per

Kurmancî

Bilêvkirin

• IPA^(kilîd): /pʰɛr/

Navdêr

Tewandina per
Zayenda nêr a binavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	per	per
Îzafe	perê	perên
Çemandî	perî	peran
Nîşandera çemandî	wî perî	wan peran
Bangkirin	pero	perino
Zayenda nêr a nebinavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	perek	perin
Îzafe	perekî	perine
Çemandî	perekî	perinan

Per (1)

Per (2)

per nêr, r-ya req

1. kaxez, pel, wereqe
   • Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]
2. pûrtê leşê firindeyan, bask, çeng
   • Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]
3. parçe, tiştên biçûk
   • Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]
4. kêlek, rex, cihê xilasbûna tiştekî
   • Wexta ku me berê cilê tetî çêdikirin, me danî dihat perê wana du lib datanî, du lib dikete ser dudu jî dikete binî boy ku perê wê saxlem werên. — (Ji devê Nenêya Reşîd, 13/02/2020)

   Ew li perê wî alî man.

Bi alfabeyên din

• kurdî-erebî: پەڕ

Herwiha

• perr

Jê

• berper
• laper
• pertûk
• rûper

Etîmolojî

Têkildarî pel anku pelg ango belg (yên daran)

• proto-hindûewropî: *per²- ("borîn") > *por-no- ("per")

• proto-îranî: *parn- ("firîn")

avestayî: parena- ("per")

pehlewî: parr ("per")

hotenî: pārra ("per")

farisî: parr ("per")

belûçî: pāna ("per") … ^{alfabeya arî}

kurdî: per, pel ("perr")

soranî: perr ("per")

zazakî: perr, pel ("per")

hewramî: pal ("per") ...

sanskrîtî: parnā- ("per")

almanî: Farn ("per")

îngilîzî: fern ("per") ...

Çavkanî: Horn p.65, MacKenzie P.123 | Pokorny: 816 - 817

Hevreh: firîn, pir (1), par, pel

Werger

kaxez, wereqe

• Abxazî: aқьаад (ak̍āād)
• Adîgeyî: тхылъыпӏ (txəłəṗ)
• Afrîkansî: papier → af
• Albanî: letër → sq, kartë → sq
• Almanî: Papier → de nt
• Altayiya başûrî: чаазын (čaazïn), кэгэс (keges)
• Amharî: ወረቀት (wäräḳät)
• Apaçî:

  Apaçiya rojava: nałtsoos

• Aramiya nû ya asûrî: ܘܲܪܵܩܵܐ‎ (wāraqa)
• Aromanî: hãrtii m
• Arrernteyiya rojavayî: pepe, pipe
• Asamî: কাগজ (kagoz), কাকত (kakot), তুলাপাত (tulapat)
• Astûrî: papel → ast n
• Avarî: кагъат (kaġat)
• Aynuyî: カㇺビ (kambi)
• Azerî: kağız → az
• Baskî: paper → eu
• Başkîrî: ҡағыҙ (qağïð)
• Belarusî: папе́ра m (papjéra)
• Belûçî: کاگد‎ (kágad)
• Bengalî: কাগজ → bn (kagôj)
• Bîslamayî: pepa
• Bretonî: paper → br n
• Bruneyî: keratas
• Bulgarî: харти́я → bg m (hartíja)
• Burmayî: စက္ကူ → my (cakku)
• Buryatî: саарһан (saarhan)
• Cingphoyî: maisau
• Çeçenî: кехат (keχat)
• Çekî: papír → cs n
• Çerokî: ᎪᏪᎵ → chr (goweli)
• Çînî:

  Kantonî: 紙 (zi²)

  Dunganî: зы (zɨ)

  Hakkayî: 紙 (chṳ́)

  Mandarînî: 紙 → zh (zhǐ)

  Min dongî: 紙 (cāi)

  Minnanî: 紙 → zh-min-nan (chí/chóa)

