bêr

 Binêre herwiha: ber û -ber

Kurdî

Bilêvkirin

• IPA^(kilîd): /beːɾ/

Navdêr 1

Zayenda mê ya binavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	bêr	bêr
Îzafe	bêra	bêrên
Çemandî	bêrê	bêran
Nîşandera çemandî	wê bêrê	wan bêran
Bangkirin	bêrê	bêrino
Zayenda mê ya nebinavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	bêrek	bêrin
Îzafe	bêreke	bêrine
Çemandî	bêrekê	bêrinan

Du bêr (mane 1)

bêr mê

1. darê devek madenî bi serikê wî ve ku mirov pê bi destan zeviyan dikole.

   Hevmane: merr

   • (...) bi bêr û mer û tevir û paçan cenazê kurmîbûyî ji kûlê derdixistin (...) — (Perwîz Cihanî, Bilîcan, Nefel, 2002, ISBN 91-89687-12-4
   • Bêr û mer her du jî dişibin hev lê cudahiyek piçûk di navberê de heye. ji bo pêlêkirinê û bo zirarê negihe ling û pêlavan di aliyên jor ê merê hatiye tewandin. — (Jiyan Alpîranî li Koma "Zimanê Kurdî" li ser Rûnameyê, 1/2012)
   • Li bal me kolan e. Dema te got kolandin, tê maneya yekî mecbûr bikî bikole. Min da kolandin, ango min bi xwe ne kola, lê yekî din kola. Bêr jî bal me her tenê ji dar e, pê berfê berev dikin. — (Hamlet Muradov [Têmûrê Xelîl] di heman komê de, 1/2012)
   • Em jî bi bêrê (bi Tirkî kurek) berhev dikin, belav dikin, didin ser hev an jî ba dikin. Bi merê jî em erdê, axê dikolin, mer dikin, ji hev dixin ku hewa û rewa bigire. Alava poztûjik mer e û ya pozpahn jî bêr e. — (Abdurrahman Önen di heman komê de, 1/2012)
2. Darê mirov pê qayîk û belemeyan diajo.

Bi alfabeyên din

• kurdî-erebî: بێر‎

Jê

• bêrik
• bêrk
• bêrikvan
• bêrikvanî

Bide ber

• bar
• ber
• bir
• bîr
• bor
• pêr

Etîmolojî

Ji proto-îranî *bedre-, ji proto-hindûewropî *bʰedʰ- (“kolandin, kolan”), hevreha avestayî veder, farisiya kevn veser, pehlewî bîr, belûçî berd, farisî بیل‎ (bîl) û بال‎, soranî بێڵ‎ (bêll, “bêl”) û بێرک‎ (bêrik). Peyva ermenî beh ji zimanekî îranî hatiye deynkirin.

Çavkanî:

• Chyet, Michael L. (2003): Kurdish-English Dictionary, Ferhenga Kurmancî-Inglîzî, Yale University Press.

Werger

• Abxazî: ажыга → ab (āžəgā) (ažyga)
• Erebî: مجرفة‎ → ar (micrefe)

  erebiya misrî: جاروف (garûf)

• Sirboxirwatî: lopata → sh
• Çekî: lopata → cs
• Çînî: 鏟子 → zh, 铲子 → zh (chǎnzi), 鐵鍬 → zh, 铁锹 → zh (tiěqiāo)
• Danmarkî: skovl → da
• Almanî: Schaufel → de, Ruder → de nêr, Spaten → de nêr
• Esperantoyî: fosilo → eo, ŝovelilo → eo
• Estonî: kühvel → et
• Fînî: lapio → fi
• Fransî: pelle → fr, bêche → fr
• Gurcî: ნიჩაბი → ka (ničabi)
• Holendî: schop → nl, schep → nl
• Mecarî: lapát → hu
• Inglîzî: shovel → en, spade → en, ^?oar → en, ^?weal → en
• Îtalî: pala → it, badile → it, paletta → it
• Japonî: シャベル → ja (shaberu)
• Koreyî: 삽 → ko (sap)
• koreyî
• Sirboxirwatî: lopata → sh
• Latînî: pala → la
• Lojbanî: canpa
• Makedonî: лопата → mk (lópata)
• Norwecî: skuffe → no
• Portugalî: pá → pt
• Rusî: совковая лопата → ru (sovkóvaja lopáta), лопата → ru (lopáta)
• Sirboxirwatî:

  Kirîlî: лопата mê

  Latînî: lopata → la

• Slovakî: lopata → sk
• Slovenî: lopata → sl
• Soranî: خاکه‌ناز, بێڵ
• Spanî: pala → es
• Swêdî: skyffel → sv, skovel → sv, spade → sv
• Telûgûyî: పార (pāra)
• Tirkî: kürek → tr, bel → tr
• Yûnanî: φτυάρι → el (ftyári)

Navdêr 2

bêr mê

1. doşîn anku dotina mih û bizinan
   (bi taybetî dema li çergehê ne, ne li malê)
2. hewşa li dervî gund ya bi kevir yan bi kerpîçan lêkirî ku pez ji bo dotinê dihê xistin hundurê wê ku peyva bêrîvan qurma xwe ji vê distîne
   bêrîvan pez li bêrê didoşin

Ji wêjeyê

• Ji vê hewşa beyarê ya bi keviran hatiye çêkirin ku pez ji bo dotinê dixinê re hûn çi dibêjin. Li Derdora Stewrê jê re "Bêr" dihê gotin.

Herwiha

• bêre

Bi alfabeyên din

• kurdî-erebî: بێر

Jê

• bêrî
• bêrîvan
• bêrîvanî

Bide ber

• bar
• ber
• bîr
• bor
• pêr

Werger

• Fînî: lypsy → fi
• Inglîzî: milking → en

Formeke navdêrê

bêr nêr

1. forma çemandî ji peyva bar

Herwiha

• barî

Bikaranîn

• kurmanciya navendî û rojavayî