deh
Bilêvkirin
[biguhêre]Hejmar
[biguhêre]
deh
- 10, hejmar 10 (X, ۱۰)
- deh kes, deh roj, deh car
- bi dehan kes
- Saet deh û nîv e. (10:30)
- Kurik dehsalî ye û keçik heştsalî ye.
- "Di deh salan mulazim mam
We yarê rû neda carek." — (Melayê Cizîrî, Dîwan, ~1640)
Bi alfabeyên din
[biguhêre]Herwiha
[biguhêre]Bizelêv
[biguhêre]- deh in, bi reh in
Jê
[biguhêre]Binêre herwiha
[biguhêre]- (0) sifir
- (1) yek
- (2) du
- (3) sê
- (4) çar
- (5) pênc
- (6) şeş
- (7) heft
- (8) heşt
- (9) neh
- (10) deh
- (11) yazde
- (12) dazde
- (13) sêzde
- (14) çarde
- (15) pazde
- (16) şazde
- (17) hevde
- (18) hejde
- (19) nozde
- (20) bîst
- (30) sî
- (40) çil
- (50) pêncî
- (60) şêst
- (70) heftê
- (80) heştê
- (90) not
- (100) sed
- (1.000) hezar
- (1.000.000) milyon
- (1.000.000.000) milyar
Qafiye
[biguhêre]Bi zaravayên din
[biguhêre]Etîmolojî
[biguhêre]Hevreha soranî ده (de), kurdiya başûrî de, lekî de, goranî/hewramî de, belûçî دہ (deh, de), farisî ده (deh), tacikî даҳ (dah), pehlewî 𐫅𐫍 (dh, /deh/, zazakî des, partî 𐫅𐫘 (des), osetî дӕс (dæs), avestayiya nûtir 𐬛𐬀𐬯𐬀 (dasa, /dese/), avestayiya kevntir 𐬛𐬀𐬯𐬁 (dasā, /desa/), bextiyariya kevn λασο (laso /las/), peştûyî لس (lës)... sanskrîtî दश (dáśa), hindî दस (das), ûrdûyî دس (des), bengalî দশ (dôś)... latviyayî desmit, lîtwanî dešimt, bulgarî де́сет (déset), çekî deset, polonî dziesięć, rusî û ukraynî де́сять (désyatʹ), serbokroatî десет / deset... latînî decem, îtalî dieci, diece, portugalî dez, spanî diez, fransî dix, romanî zece... îrlendî diech, bretonî dek... yûnanî δέκα (déka)... ermeniya kevn տասն (tasn), ermeniya niha տաս (tas)... îngilîzî ten, holendî tien, almanî zehn, danmarkî û norwecî ti, swêdî tio... hemû ji proto-hindûewropî *déḱm̥ (deh).
Peyva proto-hindûewropî texmînen ji *dwóh₁ ("du") û *ḱomt ("dest, anku tiliyên herdu destan") çêbûye.
Peyv ji zimanên hindûîranî bi berfirehî ketiye zimanên ûralî jî, bo nimûne komî-ziryayî дас (das), ûdmûrtî дас (das), macarî/hungarî tíz û fînî/fînlandî (kah)deksan (heşt, 8, "du ji dehan kêm") û (yh)deksän (neh, 9, "yek ji dehan kêm").
- Çavkanî:
- Cathcart, Chundra Aroor (2015): Iranian Dialectology and Dialectometry, Doctoral dissertation, University of California at Berkeley.
- Chyet, Michael L. (2003): Kurdish-English Dictionary, Ferhenga Kurmancî-Inglîzî, Yale University Press.
- Horn, Paul. (1893): Grundriss der neupersischen Etymologie [Bingehê etîmolojiya farisî] (bi almanî). Strassburg
- Novák, Ľubomír (2013) Problem of Archaism and Innovation in the Eastern Iranian Languages (PhD dissertation)[[1]], Prague: Univerzita Karlova v Praze, filozofická fakulta.
- Расторгуева В. С., Эдельман Д. И. Этимологический словарь иранских языков. [Rastorguyeva V.S., Edelman D.I.: Ferhenga Etîmolojî ya Zimanên Îranî] (bi rûsî) 2000-2011.