  Wuyî: 紙頭

• Çuvaşî: хут (hut)
• Çûkî: taropwe
• Danmarkî: papir → da
• Divehî: ކަރުދާސް‎ → dv (karudās)
• Dusuniya navendî: kalatas
• Endonezyayî: kertas → id
• Erebî: وَرَق‎ → ar m (waraq), قِرْطَاس‎ n (qirṭās), كَاغِد‎ n (kāḡid)

  Erebiya misrî: ورق‎ n (wáraʾ)

  Erebiya kendavî: ورقة‎ m (wriga)

  Erebiya hîcazî: ورق‎ n (warag)

  Erebiya fasî: كاغط‎ (kāḡiṭ), ورقة‎ (werqa)

• Ermenî: թուղթ → hy (tʻuġtʻ)

  Ermeniya kevn: թուղթ (tʻułtʻ)

• Erzayî: конёв (konjov), кабала (kabala)
• Esperantoyî: papero → eo
• Estonî: paber → et
• Farisî: کاغذ‎ → fa (kâğaz)
• Ferî: pappír nt
• Fînî: paperi → fi
• Fransî: papier → fr n
• Friyolî: cjarte m
• Frîsî: papier nt
• Futunî: pepa
• Gaelîka skotî: pàipear n
• Galîsî: papel → gl n
• Gujaratî: કાગળ → gu (kāgaḷ), કાગળિયું (kāgaḷiyũ), કાગળિયું (kāgaḷiyũ)
• Gurcî: ქაღალდი (kaɣaldi)
• Guwaranî: kuatia
• Hawayî: pepa
• Hindî: काग़ज़ n (kāġaz), कागज → hi n (kāgaj), पन्ना → hi n (pannā), कागद → hi n (kāgad), पेपर → hi n (pepar), वरक → hi n (varak), किरतास → hi n (kirtās)
• Holendî: papier → nl nt
• Isanî: กระดาษ (grà-dàat)
• Îbranî: נייר \ נְיָר‎ → he n (n'yár), דַּף‎ → he n (dáf)
• Îdoyî: papero → io
• Îngilîziya kevn: paper n, carte m
• Îngilîzî: paper → en
• Îngriyî: paperi, kirjanahka, kirnahka
• Îngûşî: каьхат (käχat)
• Înterlîngua: papiro
• Îrlendî: páipéar n
• Îtalî: carta → it m
• Îzlendî: pappír → is n
• Japonî: 紙 → ja (かみ, kami)
• Javayî: dluwang
• Kabîlî: lkaɣeḍ
• Kalmîkî: цаасн (tsaasn)
• Kannadayî: ಕಾಗದ → kn (kāgada)
• Karaçay-balkarî: къагъыт
• Karelî: bumuagu
• Kaşûbî: papiór n
• Katalanî: paper → ca n
• Keçwayî: raphi
• Kirgizî: кагаз → ky (kagaz)
• Kîngalî: කඩදාසිය → si (kaḍadāsiya)
• Koreyî: 종이 → ko (jong-i)
• Kreyoliya morîtanî: papye
• Kreyoliya seyşelî: papye
• Kumikî: кагъыз (kağız)
• Lakî: чагъар (čaġar)
• Latînî: charta m
• Latviyayî: papīrs → lv n
• Lawsî: ເຈ້ຍ → lo (chīa), ເຈັ້ຍ (chia), ກະດາດ (ka dāt)
• Lezgînî: кагъаз (kaġaz)
• Lîtwanî: popierius → lt
• Lueyî: ᦂᦡᦱᧆ (k̇ḋaad)
• Luksembûrgî: Pabeier nt
• Maguindanaoyî: karatas
• Makedonî: хартија m (hartija)
• Malagasî: taratasy → mg
• Malayalamî: കടലാസ് → ml (kaṭalāsŭ), പേപ്പർ → ml (pēppar)
• Malezî: kertas → ms
• Maltayî: karta m
• Mançûyî: ᡥᠣᠣᡧᠠᠨ (hoošan)
• Manksî: pabyr n
• Mansî: нэ̄пак (nè̄pak)
• Maorî: pepa
• Maranaoyî: karatas
• Maratî: कागद (kāgad)
• Mecarî: papír → hu
• Megrelî: ქაღარდი (kaɣardi), ქარღადი (karɣadi)
• Mokşayî: кагод (kagod)
• Mongolî: цаас → mn (tsaas)
• Nahwatlî: amatl → nah
• Nanayî: хаосан
• Nepalî: कागज → ne (kāgaj)
• Nîvxî: хаузул (xauzul), хаулус (xaulus)
• Nogayî: кагыт (kagıt)
• Norwecî: papir → no, ark → no
• Oksîtanî: papièr → oc n
• Oriyayî: ପେପର୍ → or (pepôr), କାଗଜ → or (kagôjô)
• Osetî: гӕххӕтт (gæxxætt), гӕгъӕди (gæǧædi)
• Osmanî: كاغد‎ (kâğıd)
• Oygurî: قەغەز‎ (qeghez)
• Ozbekî: qogʻoz → uz
• Palawî: babier
• Pelayî: mau³¹sau³¹
• Peştûyî: کاغذ‎ → ps n (kāǧáz)
• Pîpîlî: amat
• Pîrahayî: kapiigá
• Polonî: papier → pl n
• Portugalî: papel → pt n
• Puncabî: ਕਾਗ਼ਜ਼ n (kāġaz), ਪੇਪਰ n (pēpar)
• Purepeçayî: sïranda
• Qazaxî: қағаз → kk (qağaz)
• Rajasthanî: कागद (kāgad)
• Romagnolî: chêrta m
• Romancî: palpiri n, pupi n, palpier n, pulpier n, pupier n, palpieri n, palperi n
• Romanî: lil, papiri, xertija
• Romanyayî: hârtie → ro m
• Rusî: бума́га → ru m (bumága)
• Rusînî: папі́рь n (papírʹ)
• Sindhî: پنو‎ → sd n (panno), ڪاغذ‎ → sd n (kāgaz)
• Sirboxirwatî:

