çar

 Binêre herwiha: car

Kurdî

Bilêvkirin

•  IPA^(kilîd): /t͡ʃʰɑːɾ/
• Kîtekirin: çar

Hejmar

çar

çar

1. hejmara 4 (IV, ٤, ۴)
   • Sey'rîn li şahê min bi xef
     Hatin temaşa çar teref
     Şatir xumar tayên di ber— (Dîwana Melayê Cizirî ~1640, Melayê Cizîrî)

Bi alfabeyên din

• kurdî-erebî: چار

Herwiha

• çiwar
• çihar

Pîrepend

• çar in,bi hev neyar in

Etîmolojî

Ji proto-îranî *čaθwā́rah (bide ber soranî چوار‎ (çwar, çiwar), farisî چهار‎ (čahâr) osetî цыппар (cyppar), avestayî 𐬗𐬀𐬚𐬡𐬁𐬭𐬋‎ (caθβārō)), ji proto-hindûîranî *čatwā́ras (bide ber sanskrîtî चतुर् (catur)), taliyê ji proto-hindûewropî *kʷetwóres (bide ber ermenî չորս (čʿors), lîtwanî keturi, latînî quattuor, inglîzî four).

Jê

• çarde
• çarde
• çardehem
• çardehemîn

• çarem
• çaremîn
• çarşem

Têkildar

• çil

Binêre herwiha

Hejmarên sade yên kurdî

 

• (0) sifir
• (1) yek
• (2) du
• (3) sê
• (4) çar
• (5) pênc
• (6) şeş
• (7) heft
• (8) heşt
• (9) neh
• (10) deh
• (11) yazde
• (12) dazde
• (13) sêzde
• (14) çarde
• (15) pazde
• (16) şazde
• (17) hevde
• (18) hejde
• (19) nozde
• (20) bîst
• (30) sî
• (40) çil
• (50) pêncî
• (60) şêst
• (70) heftê
• (80) heştê
• (90) not
• (100) sed
• (1.000) hezar
• (1.000.000) milyon
• (1.000.000.000) milyar

Jimaran din

• rojavayî: 4
• romî : IV
• Erebî: ٤/۴
• Bengalî: ৪
• devanagarî: ४
• gujaratî: ૪
• gurmuxî: ੪
• Malayalamî: ൪
• Oriyayî: ୪
• Tamîlî: ௪
• Telûgûyî: ౪
• Tîbetî: ༤
• Çînî: 四