- Schmitt, Rüdiger (1989): Compendium Linguarum Iranicarum, Wiesbaden: Reichert Verlag
- The Tower of Babel - An Etymological Database Project [Birca Babilê - Projeyeke Danegeha Etîmolojî] (bi îngilîzî û rusî): http://starling.rinet.ru/
- Tsabolov, R. L., Ferhenga etîmolojî ya zimanê kurdî ["Цаболов, Р. Л.: Эмцмолоƨцческцц̆ словарь курδскоƨо языка"], Moskova, 2001-2010
- Watkins, Calvert, The American Heritage Dictionary of Indo-European Roots[2], Houghton Mifflin Co., 2007, çapa 2an
Werger
[biguhêre]- Aarî: tammá
- Abanyomî: wóbá
- Abazayî: жваба (ž°ābā)
- Abxazî: жәаба (ž°ābā)
- Adîgeyî: пшӏы (pšʼə)
- Afarî: taban
- Afrîkansî: tien → af
- Akanî: adu, edu, du
- Aklanon: napueo'
- Albanî: dhjetë → sq
- Almaniya Pennsylvania: zehe, zeyya
- Almanî: zehn → de
- Elmanîşî: zää
- Altayiya başûrî: он (on)
- Alutîqî: qulen
- Amharî: ዐሥር (ʿäśśər) (numeral: ፲ (10))
- Apaçî:
- Apaçiya rojava: goneznán
- Aragonî: diez
- Aramî:
- Arçî: вицӏ (wicʼ)
- Argobbayî: ሀስራ (asara)
- Aromanî: dzatsi, dzatse
- Asamî: দহ (doh)
- Astûrî: diez → ast
- Atong (Hindistan): chyigyk
- Avarî: анцӏго (ancʼgo)
- Aymarayî: tunka
- Aynuyî: ワン (wan)
- Azerî: on → az
- Balînî: dəsə
- Bambarayî: tan
- Banjarî: pulu
- Baskî: hamar → eu
- Bassayî: ɓaɖa-bùè
- Başkîrî: ун (un)
- Belarusî: дзе́сяць (dzjésjacʹ), дзяся́цера (dzjasjácjera)
- Bengalî: দশ → bn (dôś) (numeral: ১০)
- Bîkoliya naverast: sampulo
- Bîslamayî: ten
- Bretonî: dek → br
- Bruneyî: sapuluh
- Buduxî: йицӏыд (jicʼıd)
- Bugî: pulo
- Bukidnon manoboyiya rojavayî: sepulu'
- Bulgarî: де́сет (déset)
- Burmayî: တဆယ် → my (ta.hcai) (numeral: ၁၀)
- Buryatî: арбан (arban)
- Conxayî: བཅུ་ཐམ (bcu tham)
- Çamicuroyî: chunka
- Çeçenî: итт (itt)
- Çekî: deset → cs
- Çerokî: ᏍᎪᎯ (sgohi)
- Çîçewayî: khumi
- Çîkasawî: pokkó'li
- Çînî:
- Çukçî: мынгыткэн (myngytkėn)
- Çuvaşî: вуннӑ (vunnă), вун (vun)
- Dalmatî: dic
- Danmarkî: ti → da
- Dena'inayî: qeluzhun
- Divehî: ދިހަ (diha)
- Dolganî: уон
- Drungî: tical
- Edoyî: ìgbé
- Emilî: dēś, déṡ
- Endonezyayî: sepuluh → id
- Erebî: عَشَرَة (ʿašara) (numeral: ١٠ (10))
- Erebî: عَشْرَة (ʿašra)
- Ermenî: տասը → hy (tasə), տասն → hy (tasn)
- Erzayî: кемень (kemenʹ)
- Esperantoyî: dek → eo
- Estonî: kümme → et
- Etiyopiya klasîk: ዐሠርቱ n (ʿäśärtu), ዐሥሩ m (ʿäśru) (numeral: ፲ (10))
- Etrûskî: 𐌆𐌀𐌓 (zar), 𐌔𐌀𐌓 (sar), 𐌔𐌓𐌀 (sra), 𐌈𐌀𐌓 (θar), 𐌕𐌀𐌓 (tar), 𐌑𐌀𐌓 (śar)
- Evenî: мян (mẹn)
- Evenkî: дя̄н (ʒān)
- Extremaduranî: dieci
- Farisî: ده → fa (dah) (numeral: ۱۰)
- Fatalukuyî: ta'ane
- Ferî: tíggju → fo
- Fîjî: tini → fj
- Fînî: kymmenen → fi
- Fransî: dix → fr
- Friyolî: dîs
- Frîsiya bakur:
- Frîsiya kevn: tiān
- Frîsiya saterlandî: tjoon
- Frîsî: tsien → fy
- Fulahî: sappo