  Kirîlî: па̀пӣр n, ха̀ртија m

  Latînî: pàpīr → sh n, hàrtija → sh m

• Slovakî: papier n
• Slovenî: papír → sl n
• Somalî: xaansho m, warqad → so m, qardaas n
• Sorbî:

  Sorbiya jêrîn: papjera m

  Sorbiya jorîn: papjera m

• Spanî: papel → es n
• Svanî: ქაღალთ (kaɣalt)
• Swahîlî: karatasi → sw
• Swêdî: papper → sv nt
• Şanî: ၸေႈ (tsēe)
• Tabasaranî: кагъаз (kaġaz)
• Tacikî: коғаз → tg (koġaz)
• Tagalogî: papel → tl
• Tahîtî: parau
• Tamîlî: காகிதம் → ta (kākitam)
• Tayî: กระดาษ → th
• Telûgûyî: కాగితము → te (kāgitamu)
• Teteriya krîmî: kâğıt
• Teterî: кәгазь → tt (qäğaz’), кыйагаз (qıyağaz)
• Tetûmî: surat-tahan
• Tigrînî: ወረቐት → ti (wäräḳʰät)
• Tirkî: kâğıt → tr, çönge → tr
• Tirkmenî: kagyz
• Tîbetî: ཤོག་བུ (shog bu)
• Tlingitî: x’úx’
• Tokpisinî: pepa
• Tupînambayî: kûatîara
• Tzutucîlî: wuuj
• Udmurtî: кагаз (kagaz)
• Urdûyî: کاغذ‎ n (kāġaz)
• Ûkraynî: папі́р → uk n (papír)
• Viyetnamî: giấy → vi
• Volapûkî: papür → vo
• Walîsî: pepa
• Walonî: papî → wa n
• Weylsî: papur → cy n
• Xakasî: чаӌын (çacın)
• Ximêrî: ក្រដាស → km (krɑdaah)
• Xosayî: iphepha 5 an 6
• Yakutî: кумааҕы (kumaağı)
• Yidîşî: פּאַפּיר‎ nt (papir)
• Yorubayî: ìwé
• Yupîkiya navendî: kalikaq
• Yûnanî: χαρτί → el nt (chartí)

