vala

Kurdî

Bilêvkirin

• IPA^(kilîd): /vɑːˈlɑː/

• Deng (Bidlîs)

• Kîtekirin: va·la

Rengdêr

Pozîtîv	Komparatîv	Sûperlatîv
vala		herî vala

şûşeyeke tijî (li çepê) û yeke vala (li rastê)

vala

1. xalî, bênaverok, ne tijî, ne mişt, ne dagirtî, ne tije,
   tişta/ê ku ti tişt tê de nîne
   (bi taybetî amanên ku ti tişt tê de tine),
   cihê ti tişt lê nîne
2. betal, ne mijûl

Ji wêjeya klasîk

• Dil bûye mehellê 'işqê hala
  Vî halî divê mehellê vala
  Nîne 'eceb er bibêm hulûla— (Mem û Zîn ~1692, Ehmedê Xanî)

Bi alfabeyên din

• kurdî-erebî: ڤالا

Herwiha

• (Badînî) vale
• (Reşwî) vela (hw velo)

Hevmane

• xalî

Dijmane

• tijî
• tije
• mişt
• dagirtî

Jê

• (Lêker) vala kirin
• (Lêker) vala çûn
• (Lêker) vala bûn
• (Navdêr) valakirin
• (Navdêr) valabûn
• (Navdêr) valaçûn
• (Rengdêr) valabûyî
• (Rengdêr) valakirî
• valageh
• valahî
• valatî
• vikîvala
• virtîvala

Etîmolojî

Bi temamî nayê zanîn ji ber ku hevrehên wê di zimanên din yên îranî de peyda nabin yan nehatine qeydkirin. Lê bi ihtimaleka pir mezin erebî فارغ‎ (fariğ) e yan jî dikare ji ermenî yan hevreha ermenî պարապ (parap) (xwandina bi ermeniya rojavayî "barab", bi ermeniya rojhilatî "parap") be. Herwiha bide ber rûsî порожний (porojnî), polonî próżny, çekî prázdný, bulgarî празен (prajên)... Lê dîsa bide ber farisî ? ونگ (veng: vala), sanskrîtî ऊन (ūná: kêm, jê kêm), yûnaniya kevn εὖνις (jêstandî, bêparkirî, mehrûm), latînî vanus, inglîzî want (niha bi maneya "viyan, xwestin", berê bi wateya "nebûn, jê kêm bûn"), ermenî ունայն (unayn: vala)... ji proto-hindûewropî *wān- (“vala”). Guherîna L/R û L/N di kurdî û gelek zimanên din de jî berbelav e. Guherîna B/V û P/B jî mişe ye. Ketina konsonantan ji dawiya peyvê (li vir Ğ ji peyva erebî yan B/P ji ya ermenî) dîsa diyardeyeka navdar e. Ihtimala ku ji ermenî jî be ne kêm e ji ber ku di zimanê kurdî de tenê di kurmancî de heye ku cîrana ermenî ye, di zaravayên din yên kurdî de peyda nabe. Hevwateya peyva "vala" anku "xalî" (jî) ji erebî ye.

Werger

• Afrîkansî: pap → af
• Azerî: boş → az
• Çamoroyî: basío → ch
• Danmarkî: tom → da
• Albanî: bosh → sq
• Almanî: leer → de, inhaltsleer → de, inhaltslos → de, taub → de, nichtssagend → de, ^?nichtig → de
• Erebî: فارغ‎ → ar (fariğ), ^?الخرب‎ → ar, ^?الشاغر‎ → ar, ^?الصــو‎ → ar, ^?العروة‎ → ar, ^?الفاضي‎ → ar, ^?خالي‎ → ar, ^?خلي‎ → ar
• Esperantoyî: malplena → eo
• Farisî: خالی‎ → fa, خالی‎ → fa, خلا‎ → fa, ونگ‎ → fa, تهی‎ → fa, تو خالی‎ → fa
• Fînî: tyhjä → fi
• Fransî: vide → fr
• Frîsî: leech → fy
• Galîsî: baleiro → gl
• Holendî: leeg → nl
• Mecarî: üres → hu
• Îdoyî: vakua → io
• Inglîzî: empty → en, without content, abortive → en, blank → en, disengaged → en, fallacious → en, free → en, null and void → en, unwritten → en, vacant → en, yeasty → en, ^?feckless → en, ^?gappy → en, ^?lacunal → en, ^?meaningless → en, ^?unoccupied → en
• Inglîziya kevn: idel → ang
• Îrlendî: folamh → ga
• Îtalî: vuoto → it, vuota → it
• Katalanî: buit → ca
• Kornî: gwag → kw
• Sirboxirwatî: prazan → sh
• Manksî: follym → gv
• Papyamentoyî: bashí → pap
• Polonî: pusty → pl, pusta → pl, puste; próżny, próżna → pl, próżne → pl
• Portugalî: vazio → pt
• Romanyayî: vid → ro
• Sicîlî: vacanti → scn
• Sirananî: leigi (û, leygi)
• Slovenî: prazen → sl, prazna → sl, prazno → sl
• Spanî: vacío → es, vacía → es
• Swêdî: tom → sv
• Teterî: buş → tt
• Telûgûyî: ఖాళీ (kʰāḷē)
• Tirkî: boş → tr, fos → tr, hali → tr, kof → tr, münhal → tr, tehi → tr, tekin → tr, tıngır → tr, gayri meskûn → tr, kavuk → tr, ölü → tr, nafile → tr, ^?kuru → tr, ^?çıplak → tr, ^?havaî → tr

Fînî

Navdêr

vala

1. sond, sûnd