ro
Kurdî[biguhêre]
[biguhêre]
| Zayenda nêr a binavkirî | ||||
|---|---|---|---|---|
| Rewş | Yekjimar | Pirjimar | ||
| Navkî | ro | ro | ||
| Îzafe | royê | royên | ||
| Çemandî | royî | royan | ||
| Nîşandera çemandî | wî royî | wan royan | ||
| Bangkirin | royo | royino | ||
| Zayenda nêr a nebinavkirî | ||||
| Rewş | Yekjimar | Pirjimar | ||
| Navkî | royek | royin | ||
| Îzafe | royekî | royine | ||
| Çemandî | royekî | royinan | ||
ro nêr
- (erdnîgarî) robar, rûbar, çemên biçûk
- Rehmekê kit bi feqîran û bipirsit gilehê
Heq dizanit di şevan şubhetê avên di royan
Me bi dil zarî û kalîn e heta subhegehê— (Dîwana Melayê Cizirî ~1640, Melayê Cizîrî)
- Rehmekê kit bi feqîran û bipirsit gilehê
Herwiha[biguhêre]
Bi alfabeyên din[biguhêre]
Bide ber[biguhêre]
Etîmolojî[biguhêre]
Hevreha zazakî ro, soranî رووبار (rûbar) (rûbar), farisî رود (rûd), pehlewî rot, hexamanişî rewteh-, avestayî rewde-, sanskrîtî स्रवति (sreveti-: herikîn), ermeniya kevn առու (aṙu: co, cobar) û առոգեմ (aṙogem: av dan), îrlendiya kevn sruth (ro, robar), lîtwanî sravėti (herikîn), yûnaniya kevn ῥέω (rêw: herikîn û ῥυθμός (ruθmos: rîtm), polonî strumień (ro, robar), rûsî остров (ostrov: girav), inglîzî stream (ro, robar, herik), almanî Strom (ro, robar), swêdî ström (ro, robar)... Hemû ji proto-hindûewropî *srew- (herikîn; ro)
Jê[biguhêre]
Werger[biguhêre]
- Afrîkansî: beek → af
- Çînî: 溪 → zh (xī)
- Erebî: ?نهر → ar
- Farisî: ?رودخانه → fa, ?نهر → fa
- Danmarkî: bæk → da
- Almanî: Bach → de n
- Esperantoyî: rivereto → eo
- Fînî: puro → fi, oja → fi, joki → fi
- Frîsî: streamke → fy
- Gaelîka skotî: allt → gd, sruth → gd
- Holendî: beek → nl, wetering → nl, kreek → nl, vliet → nl
- Îdoyî: rivereto → io
- Inglîzî: brook → en, stream → en, creek → en, ?runlet → en, ?sike → en
- Inglîziya kevn: broc → ang, stream → ang
- Înterlîngua: rivo → ia
- Îtalî: ruscello → it
- Îzlendî: lækur → is
- Katalanî: rierol → ca
- Norwecî: å → no
- Oksîtanî: riu → oc
- Papyamentoyî: roi → pap
- Portugalî: riacho → pt, ribeiro → pt
- Romanyayî: pârâu → ro
- Samiya bakurî: johka → se
- Sirananî: kriki → srn
- Sonxayî: goorudandi → ses
- Spanî: arroyo → es
- Swahîlî: kijito → sw
- Swêdî: bäck → sv, å → sv
- Tirkî: çay → tr, ırmak → tr, nehir → tr, akarsu → tr, ?gündüz → tr, ?şems → tr
- Yûnanî: ρυάκι → el (ryáki), ρέμα → el (réma)
[biguhêre]
| Zayenda mê ya binavkirî | ||||
|---|---|---|---|---|
| Rewş | Yekjimar | Pirjimar | ||
| Navkî | ro | ro | ||
| Îzafe | roya | royên | ||
| Çemandî | royê | royan | ||
| Nîşandera çemandî | wê royê | wan royan | ||
| Bangkirin | royê | royino | ||
| Zayenda mê ya nebinavkirî | ||||
| Rewş | Yekjimar | Pirjimar | ||
| Navkî | royek | royin | ||
| Îzafe | royeke | royine | ||
| Çemandî | royekê | royinan | ||
ro mê
- roj, ne şev
- roj, 24 saet
- roj, stêra ku ronahî û germiyê dide dinyayê
- roj, tav, têhn,
ronahî û germiya ku ji esmanan tê
Herwiha[biguhêre]
Bi alfabeyên din[biguhêre]
Bikaranîn[biguhêre]
Wek peyveke serbixwe, forma standard ya zimanê nivîskî "roj" e, ne "ro". Lê hin peyvan de forma bi peyva "-ro" serdest e: îro (ne îroj), nîvro (ne nîvroj).
Etîmolojî[biguhêre]
Hevrehên din yên kurmancî roj, ron, ronahî, soranî ڕۆژ (roj) (roj), zazakî roc, farisî روز (rûz), pehlewî roç, avestayî reoç-, hexamenişî rewç-, sanskrîtî रोचते (roçetê-), ji proto-îranî *rewç- ji proto-hindûewropî lewk- (Di îraniya kevn de "l" tine bû loma "l" bûye "r". "K" ya proto-hindûewropî di zimanên îranî de dibe "s/z/ş/ç/c/j"). Heman peyva proto-hindûewropî herwiha serekaniya луч (lûç: tîroj) ya rûsî, լոյս (loys: ronahî) ya ermeniya kevn, lūx (luks: ronahî) û lūna (heyv) yên latînî, λευκός (lêwkos: ron, geş) ya yûnaniya kevn, luk(k) ya hîtîtî... ye.
Jê[biguhêre]
Werger[biguhêre]
- → Binere: roj