xar

Kurmancî

Bilêvkirin

• IPA^(kilîd): /xɑːɾ/, /ɣɑːɾ/
• Kîtekirin: xar

Navdêr 1

Tewandina xar
Zayenda mê ya binavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	xar	xar
Îzafe	xara	xarên
Çemandî	xarê	xaran
Nîşandera çemandî	wê xarê	wan xaran
Bangkirin	xarê	xarino
Zayenda mê ya nebinavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	xarek	xarin
Îzafe	xareke	xarine
Çemandî	xarekê	xarinan

xar (1)

xara kevirî

xar m

1. tebel, şaqûl, morîk, gogên hûr yên bi gelemperî şûşeyî, dîndoq
   (ku bi taybetî zarok pê dilîzin)
   • Tê bîra min di zarokatiya min ya li gundekî Kurdistanê de rojekê keçikeke hevala min di destê xwe de kulmek morîk rijand erdê û got "were em bi xaran bilîzin". — (Nesrîn Rojkan: Dîroka morîka sor, Netkurd.com, 6/2006)
   • Payîz dahat û gul kêm bûn
     Weşandin belg û man xar e — (Feqiyê Teyran, )

Jê

• xarane
• xarlîz
• xarlîzî
• xarvan
• xarvanî

Bide ber

• ar
• bar
• car
• dar
• gar
• har
• jar
• lar
• mar
• nar
• par
• sar
• tar
• war
• zar
• çar
• şar

Etîmolojî

  Etîmolojiya vê peyvê nehatiye nivîsîn. Eger tu bi rastî bizanî, kerem bike bişkoka "biguhêre" ya di ser van gotinan re bitikîne û etîmolojiya vê peyvê binivîse. Çavkaniyên ku te ew etîmolojî jê girtiye jî binivîse.

Etîmolojiya peyva "Xar" ji Bezê(Bazdanê) tê; bingiha peyvê zaravê soranî ye, Xar=Bez, Xardan=Bazdan, Xarlîz=Lîstika xaran

Werger

• Almanî: murmel → de mê, kügelchen nêtar, Dorn → de nêr, Kügelchen → de nêr, Murmel → de nêr, Stachel → de nêr
• Farisî: ^?کج → fa
• Fînî: (pieni) marmorikuula
• Fransî: bille → fr m
• Holendî: knikker → nl nêr
• Îngilîzî: marble (small spherical balls of rock or glass used in children's games), agate → en, smooth → en, ^?scurry → en, ^?galloping → en
• Sirboxirwatî: kliker → sh nêr
• Sirboxirwatî:

  Kirîlî: кликер mê

  Latînî: kliker nêr

• Tirkî: bilye → tr, ^?diken → tr, ^?kafile → tr, ^?misket → tr, ^?zıpzıp → tr

Navdêr 2

xara hespan

xar m

2. çargav, beza hespan
4. bez, bazdan, rev

   Me kir xar. ― Em bezîn / revîn.

   • شێرزادی کرە غار بەرەڤ پشیکێ چۆ و پشیکێ کرە غار ژ جھەکی بۆ جھەکی ھەتا چوویە ل پشت دیوارەکی...‎ — (Leylan Îsmeîl, Bêrîvan û Hîvî (Çîrokêt Zarokan), Çapxana Xanî, Dihok, 2012, r. 29)

     Şêrzadî kire ẍar berev pişîkê ço û pişîkê kire ẍar ji cihekî bo cihekî heta çûye li pişt dîwarekî...

Herwiha

• xwar

Jê

• (lêker) xar kirin
• xarkar
• xarkarî
• xarker
• xarkerî
• (navdêr) xarkirin
• (rengdêr) xarkirî
• xarvan
• xarvanî
• xarî

Etîmolojî

Dibe ku ji erebî غارَة (ḡāra /⁠ẍare⁠/, “êrîş”)

Werger

• Almanî: Galopp → de n
• Fînî: laukka → fi
• Fransî: galop → fr
• Îngilîzî: gallop → en, to run → en

Hoker

xar

1. ber bi jêr, Binêre xwar.

Rengdêr 1

xar

1. Guhartoyeke xwar.

Rengdêr 2

xar

1. ji xwe çûyî

   Di nav hevokê de bikaranîn:
   Nexweşê we çavê xwe venekir? Na, hîn xar e.

Konkanî

Navdêr

xar

1. (erdnîgarî) bajar

Wolofî

Navdêr

xar

1. (heywan) pez, mî, mih