- Gaelîka skotî: deich, deichnear
- Galîsî: dez → gl
- Garîfunayî: dîsi
- Gîlekî: ده (da)
- Gorontaloyî: opulu
- Gotî: 𐍄𐌰𐌹𐌷𐌿𐌽 (taihun)
- Gujaratî: દશ → gu (daś) (numeral: ૧૦)
- Gurcî: ათი → ka (ati)
- Guwaranî: pa → gn
- Hadzayî: ikhumi
- Haîtî: dis
- Hawayî: ʻumi
- Hawsayî: gōmà
- Higaononî: sampulo
- Hindî: दस → hi (das) (numeral: १० → hi (10)), दश → hi (daś), दह → hi (dah)
- Hîlîgaynonî: napulo
- Hlaiyî: fuet
- Hmongî: kaum
- Holendî: tien → nl
- Hopîyî: pakwt
- Hunsrikî: zehn
- Îbanagî: mafulu
- Îbranî: עֶשֶׂר m (éser), עֲשָׂרָה n (asara)
- Îdoyî: dek → io
- Îfèî: maá
- Îgalayî: ẹ̀gwá
- Îgboyî: ìri
- Îlokanoyî: sangapulo
- Îngilîziya kevn: tīen, tēn
- Îngilîziya navîn: ten
- Îngilîzî: ten → en
- Îngriyî: kymmen
- Înterlîngua: dece → ia
- Îranunî: sapulu
- Îrlendî: deich → ga
- Îsnagî: sangapulo
- Îtalî: dieci → it
- Îzlendî: tíu → is
- Îzonî: ói, óiya
- Japonî: 十 → ja (じゅう, jū; とお, tō)
- Jarayî: pluh
- Javayiya kevn: sapuluh
- Javayî: sepuluh → jv
- Jejuyî: 열 (yeol), 십 (sip)
- Jurçenî: juwa
- Kabardî: пщӏы (pśʼə)
- Kalalîsûtî: qulit → kl
- Kalmîkî: арвн (arvn)
- Kannadayî: ಹತ್ತು → kn (hattu) (numeral: ೧೦ (10))
- Kanuriyî: megú
- Kapampanganî: apulu
- Kapverdî: dés
- Karaçay-balkarî: он (on)
- Karelî: kymmeni
- Kaşûbî: dzesãc
- Katalanî: deu → ca
- Katuyiya rojavayî: ມັເໆັດ
- Katuyiya rojhilatî: m'zêt
- Kaurnayî: kumirrka
- Keçwayî: chunka, cunka
- Kinaray-ayî: napulo
- Kirgizî: он → ky (on)
- Kîkongoyî: kumi
- Kîkûyûyî: ikũmi sinif c5, mũrongo sinif c3
- Kîngalî: දහය → si (dahaya)
- Kokborokî: chi
- Komî-permyakî: дас (das)
- Komî-zîriyî: дас (das)
- Konkanî: धा (dhā)
- Koreyiya kevn: 十尸 (*YEl)
- Koreyiya navîn: 엻〮 (yélh)
- Koreyî: 열 → ko (yeol), 십 → ko (sip), 十 → ko
- Kornî: dek
- Korsîkayî: deci → co
- Kreyoliya fransî ya Louisiana: dis, di, diz
- Kreyoliya morîtanî: dis
- Krî: mitâtaht
- Ladînî: diesc
- Lakî: ацӏва (ac̣wa)
- Lakotayî: wikčémna
- Lamboyayî: kabullu
- Latgalî: desmit
- Latînî: decem → la
- Latviyayî: desmit → lv
- Lenape:
- Unamî: tèlën
- Lawsî: ສິບ (sip) (numeral: ໑໐ (10))
- Lezgînî: цӏуд (c̣ud)
- Lingalayî: zómi
- Lîgûrî: dêxe
- Lîtwanî: dešimt → lt m, dešimtis m
- Lîvonî: kim (old spelling: kym)
- Lombardî: des
- Lueyî: ᦉᦲᧇ (ṡiib) (numeral: ᧑᧐)
- Luksembûrgî: zéng → lb
- Luşûtsîdî: padac
- Mòçenoyî: zeichen
- Madurayî: sapolo
- Maguindanaoyî: sapulu
- Makasarî: pulo
- Makedonî: де́сет (déset)
- Malayalamî: പത്തു (pattu), പത്ത് → ml (pattŭ) (numeral: ൧൦)
- Malezî: sepuluh → ms, satu puluh, ekadasa
- Malezî: سڤولوه, ساتو ڤولوه, ايکداسا
- Maltayî: għaxra → mt
- Mançûyî: ᠵᡠᠸᠠᠨ
- Mangarevanî: rogouru
- Manksî: jeih, jeihaght
- Mansakayî: samporo
- Maorî: tekau → mi, ngahuru → mi
- Mapuçî: mari
- Maranaoyî: sapolo'
