stêr
![]() |
Bikarhênerek dixwaze ev peyv were standardkirin. Ji kerema xwe tevlî nîqaşa li ser Daxwazên standardkirinê bibin.(+) |
stêrk / stêr / stêrik |
Kurdî[biguherîne]
Bilêvkirin[biguherîne]
[biguherîne]
Zayenda mê ya binavkirî | ||||
---|---|---|---|---|
Rewş | Yekjimar | Pirjimar | ||
Navkî | stêr | stêr | ||
Îzafe | stêra | stêrên | ||
Çemandî | stêrê | stêran | ||
Nîşandera çemandî | wê stêrê | wan stêran | ||
Bangkirin | stêrê | stêrino | ||
Zayenda mê ya nebinavkirî | ||||
Rewş | Yekjimar | Pirjimar | ||
Navkî | stêrek | stêrin | ||
Îzafe | stêreke | stêrine | ||
Çemandî | stêrekê | stêrinan |
stêr mê
- parçeyên esmanî yên ku ronahiyê didin:
- Endam û bala te, ko bi tîrêjên tavê, çirûskên heyv û stêrê li hev dipêçikine. — (Mehmed Uzun Hawara Dîcleyê 1, Weşanên Nefel, 2003)
- Her roj ez tiştekî nû li ser stêra wî, çûyîna wî, rêwîtiya wî hîn dibûm. Ew tiştên hanê ji ber xwe ve di nav gotin û nêrînan de hêdîka derdiketin. — (Mîrzayê Biçûk, Antoine de Saint-Exupéry, werger: Fawaz Husên, Weşanên Nûdem)
- paye, ritbe, nîşanên biserkeftinê yên ji dirûvên stêran
(ku bi taybetî qehremanên leşkerî werdigirin):- stêra generaliyê
- her tiştê ku kujiyên wan mîna tîrêjên stêran bin:
- kesa/ê gelek navdar, bi taybetî hunermend
- stêrên filmên Hollywoodê
- stêrk, di çekan de ew der ya mirov tê re armanca anku hedefa xwe digire
- stêrk, asterîsk, di nivîsînê de nîşana *
- felek, qeder
Bi alfabeyên din[biguherîne]
Herwiha[biguherîne]
Têkilî[biguherîne]
Jê[biguherîne]
Qafiye[biguherîne]
Etîmolojî[biguherîne]
Herwiha stêrk, istêrk, histêrk, hevreha soranî ئەستێرە (estêre), kurdiya başûrî hesare, lekî asare, goranî/hewramî hesare, zazakî estare, astare, belûçî استار (istar), farisî ستاره (sitare, sitarê), tacikî ситора (sitora), partî 𐫖𐫀𐫗 (ʾstʾrg), pehlewî 𐫖𐫀𐫗 (ʾstʾrg), xotanî 𐨮𐨿𐨟𐨀𐨪𐨀 (stāre-), avestayî 𐬯𐬙𐬀𐬭 (star) û 𐬯𐬙𐬀𐬭𐬀 (stara), peştûyî ستوری (stórey), osetî стъалы (st’aly), sanskrîtî स्तृ (stṛ́), तृ (tṛ́) ⇒ तारा (tārā), hindî तारा (tārā), ûrdûyî تارا (tārā), yûnaniya kevn ἀστήρ (astḗr), yûnaniya niha αστέρι (astéri), ermenî աստղ (astł), hîtîtî 𒄩𒀸𒋼𒅕𒍝 (ḫašterz), bretonî ster, holandî ster, almanî Stern, inglîzî star, danmarkî/norwecî stjerne, swêdî stjärna, latînî stella, îtalî stella, romanî stea, portugalî estrela, spanî estrella, fransiya kevn estoile, fransiya niha étoile... hemû ji proto-hindûewropî *h₂stḗr.
Peyva yûnanî wek pêşgira astro- (stêr) ketiye piraniya zimanan û kurdî jî: astrofizîk, astrolog, astrolojî, astronom, astronomî, astronot...
- Çavkanî
- Chyet, Michael L. (2003): Kurdish-English Dictionary, Ferhenga Kurmancî-Inglîzî, Yale University Press.
- Horn, Paul. (1893): Grundriss der neupersischen Etymologie [Bingehê etîmolojiya farisî] (bi almanî). Strassburg
- Lubotsky, Alexander. Indo-Aryan inherited lexicon . University of Leiden.
- Novák, Ľubomír (2013) Problem of Archaism and Innovation in the Eastern Iranian Languages (PhD dissertation)[[1]], Prague: Univerzita Karlova v Praze, filozofická fakulta.
