firîn

Kurmancî

Bilêvkirin

• fiřîn, firrîn
•  IPA^(kilîd): /fɪ'ri:n/
• Kîtekirin: fi·rîn

Lêker

firîn (lêkera negerguhêz)
Rehê dema niha: -fir-
RP. Niha
	ez	difirim
	tu	difirî
	ew	difire
	em, hûn, ew	difirin
Fermanî	Yekjimar	bifire
	Pirjimar	bifirin
Rehê dema borî: -firî- /
RP. Boriya sade
	ez	firîm / firiyam
	tu	firî / firiyayî
	ew	firî / firiya
	em, hûn, ew	firîn / firiyan
Formên din: Tewandin:firîn

Bazek difire.

firîn lêkera xwerû, negerguhêz, r-ya req

1. Li hewa meşîn, li hewa livîn, li hewa hatin û çûn, li hewa ji derekê gihiştin derek din.

   Ma fîl jî difirin?!

2. Rabûn hewa û li hewa çûn.

   Baz ji cihê xwe firî û hinda bû.

3. Bi firokeyê hatin yan çûn.

   Ji Almanyayê firîn Kurdistanê.

Herwiha

• firrîn

Bi alfabeyên din

• kurdî-erebî: فڕین‎

Têkildar

• pirîn

Bide ber

• birîn
• fûrîn

Jê

• firandin
• firgeh
• firinde
• firok
• firoke
• firokegeh
• firokexane
• firvan
• firvanî
• hilfirîn

Etîmolojî

Hevreha soranî فڕین‎ (firrîn), kurdiya başûrî perrîn, şahzênî / şêxbizinî perandin, elperandin, zazakî firrayene, perrayene, hewramî firrey, farisî پریدن‎ (perîden), pehlewî perîten, hevrehên din ya kurmancî fir, per, pel(ên daran), pelg, belg, sanskrîtî पत्त्र (pettre: per), rûsî перо́ (peró: per), yûnaniya kevn πτερόν (ptêron: per, çeng, bask), lîtwanî sparnas (firîn), inglîziya kevn û navîn feþer (per), inglîziya nû feather (per), almanî Feder, latînî penna (< *petna)... hemû ji proto-hindûewropî *péth₂r̥ (per, bask, çeng) ji *peth₂- (firîn) e ku serekaniya avestayî 𐬞𐬀𐬙𐬀𐬌𐬙𐬌 (peteyti: firîn), sanskrîtî पतति (peteti: firîn), latînî petō (firîn)... e. ფრენა (prêna) ya gurcî belkî ji îranî be lê ji ber dengê firînê di gelek zimanan de ew bi dengekê wek "per-" e: bo nimûne aramî ܦܪܚ (prex), îbrî פרח (pirex). Tevî ku "firîn" ya kurdî dişibe "fly" ya inglîzî û voler ya fransî jî, ew ne hevreh in. Heta niha di hin peyvên îranî yan hindûewropî de P di bin tesîra erebî de dibû F (bo nimûne: fisteq ji piste, bi pehlewî pisteg). Lê di "firîn"ê de ne ji tesîra erebî ye ji ber ku ew peyv neketiye erebî. Heman diyardeya guherîna P bi F bi awayekê gelek berbelavtir di zimanên germenî de diyar e. Bo nimûne kurdî "pênc" lê almanî fünf, swêdî fem û inglîzî five.

Bi zaravayên din

• Zazakî: firayene, perayene, fir, dayene, raperayene

Werger

• Sirboxirwatî: letjeti → sh
• Çînî: 飛 → zh, 飞 → zh
• Danmarkî: flyve → da
• Almanî: fliegen → de, Abflug → de nêr, Flug → de nêr, Flattern → de, Fliehen → de, abfliegen → de, aufwinden → de, flattern → de, fliehen → de, in die Höhe ragen → de, verfliegen → de
• Erebî: طار‎ → ar (țare), ^?الطیران‎ → ar, ^?تحليق‎ → ar, ^?طيران‎ → ar
• Esperantoyî: lendama → eo
• Farisî: پرواز کردن‎ (pervaz kerden), پریدن (perîden), پریدن‎ → fa, پرواز‎ → fa, جست‎ → fa, ^?بر فشاندن‎ → fa
• Fînî: lentää → fi
• Fransî: voler → fr
• Guwaranî: veve → gn
• Holendî: vliegen → nl
• Îdoyî: flugar → io
• Îbranî: טס‎ → he
• Îlokanoyî: agtayab → ilo
• Indonezî: terbang → id, layang → id
• Inglîzî: (to) fly, flight → en, levitate → en, skirr → en, soar → en, volatilize → en, whirr → en, whirring → en, take wing → en, flit → en, ^?flutier → en, ^?flutter → en, ^?flypast → en, ^?levitating → en, ^?volatilization → en
• Înterlîngue: volar → ie
• Îtalî: volare → it
• Japonî: 飛ぶ → ja (とぶ, tobu)
• Polonî: latać → pl
• Portugalî: voar → pt
• Romanyayî: zbura → ro
• Rusî: летать → ru (letatʹ), лететь → ru (letetʹ)
• Slovakî: lietať → sk
• Spanî: volar → es
• Swêdî: flyga → sv
• Tagalogî: lumupad → tl
• Tirkî: uçmak → tr, kırılmak → tr, uçma → tr, ^?uçum → tr, ^?uçuş → tr, ^?havalanma → tr
• Tokpisinî: flai → tpi
• Tupînambayî: bebé

Navdêr

Zayenda mê ya binavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	firîn	firîn
Îzafe	firîna	firînên
Çemandî	firînê	firînan
Nîşandera çemandî	wê firînê	wan firînan
Bangkirin	firînê	firînino
Zayenda mê ya nebinavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	firînek	firînin
Îzafe	firîneke	firînine
Çemandî	firînekê	firîninan

firîn mê

1. Maneya vê peyvê hê nehatiye nivîsîn. Heke hûn maneya wê bizanin, kerem bikin binivîsin.

   Mînakek bidin... (biguhêre)

Soranî

Lêker

firîn

1. firîn, firiyan