- Maratî: दहा (dahā)
- Mariya rojhilatî: лу (lu)
- Marîkopayî: cexuk
- Marquesana başûr: 'onohu'u
- Marşalî: joñoul
- Mazenderanî: ده (da)
- Mecarî: tíz → hu
- Mizoyî: shom
- Mînangkabawî: sapuluah, puluah
- Mokşayî: кемонь (kemonʹ)
- Mongolî:
- Montagnaîsî: kutunnu, peikunnu
- Muongî: mươl
- Nahwatlî: matlactli
- Namayî: disi
- Nanayî: дёан (ʒoan)
- Navajoyî: neeznáá
- Nawrûyî: ata → na
- Nedersaksî: teihn → nds
- Negidalî: ӡа̄н
- Nîvxî: мӽоӈ (mẋoŋ)
- Nîwî: hogofulu
- Normandî: dix, dgix
- Norsiya kevn: tíu
- Norwecî: ti → no
- O'odhamî: vestmam
- Ohloniya başûr: tancsagte
- Ojibweyî: midaaswi
- Oksîtanî: dètz → oc
- Oriyayî: ଦଶ → or (dôśô) (numeral: ୧୦ (10))
- Oromoyî: kudhan
- Oroqenî: dʒa꞉n
- Osetî: дӕс (dæs)
- Oskanî: 𐌃𐌄𐌊𐌄𐌍 (deken)
- Osmanî: اون (on)
- Oygurî: ئون → ug (on)
- Ozbekî: oʻn → uz
- Papyamentoyî: dies
- Pelayî: tə̆.tʰai⁵⁵
- Peştûyî: لس → ps (las)
- Piedmontîsî: des
- Pijînî: ten
- Pîpîlî: majtakti
- Plodîşî: tieen
- Polabî: disąt, dzesãc
- Polonî: dziesięć → pl, dziesięcioro → pl
- Portugalî: dez → pt
- Puncabî: ਦਸ (das) (numeral: ੧੦ (10))
- Qazaxî: он → kk (on)
- Rapanuyî: angahuru
- Rarotongî: nga’uru
- Rohingyayî: doc
- Romagnolî: diṣ
- Romancî: desch
- Romanî: deś
- Romaniya kalo fînî: deȟ
- Romanyayî: zece → ro
- Rusî: де́сять (désjatʹ), де́сятеро (désjatero)
- Rusînî: де́сять (désjatʹ)
- S'gaw karenî: တဆံ (ta hsee), ဆံ (hsee)
- Sahoyî: taman
- Samî:
- Samoayî: sefulu
- Sanskrîtî: दश → sa (daśa)
- Santalî: ᱜᱮᱞ (gel)
- Sardînî: deghe
- Sardinian:
- Sebwanoyî: napulo
- Sicîlî: deci → scn
- Sierra mîwokiya navendî: naˀá·ča-
- Silesî: dźeśyńć
- Sindhî: ده (daha)
- Sirananî: tin
- Sirboxirwatî:
- Sîkkîmî: ཆོམ་བ (chom ba)
- Slaviya kevn:
- Slovakî: desať → sk
- Slovenî: desét → sl
- Somalî: toban → so
- Sorbî:
- Spanî: diez → es
- Sundanî: sapuluh → su
- Swahîlî: kumi → sw
- Swêdî: tio → sv
- Şanî: သိပ်း (síp) (numeral: ႑႐)
- Şorî: он (on)
- Tàyî: slip
- Tabasaranî: йицӏуб (jic̣ub)
- Tacikî: даҳ → tg (dah)
- Tagalogî: sampu → tl
- Tahîtî: hō'ē 'ahuru
- Tamîlî: பத்து → ta (pattu) (numeral: ௰ (translîterasyon hewce ye))
- Tarantinoyî: dice
- Taşelhitî: mraw n yan m
- Tausugî: hangpu'
- Tay dam: ꪎꪲꪚ
- Tayiya bakurî: ᩈᩥ᩠ᨷ
- Tayî: สิบ → th (sìp) (numeral: ๑๐ → th (10))
- Tayî nüa: ᥔᥤᥙᥴ (síp)
- Tedim çinî: sawm
- Telûgûyî: పది → te (padi) (numeral: ౧౦ (10⁄16))
- Temazîxtiya atlasa navendî: ⵎⵔⴰⵡ (mraw)
- Teteriya krîmî: on
- Teterî: ун → tt (un)
- Tetûmî: sanulu
- Tigreyî: ዐስር (ʿäsr) (numeral: ፲ (10))
- Tigrînî: ዓሰርተ → ti (ʿasärtä) (numeral: ፲ (10))
- Tirkiya kevn: 𐰆𐰣 (un¹ /on/)
- Tirkî: on → tr
- Tirkmenî: on → tk
- Tîbetî: བཅུ (bcu) (numeral: ༡༠ (10))
- Tokpisinî: tenpela
- Toxarî A: śäk
- Toxarî B: śak
- Tumbukayî: khumi