  Kevn: χάρτης‎ n ()

• Zhuangî: ceij

Ev qismê Wergerê ji agahiyên naveroka vê guhartoya gotara paper a li ser Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.

perên teyr û firindeyan

• Açehî: bulee
• Afrîkansî: veer → af, pluim
• Aklanon: buebue
• Albanî: pendë → sq m, pupël → sq
• Almanî: Feder → de m, Vogelfeder → de m
• Amharî: ላባ (laba)
• Argobbayî: ላባ (laba)
• Aromanî: peanã
• Asamî: পাখি (pakhi)
• Astûrî: pluma → ast m
• Avarî: хӏули (ḥuli)
• Aynuyî: コンコン (konkon), コンコニ (konkoni), ラㇷ゚ (rap)
• Azerî: tük → az, lələk → az
• Baskî: luma
• Başkîrî: ҡауырһын (qawïrhïn), ҡаурый (qawrïy); йөн (yön)
• Belarusî: пяро́ nt (pjaró)
• Bengalî: পালক → bn (palôk)
• Bîkoliya naverast: balukag
• Bretonî: pluenn → br m
• Bulgarî: перо́ → bg nt (peró)
• Burmayî: အတောင် → my (a.taung)
• Buryatî: үдэн (üden)
• Çamicuroyî: pwaye
• Çeçenî: пелаг (pelag)
• Çekî: péro → cs nt
• Çîçewayî: nthenga
• Çînî:

  Mandarînî: 羽毛 → zh (yǔmáo), 羽 → zh (yǔ)

• Çuvaşî: тӗк (tĕk)
• Danmarkî: fjer → da g
• Endonezyayî: bulu → id
• Erebî: رِيش‎ n (rīš), رِيشَة‎ m (rīša)

  Erebiya misrî: ريش‎ n (rīš), ريشة‎ m (rīša)

• Ermenî: փետուր → hy (pʻetur)
• Erzayî: толга (tolga)
• Esperantoyî: plumo → eo
• Estonî: sulg → et
• Evenkî: дэктэннэ (dəktənnə)
• Farisî: پر‎ → fa (par)
• Ferî: fjøður → fo m
• Fînî: sulka → fi, höyhen → fi
• Fransî: plume → fr m
• Friyolî: plume m, pene m
• Frîsiya bakur: Feđer
• Frîsî: fear, plom, pinne
• Gaelîka skotî: ite m
• Galîsî: pluma → gl m, pruma m, pena → gl m, froixel n, faixel n
• Gujaratî: પીછું (pīchũ)
• Gurcî: ბუმბული (bumbuli)
• Guwaranî: ague → gn
• Haîtî: plim
• Hawayî: hulu
• Hindî: पंख → hi n (paṅkh), पर → hi n (par)
• Hmongî: plaub noog
• Holendî: veer → nl m, veder → nl m, pluim → nl m
• Îbranî: נוצה / נוֹצָה‎ → he m (notsá)
• Îdoyî: plumo → io
• Înesenyoyî: qap
• Îngilîziya kevn: feþer m
• Îngilîzî: feather → en
• Îngriyî: sulka
• Îngûşî: бедарг (bedarg)
• Înterlîngua: pluma, penna
• Îranunî: bumbul
• Îrlendî: cleite n
• Îtalî: piuma → it m, penna → it m
• Îzlendî: fjöður → is m
• Japonî: 羽 → ja (はね, hane)
• Javayî: wulu → jv
• Kalmîkî: өдн (ödn), өдн (ödn)
• Kamiya başûrî: bienl
• Kaşûbî: pióro nt
• Katalanî: ploma → ca m
• Keçwayî: phuru, patpa
• Kirgizî: канаттын бир талы (kanattın bir talı), куштун бир тал жүнү (kuştun bir tal cünü)
• Kîngalî: පිහාටුවක් (pihāṭuwak)
• Koreyî: 깃 → ko (git), 깃털 → ko (gitteol)
• Kornî: pluven
• Latgalî: spolva m
• Latînî: plūma m, penna m
• Latviyayî: spalva → lv m
• Lawsî: ຂົນ → lo (khon)
• Lingalayî: lonsálá
• Lîtwanî: plunksna → lt m
• Luksembûrgî: Fieder → lb m, Plomm m
• Luşûtsîdî: c'ic'al
• Maguindanaoyî: bumbul
• Makedonî: перо nt (pero)
• Malayalamî: തൂവൽ → ml (tūval)
• Malezî: bulu pelepah
• Maltayî: rix n
• Mançûyî: ᡩᡝᡨᡥᡝ (dethe), ᡶᡠᠩᡤᠠᡥᠠ (funggaha)
• Maorî: huru, meremere, hou, hikurangi, kīra, kurutou, rau → mi, maeko, marihope, matakīrea, remu, hūmaeko, kōtore, kururemu, hukumaro, matakīrea, waitiripapā
• Maranaoyî: bombol
• Maratî: पीस nt (pīsa)
• Mbya guaraniyî: ague
• Mecarî: toll → hu
• Mongolî: өд → mn (öd), өрөвлөг (örövlög)
• Nahwatliya klasîk: tototzontli, ihhuitl
• Nanayî: дэктэчэ
• Navajoyî: atʼaʼ
• Nedersaksî:

