیب nêr (tabīb)
Ûkraynî: лі́кар → uk nêr (líkar), до́ктор → uk nêr (dóktor), ме́дик nêr (médyk)
Venîsî: medego nêr, miedego nêr, mèdego → vec nêr, dotor nêr
Viyetnamî: bác sĩ y khoa, bác sĩ → vi, đốc-tờ → vi, y sinh → vi, thầy thuốc → vi
Volapûkî: sanan → vo, hisanan, sanel, medinel
Walonî: docteur → wa nêr, medcén → wa nêr, méde → wa nêr
Weylsî: meddyg → cy nêr
Ximêrî: ពេទ្យ → km (peityɔɔ), ហ្ម → km (mɑɑ), ពេទ្យហ្ម (peityɔɔhmɔɔ), វេជ្ជ → km (vɨccɔɔ)
Yakutî: быраас (bıraas)
Yamanayî: takter
Yidîşî: דאָקטער nêr (dokter)
Yûnanî: ιατρός → el nêr yan mê (iatrós), γιατρός → el nêr yan mê (giatrós)
Kevn: ἰατρός nêr (iatrós)
Zhuangî: canghyw
Zuluyî: udokotela → zu sinif 1a/2a, umelaphi sinif 1/2, inyanga → zu sinif 9/10, ugedla sinif 11/10

Ev qismê Wergerê ji agahiyên naveroka vê guhartoya gotara physician a li ser Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.