- Tuvalûyî: sefulu
- Tuvanî: он (on)
- Tzutucîlî: lajuj
- Udî: вицӏ (vic̣)
- Udmurtî: дас (das)
- Umbriyî: 𐌃𐌄𐌔𐌄𐌌 (desem)
- Urdûyî: دس n (das)
- Ûkraynî: де́сять (désjatʹ), де́сятеро (désjatero)
- Venîsî: diese, diéxe
- Vepsî: kümne
- Viyetnamî: mười → vi, chục → vi
- Volapûkî: deg → vo, bals
- Voroyî: kümme
- Votî: tšümme
- Walonî: dijh → wa
- Weylsî: deg → cy
- Wîlamowî: caon
- Wînnebagoyî: kerepąnąižą, kerepąną
- Wolofî: fukk → wo
- Xakasî: он (on)
- Ximêrî: ដប់ → km (dop) (numeral: ១០ (10))
- Xosayî: ishumi
- Yagnobî: дас (das), даҳ (dah)
- Yakutî: уон (uon)
- Yaoyî: likumi
- Yidîşî: צען → yi (tsen)
- Yiyiya siçuwayî: ꊰ (ci)
- Yorubayî: ẹ̀wá, ẹẹ́wàá, mẹ́wàá
- Yupîkiya navendî: qula, qulen
- Yûnanî: δέκα → el (déka), ι΄
- Zhuangî: cib (Sawndip 十)
- Zimanê destan ê emerîkî:
- Zouyî: som
- Zuluyî: ishumi
- Zuniyî: asdemła
Bi hejmaran
[biguhêre]Navdêr
[biguhêre]deh
- (erdnîgarî) çem, ro, robar
- Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]
Çavkanî
[biguhêre]Navdêr
[biguhêre]deh
- (vexwarin) av
- Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]
Çavkanî
[biguhêre]Baneşan
[biguhêre]deh
- de , dê
- Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]
Navdêr
[biguhêre]deh
- (vexwarin) av
- Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]
Çavkanî
[biguhêre]- Kurmancî
- Bilêvkirina IPAyê bi kurmancî
- Dengên kurmancî ji Amedê
- Deng bi kurmancî
- Dengên kurmancî ji Bidlîsê
- Lema bi kurmancî
- Hejmar bi kurmancî
- Rûpelên bi 5 madeyan
- Ji wêjeya klasîk (kurmancî)
- Jêgirtin bi kurmancî
- Koda skrîptê ya nehewce bi kurmancî
- Peyvên kurmancî yên mîrasmayî ji proto-hindûewropî
- Peyvên kurmancî ji proto-hindûewropî
- Transliterasyona zarûrî û manûel bi amharî
- Werger bi aramiya babîlonî ya cihûyî
- Lînkên bi parametreyên hedefê yên nehewce bi hawsayî
- Lînkên bi parametreyên hedefê yên nehewce bi îfèî
- Skrîpta nestandard bi jurçenî
- Transliterasyona nepêwîst bi karaçay-balkarî
- Lema bi lawsî
- Lêker bi lawsî
- Madeyên zimanekî xelet bi kar tînin bi lawsî
- Lînkên bi wîkîlînkên nehewce bi pelayî
- Lema bi tamîlî
- Lêker bi tamîlî
- Daxwazên translîterasyonê bi tamîlî
- Madeyên zimanekî xelet bi kar tînin bi tamîlî
- Lema bi telûgûyî
- Lêker bi telûgûyî
- Madeyên zimanekî xelet bi kar tînin bi telûgûyî
- Lema bi tîbetî
- Lêker bi tîbetî
- Madeyên zimanekî xelet bi kar tînin bi tîbetî
- Lema bi ximêrî
- Lêker bi ximêrî
- Madeyên zimanekî xelet bi kar tînin bi ximêrî
- Dogrîbî
- Lema bi dogrîbî
- Navdêr bi dogrîbî
- Erdnîgarî bi dogrîbî
- Hupdëî
- Lema bi hupdëî
- Navdêr bi hupdëî
- Vexwarin bi hupdëî
- Tirkî
- Lema bi tirkî
- Baneşan bi tirkî
- Yuhupî
- Lema bi yuhupî
- Navdêr bi yuhupî
- Vexwarin bi yuhupî