  Almaniya jêrîn a almanî: Fedder m

• Nepalî: प्वाँख (pwā̃kh)
• Normandî: plleume m
• Norsiya kevn: fjǫðr m
• Norwecî:

  Norwecî: fjær → no n an m, fjør → no n an m

  Norweciya nînorskî: fjør → nn m

• Ohloniya başûr: sippos
• Ojibweyî: miigwan
• Oksîtanî: pluma → oc m
• Oriyayî: ପର → or (pôrô)
• Oromoyî: baallee
• Osmanî: توی‎ (tüy)
• Oygurî: پەي‎ (pey), تۈك‎ (tük)
• Ozbekî: par → uz, pat → uz
• Papyamentoyî: pluma
• Peştûyî: پر‎ → ps n (par), بڼکه‎ → ps m (baṇᶕka)
• Piedmontîsî: piuma m
• Plodîşî: Fada m, Poos m
• Polonî: pióro → pl nt
• Portugalî: pluma → pt m, pena → pt m
• Puncabî: ਖੰਭ → pa (khambh)
• Qazaxî: қауырсын (qauyrsyn)
• Rohingyayî: fóoir
• Romagnolî: pióma m
• Romanî: pōr
• Romanyayî: fulg → ro nt, pană → ro m
• Rusî: перо́ → ru nt (peró)
• Sanskrîtî: पर्ण → sa nt (parṇá)
• Sardînî: pinna m, pinnia
• Sicîlî: pinna → scn m
• Sirboxirwatî:

  Kirîlî: пѐро nt

  Latînî: pèro → sh nt

• Sîlhetî: ꠙꠣꠈ (faxó), ꠙꠣꠟꠇ (falox)
• Slaviya kevn:

  Kirîlî: перо nt (pero)

• Slaviya rojavayî ya kevn: перо nt (pero)
• Slovakî: pierko nt, pero nt
• Slovenî: perọ̑ → sl nt
• Sorbî:

