yek

Kurmancî

Bilêvkirin

•  IPA: /jæk/ ~ /jɘk/ ~ /eːk/
• Jihevqetandin: yek

Hejmar

yek

1. hejmara 1, I (hejmara piştî sifrê û berî duyê)
2. yêk

Ji wêjeya klasîk

• Serfê Mewlûda me yek derhem fer e
  Hemberê yek guhê zêrê ehmer e— (Mewlûda Kurdî ~1720, Mela Hesenê Bateyî)

Bi alfabeyên din

• kurdî-erebî: يه‌ك

Nêzîk

• tek
• kit

Nêzîk

• yek e tek e

Herwiha

• yanz, ev peyv bi wateya yekê di nava jimarên kurdî de jiyana didomîne. gava mirov dibêje yanzde divir de peyva arkaîk û kevnar a kurdî bi wateya yekê hê jî dixuye
• yêk

Etîmolojî

Ji proto-hindûewropî: *oinos ("yek")

• proto-aryayî: *eywe ("yek")
  • avarî: eêwe ("yek")
  • pehlewî: êvek ("yek")
    • farisî: yek ("yek")
  • partî: yew ("yek")
  • sogdî: yew ("yek")
  • peştûyî: yew ("yek")
  • belûçî: yek ("yek")
  • partî: êw ("yek")
  • kurdî: yek ("yek")
  • zazakî: yew ("yek")
• sanskrîtî: eke ("yek")
• yûnanî: oinos ("yek")
• latînî: unus ("yek")
• almanî: ein ("yek")
• inglîzî: one ("yek") ...

Çavkanî: Horn p.128, Watkins p.59, Etymonline

Bikaranîn

Lêker:

• yek bûn
• yek kirin
• yek girtin

Navdêr:

• yekbûn
• yekkirin
• yekgirtin

Rengdêr:

• yekgirtî
• yekbûyî
• yekkirî

Jê

• -ek
• -yek
• yekan
• yekane
• yekaneyî
• yekanî
• yekdil
• yekdilî
• yeke
• yekem
• yekemî
• yekemîn
• yekemînî

• yeketî
• yekîne
• yekî
• yekîtî
• yekmalî
• yekmale
• yekşem
• yekşeman
• yekxwedayî
• yekxwedayîtî

Têkildar

• yazde

Hejmarên sade yên kurdî

• sifir
• yek
• du
• sê
• çar
• pênc
• şeş
• heft
• heşt
• neh

• deh
• yazde
• dazde
• sêzde
• çarde
• pazde
• şazde
• hevde
• hejde
• nozde

• bîst
• sî
• çil
• pêncî
• şêst
• heftê
• heştê
• not

• sed
• hezar
• milyon
• milyar

Bi zaravayên kurdî

• Hewramî: yo mê, yiwa, yuwa mê
• Kurmancî: yek
  • Reşwî: yek (hw yik, êk)
• Soranî: yek, yêk
• Zazakî: jew, jo, yew, jû

Werger

• apaçî (Western): dałaá
• Aymarayî: maya ^→ ay
• Baskî: bat ^→ eu
• Sirboxirwatî: jedan ^→ sh nêr, jedna ^→ sh mê, jedno ^→ sh nêtar
• Bretonî: unan ^→ br
• weylsîWelsh: un
• Çekî: jedna ^→ cs mê, jeden ^→ cs nêr, jedno ^→ cs nêtar
• Çînî: 一 ( pinyin: yī )
• Tirkî: ^?biri, birisi ^→ tr
• Albanî: një ^→ sq
• Almanî: ein ^→ de nêr, eine ^→ de mê, eins ^→ de nêtar, irgendjemand ^→ de, ^?eines ^→ de
• Erebî: وَاحِد (waːħidun), ^?الفسخة ^→ ar
• Esperantoyî: unu ^→ eo
• Estonî: üks ^→ et
• Farisî: يِک (yek), یه ^→ fa, یک ^→ fa, ^?يك ^→ fa, ^?اس ^→ fa
• Fîjî: dua (Vosa Vaka Viti)
• Fînî: yksi ^→ fi
• Fransî: un ^→ fr nêr, une ^→ fr mê
• Frîsî: ien ^→ fy
• Gaelîkiya skotî: aon ^→ gd
• Hindî: एक ^→ hi
• Holendî: een ^→ nl, één ^→ nl
• Mecarî: egy ^→ hu
• Îdoyî: un ^→ io
• Îbranî: אחת (exed), אחד (ixed)
• Indonezî: satu ^→ id
• Inglîzî: one ^→ en, a ^→ en,monad ^→ en, ^?anxiousness ^→ en, ^?I ^→ en, ^?an ^→ en
• Inglîziya kevn: an,
• Înterlîngua: un ^→ ia, uno ^→ ia
• Îtalî: un ^→ it nêr, uno (before m noun beginning with ps, gn ^→ it, x ^→ it, z or s + consonant), una ^→ it mê
• Îzlendî: einn ^→ is nêr, ein ^→ is mê, eitt ^→ is nêtar
• Japonî: 一 (いち, ichi ^→ ja), 一つ (ひとつ, hitotsu ^→ ja)
• javayîJavanese: siji, setunggal
• Kalalîsûtî: ataasiq ^→ kl
• Katalanî: u (the name of the number), un ^→ ca nêr, una ^→ ca mê
• koreyî : 일 (il), 하나 (hana)
• kornî: onan
• korsîkî: unu
• Latînî: unus ^→ la
• Lingua franca nova: un ^→ lfn
• Lojbanî: pa ^→ loj
• Mançûyî: emu ^→ mnc
• Marşalî: juon ^→ mh
• Mînangkabawî: Ciek ^→ min
• Nahwatlî: ce ^→ nah
• norwecî (bokmål): en

  (nynorsk): ein

• Polonî: jeden ^→ pl
• Portugalî: um ^→ pt nêr, uma ^→ pt mê
• Romanyayî: unu ^→ ro nêr, una ; +subst. -> un, o ^→ ro mê
• Rusî: один ^→ ru nêr, одна ^→ ru mê, одно ^→ ru nêtar
• sloviyoyî: din
• Spanî: un ^→ es, uno ^→ es nêr, una ^→ es mê
• sundanî: hiji
• Swêdî: ett ^→ sv, en ^→ sv
• Tagalogî: isa ^→ tl
• Tayî: หนึ่ง ^→ th
• Tirkî: ^?zat ^→ tr, bir ^→ tr
• Tokpisinî: wan (the name of the number), wanpela ^→ tpi
• Tupînambayî: îepé ^→ tpn, oîepé ^→ tpn
• Urdûyî: ایک ^→ ur
• Viyetnamî: một (IPA: /mòt/)
• Yûnanî: ένας (enas)

Cînav 1

yek

1. hev
   • Em yek dinasin. (Em hev nas dikin)

Cînav 2

yek

1. wekhev, eynî, mînahev
   • Ev herdu lêker ne yek in, wateyên wan yek bin jî, vatiniyên wan di hevokê de ne yek in.