hewa

Binêre herwiha: Hewa

Kurdî[biguhêre]

hewa nêr

Enqa ne şigara kes e davan tu biçîn ver
Dava ko li 'enqa tu vedî bad-i hewa girt
Herkes seherê talibê tiştek bi çimen hat — (— (Dîwana Melayê Cizirî ~1640, Melayê Cizîrî))

Hevreha soranî ھەوا‎ (hewa), farisî هوا‎ (heva), pehlewî heva, hexamenişî hveyav- ji zimanên îranî, ji hu- (baş, xweş, bixêr - binere "huner, horî") + *-veyav (ba), bide ber avestayî vaytî-, sanskrîtî वायु (vayû, “ba”) hemû ji proto-hindûewropî *h₂wḗh₁- (“ba hatin”) ku herwiha serekaniya ba ya kurdî ye jî. هَوَاء‎ (hawāʾ) ya erebî, hava ya tirkî, ہوا‎ (heva) ya urdûyî, हवा (heva) ya hindî, ਹਵਾ (heva) ya puncabî û hewa ya swahîlî ji zimanên îranî hatine wergirtin.

Bretonî: aer → br
Erebî: هَوَاء‎ → ar (hawāʾ), ^?مُنَاخ‎ → ar (munāḵ)
Bulgarî: въздух → bg m (vǎzduh)
Çînî: 空氣 → zh, 空气 (kōngqì)
Almanî: Luft → de m, Laune → de m, Wetter → de n, Nimbus → de m, ^?Witterung → de m, ^?Ambiente → de m
Farisî: هوا‎ → fa (havâ), جو‎ → fa, جو زمین‎ → fa, ھوا‎ → fa, هوای بیرون‎ → fa
Fînî: ilma → fi
Fransî: air → fr m
Guwaranî: yvytu → gn
Holendî: lucht → nl
Îbranî: אביר‎ → he m
Indonezî: udara → id
Inglîzî: air → en, ambiance → en, ambience → en, aura → en, climate → en, weather → en, pneumat- → en
Înterlîngua: aere → ia
Îtalî: aria → it m
Japonî: 空気 → ja (くうき, kūki)
Katalanî: aire → ca m
Koreyî: 공기 [空氣] (gonggi)
Latînî: aer → la
Lîtwanî: oras → lt m
Malezî: udara → ms
Polonî: powietrze → pl n
Portugalî: ar → pt m
Romanyayî: aer → ro n
Rusî: воздух → ru m (vozdux)
Slovakî: vzduch → sk m
Slovenî: zrak → sl m
Spanî: aire → es m
Swêdî: luft → sv g, atmosfär → sv g
Tirkî: hava → tr, atmosfer → tr, esir → tr, ^?laf → tr
Tupînambayî: ybytu
Ûkraynî: повітря → uk n (povitrja)
Viyetnamî: không khí → vi
Yûnanî: αήρ → el (aḯr), αέρας → el m (aéras)