  Sorbiya jêrîn: pjero nt

• Spanî: pluma → es m
• Swahîlî: unyoya → sw
• Swêdî: fjäder → sv g
• Tacikî: пар (par)
• Tagalogî: balahibo, bagwis → tl, pulad
• Tamîlî: சிறகு → ta (ciṟaku)
• Tausugî: bulbul
• Tay dam: khôn
• Tayî: ขนนก, ขน → th (kǒn)
• Telûgûyî: ఈక → te (īka)
• Teterî: каурый → tt (qaurıy)
• Tetûmî: fulun
• Tirkî: tüy → tr
• Tirkmenî: ýelek
• Tîbetî: བྱ་སྒྲོ (bya sgro)
• Tupînambayî: aba
• Urdûyî: پنکھ‎ n (paṅkh), پر‎ n (par)
• Ûkraynî: перо́ nt (peró)
• Venîsî: pena m
• Viyetnamî: lông vũ → vi, lông → vi, lông chim
• Volapûkî: plüm → vo, bödaplüm, plümem → vo, bödaplümem, pen → vo, bödapen
• Walonî: pene → wa m, plome → wa m
• Waraoyî: huhi
• Weylsî: plu → cy m pj, pluf → cy n pj, adain → cy m, adenydd → cy m pj
• Ximêrî: ស្លាប → km (slaap)
• Yagnobî: бал
• Yidîşî: פֿעדער‎ (feder)
• Yûnaniya pontî: φτερὀν (phteron), φτερούγιν (phteroúgin), φτερούλ' (phteroúl'), κανάτ' (kanát'), γανάτ' (ganát')
• Yûnanî: φτερό → el nt (fteró), πούπουλο → el nt (poúpoulo)

  Kevn: πτερόν‎ nt ()

• Zêlandî: plume m
• Zhuangî: bwnsienq, bwn
• Zuluyî: uphaphe 11 an 10

Ev qismê Wergerê ji agahiyên naveroka vê guhartoya gotara feather a li ser Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.

kêlek (binêrin: qerax)

Aromanî

Navdêr

per nêr

1. (anatomî) por, pirç
   • Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]

Bretonî

Navdêr

per

1. hirmî
   • Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]

Çavkanî

Ev peyv ji wergerên hirmî hatiye çêkirin. Dibe ku tê de xeletiya wergerê hebe.^{[rûpelên din]}

Esperantoyî

Bilêvkirin

• IPA: /per/
• Kîtekirin: per

• Deng (Wijchen, Holenda)^ⓘ
• Deng (Toulouse, Fransa)^ⓘ

Daçek

per

1. bi, bi ... re

   Li skribis per plumo. ― Wî bi pênûsê nivîsand.

Etîmolojî

Deyn ji latînî per.

Binêre

• kun

Îngilîzî

Bilêvkirin

• Deng (DYA)^ⓘ
• Deng^ⓘ
• Deng (Teksas, DYA)^ⓘ
• Deng (Connecticut, DYA)^ⓘ

Daçek

per

1. pêrg
   • Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]
2. serê yekî, her yek
   • Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]

Mòçenoyî

Navdêr

per nêr

1. (heywan) hirç
   • Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]

Îtalî

Daçek

per

1. bo, ji ... re, ji bo, jê re
   • Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]

Çavkanî

Ev peyv ji wergerên bo hatiye çêkirin. Dibe ku tê de xeletiya wergerê hebe.^{[rûpelên din]}

Katalanî

Daçek

per

1. bo, ji ... re, ji bo, jê re
   • Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]

Çavkanî

Ev peyv ji wergerên bo hatiye çêkirin. Dibe ku tê de xeletiya wergerê hebe.^{[rûpelên din]}

Latînî

Daçek

per

1. tê re, di ... re
   • Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]

Çavkanî

Ev peyv ji wergerên tê re hatiye çêkirin. Dibe ku tê de xeletiya wergerê hebe.^{[rûpelên din]}

Oksîtanî

Daçek

per

1. bo, ji ... re, ji bo, jê re
   • Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]

Çavkanî

Ev peyv ji wergerên bo hatiye çêkirin. Dibe ku tê de xeletiya wergerê hebe.^{[rûpelên din]}

Venîsî

Navdêr

per nêr

1. hirmî
   • Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]

Çavkanî

Ev peyv ji wergerên hirmî hatiye çêkirin. Dibe ku tê de xeletiya wergerê hebe.^{[rûpelên din]}