Bi zaravayên din

• Hewramî: çiwar
• Soranî: çiwar, çar
• Zazakî: çihar

Werger

• Abaknonî: ampat
• Afrîkansî: vier → af
• Aka-bo: lūla
• Almanî: vier → de
• Altayiya başûrî: тöрт (tört)
• Aragonî: quatre, quatro
• Aromanî: patru, paturu
• Astûrî: cuatro → ast, cuatru, cuetru
• Azerî: dörd → az
• Bambarayî: naani
• Baskî: lau → eu
• Başkîrî: дүрт (dürt)
• Bretonî: pevar → br mê, peder → br mê
• Çekî: čtyři → cs
• Çînî: 四 → zh (sì)
• Çolyanî: mrí-n
• Çuvaşî: тăваттă (tăvattă), тăват (tăvat), тăватă (tăvată)
• Dalmatî: čatro, kuatri, quatar, quater, quattro
• Damariya rojhilat: woˈatu
• Erebî: اربعة‎ (erbe'e)
• Esperantoyî: kvar → eo
• Falayî: cuatru
• Farisî: چهار‎ → fa (çehar)
• Fînî: neljä → fi
• Frankoprovansî: quatro
• Fransî: quatre → fr
• Fransiya kevn: catre, qatre, quatre
• Fransiya navîn: quatre, quattre
• Friyolî: cuatri
• Gagawzî: dört
• Galîsî: catro → gl
• Galoyî: catr
• Kreyoliya guwiyanîsî: kat
• Gujaratî: ચાર → gu (tchâr)
• Gurcî: ოთხი → ka (otxi)
• Haîtî: kat
• Hawsayî: huɗu → ha
• Hindî: चार → hi (tchâr)
• Hmongî: plaub
• Holendî: vier → nl
• Inglîzî: four → en
• Îstriyotî: quatro, quattro
• Înterlîngua: quatro → ia
• Înuîtî: ᓯᑕᒪᑦ (sitamat) ; ᑕᓯᒪᑦ (tasimat)
• Îtalî: quattro → it
• Kalalîsûtî: sisamat → kl
• Karaçay-balkarî: тёрт
• Katalanî: quatre → ca
• Kirgizî: төрт → ky (tört)
• Koreyî: 네 → ko (ne)
• Kornî: peswar mê, peder mê
• Korsîkayî: quattru → co
• Kotavayî: balemoy
• Kumikî: дёрт (dört)
• Ladînî: cater
• Ladînoyî: kuatro
• Latînî: quattuor → la
• Latviyayî: četri → lv
• Lîgûrî: quattro
• Lingalayî: mínei
• Lîtwanî: keturi → lt
• Lombardî: quasar, quatar, quater
• Luksembûrgî: véier → lb (1, 2)
• Luoyî: ang'wen
• Malagasî: efatra → mg
• Malayalamî: നാല് → ml (nālŭ)
• Maorî: whā
• Megleno-romanyayî: patru
• Mîrandî: quatro
• Mongolî: дөрөв → mn (döröv)
• Napolîtanî: quatto
• Nganasanî: четә
• Nogayî: доьрт (dört)
• Normandî: quat', quate, quatre
• Marquesana bakur: ha
• Norwecî: fire → no
• Oksîtanî: quatre → oc
• Oksîtaniya kevn: catre, quatre
• Oskanî: 𐌐𐌄𐌕𐌖𐌓𐌀 (petura)
• Oyratiya nivîsî: ᡑᡈᠷᡋᡈᠨ (dörbön)
• Papyamentoyî: kuater, kuatro
• Piedmontîsî: quatr
• Pîkardî: quate
• Polonî: cztery → pl
• Portugalî: quatro → pt
• Qazaxî: төрт → kk (tört)
• Kreyola fransî ya réunion: kat
• Romagnolî: quatar
• Romancî: quatter, quater
• Romanyayî: patru → ro
• Rusî: четыре → ru (č’etýr’e)
• Samiya bakurî: njeallje
• Sanskrîtî: चतुर् → sa (catur)
• Sardînî: bàttor, bator
• Sawayî: pε-fɔt
• Sicîlî: quattru → scn
• Sonxayî: itaaci
• Marquesana başûr: fa
• Babariya başûr-rojhilat: ˈwax
• Spanî: cuatro → es
• Spaniya kevn: quatro
• Swahîlî: nne → sw
• Swêdî: fyra → sv (1;2), fjärde → sv (2)
• Şawî: kuẓ
• Şîngazîcayî: -ne
• Şorî: тöрт
• Tahîtî: ha
• Tamîlî: நான்கு → ta (nāṉku)
• Tayî: สี่ → th (sìi)
• Temazîxtiya atlasa navendî: kuẓ, ukuẓ
• Teterî: дүрт → tt (dürt)
• Teteriya krîmî: dört
• Tirkî: dört → tr
• Tirkmenî: dört → tk
• Tofalarî: дөрт
• Tuvanî: дөрт (dört)
• Umbriyî: 𐌐𐌄𐌕𐌖𐌓 (petur)
• Ûrûmî: дöрт
• Venîsî: quatro
• Walîsî: fā
• Walonî: cwate → wa
• Weylsî: pedwar → cy mê, pedair → cy mê
• Wîlamowî: fiyr
• Xakasî: тöрт (tört)
• Yakutî: түөрт (tüört)
• Yûnanî: τέσσερις → el (tésseris) mê / nêr, τέσσερα → el (téssera) nêr
• Yûnaniya kevn: τέτταρες (téttares) ou τέσσαρες (téssares) mê / nêr, τέτταρα (téttara) ou τέσσαρα (téssara) nêr
• Yupîkiya navendî: cetaman

Navdêr 1

Zayenda nêr a binavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	çar	çar
Îzafe	çarê	çarên
Çemandî	çarî	çaran
Nîşandera çemandî	wî çarî	wan çaran
Bangkirin	çaro	çarino
Zayenda nêr a nebinavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	çarek	çarin
Îzafe	çarekî	çarine
Çemandî	çarekî	çarinan

çar nêr

1. qeyser, qiral, padîşa, melik, serok (bi taybetî berê li Rûsyayê)

Jê

• çargir
• çargirî
• çarî
• çarnişîn
• çarnişînî
• çarperist
• çarperistî

Etîmolojî

  Etîmolojiya vê peyvê nehatiye nivîsîn. Eger tu bi rastî bizanî, kerem bike bişkoka "biguhêre" ya di ser van gotinan re bitikîne û etîmolojiya vê peyvê binivîse. Çavkaniyên ku te ew etîmolojî jê girtiye jî binivîse.

Navdêr 2

çar mê

1. çare, hel, çareserî (Binêrin: çare)

Navdêr 3

çar mê

1. potikê drêj û fireh, telîsê ku ji vî potikî çê bûye, şixre:
   çara şevê, çara kayê

Herwiha

• çadir (2)
• çarik

Jê

• çarşev

Werger

• Almanî: Schleier → de m, ^?Zar → de m
• Tirkî: bez → tr

Navdêr 4

çar mê

1. çarsû, çarşî,
   bazar, markêt û piyase,
   cihê ku gel û xelk kêmî û kasiyên xwe dabîn dike, bijewiyên xwe dihinkive, cihê aleştê

Herwiha

• çargeh
• çarxane
• çar û veçar

Jê

• aboriya çarê

Werger

• Almanî: Schleier → de m, ^?Zar → de m
• Tirkî: bez → tr