- Pokorny, Julius Ferhenga etîmolojî ya hindûewropî ["Indogermanisches etymologisches Wörterbuch (bi almanî)"], Bern, 1959
- The Tower of Babel - An Etymological Database Project [Birca Babilê - Projeyeke Danegeha Etîmolojî] (bi inglîzî û rûsî): http://starling.rinet.ru/
- Tsabolov, R. L. Ferhenga etîmolojî ya zimanê kurdî ["Цаболов, Р. Л.: Эмцмолоƨцческцц̆ словарь курδскоƨо языка"], Moskova, 2001-2010
- Watkins, Calvert. The American Heritage Dictionary of Indo-European Roots, 2nd ed., Houghton Mifflin Co., 2007. (Amazon.com ra)
Bi zaravayên kurdî[biguherîne]
- Kurmancî: stêr, stêrk
- Reşwî: sêr
- Soranî: estêre, hesare
- Kurdiya başûrî: hesare, asîre, sitare
- Lekî: asare
- Hewramî: hesare
- Zazakî: estare, astare, istare
Werger[biguherîne]
- Afrîkansî: ster → af
- Akadî: 𒀯 (kakkabu ([MUL])
- Albanî: yll → sq
- Almanî: Stern → de nêr
- Altayiya başûrî: чолмон
- Azerî: ulduz → az
- Bambarayî: dolo
- Baskî: izar → eu
- Başkîrî: йондоҙ
- Belarusî: зорка (zórka)
- Bengalî: তারা (tara)
- Bobongko: bituʼon
- Bretonî: sterenn, steredenn → br
- Bulgarî: звезда → bg m (zvezda)
- Bûrgûndî: étoile m
- Çekî: hvězda → cs mê
- Çînî: 星 → zh (xīng), 星星 → zh (xīngxīng)
- Çuvaşî: çăлтар
- Damariya rojhilat: ˈbintaŋ
- Danmarkî: stjerne → da nêr
- Erebî: نجم → ar m (necm), نجمة → ar m (necme)
- Ermenî: աստղ → hy (astł)
- Esperantoyî: stelo → eo
- Estonî: täht → et
- Farisî: ستاره → fa (sitarê)
- Ferî: stjørna → fo mê
- Fînî: tähti → fi
- Fransî: étoile → fr m, astre → fr n
- Frîsî: stjer → fy
- Gaelîka skotî: reul m
- Gagawzî: yıldız
- Galoyî: esteill m
- Gotî : 𐍃𐍄𐌰𐌹𐍂𐌽𐍉 (staírnō) mê
- Gujaratî: તારો (tāro)
- Gurcî: ვარსკვლავი (varskvlavi)
- Hindî: तारा → hi (tārā)
- Hîtîtî: 𒄩𒀸𒋼𒅕𒍝 (ḫašterz)
- Holendî: ster → nl
- Indonezî: bintang → id
- Înesenyoyî: ˀaqiwo
- Inglîzî: star → en
- Inglîziya kevn: steorra, tungol
- Îbranî: כוכב → he (kokhav)
- Îbranî: כוכב nêr
- Îdoyî: stelo → io
- Înterlîngua: stella
- Înuîtî: ᐅᓪᓗᕆᐊᖅ → iu (ulluriaq)
- Îrlendî: réalta → ga m
- Îtalî: stella → it mê
- Îzlendî: stjarna → is mê
- Japonî: 星 → ja (hoshi), 恒星 → ja (kōsei)
- Karaçay-balkarî: джулдуз
- Katalanî: estel → ca, estrella → ca
- Keçwayî: chaska
- Kîngalî: තරුව → si (taruva)
- Kînyarwandayî: yenyeli (inyenyeli)
- Kirgizî: жылдыз → ky
- Koreyî: 별 → ko (byeol)
- Kornî: steren
- Kotavayî: bitej
- Koyukonî: tloonʼ
- Kriya bejayî: acāhkos
- Kumikî: юлдуз
- Latînî: aster → la, astrum, sidus → la, stella → la
- Latviyayî: zvaigzne → lv
- Lawsî: ດາວ → lo
- Lîtwanî: žvaigždė → lt
- Makedonî: ѕвезда (dzvezda)
- Malagasî: kintana → mg
- Malezî: bintang → ms
- Maltayî: niġma
- Maorî: whetū → mi
- Maratî: तारा (tārā)
- Mayayiya yukatekî: ek’
- Mecarî: csillag → hu
- Misrî: sbꜣ → egy
- Mongolî: од → mn / ᠣᠳ᠋ᠤ → mn
- Nedersaksî: steern
- Aramiya nû ya asûrî: koxvə
- Nepalî: तारा → ne (tārā)
- Nganasanî: хотәдиә
- Nogayî: юлдыз
- Normandî: éteile m
- Norsiya kevn: stjarna mê
- Norwecî: stjerne → no
- Oksîtanî: estèla → oc, estela → oc
- Osetî: стъалы (stʺaly)
- Oyratayî: hihiˈnaxa
- Ozbekî: yulduz → uz
- Panamintî: tatsiumpin
- Papyamentoyî: strea mê, streya mê
- Pawnî: huupírit, uupírit
- Pîkardî: étoéle m
- Polonî: gwiazda → pl mê
- Portugalî: estrela → pt mê, astro → pt mê, estrelho mê
- Puncabî: ਤਾਰਾ → pa (tārā)
- Qazaxî: жұлдыз (juldız)
- Qiwenyayî: elen, él
- Romanî: çerhên
- Romanyayî: stea → ro mê
- Rusî: звезда → ru (zvezdá) mê
- Samiya bakurî: násti
- Sirananî: stari
- Sirboxirwatî:
- Siryaniya klasîk: ܟܘܟܒܐ (kawkəḇā)
- Sivandî: esārā
- Slovakî: hviezda → sk mê
- Slovenî: zvezda → sl
- Sonxayî: handaray
- Babariya başûr-rojhilat: ˈkulamol
- Spanî: estrella → es mê
- Sûmerî: 𒀯 (mul)
- Swahîlî: nyota → sw
- Swêdî: stjärna → sv c
- Şampanyî: étoâle m
- Şawî: itri
- Şîngazîcayî: nyora
- Şorî: чылтыс
- Tacikî: ситора → tg (sitora)
- Tagalogî: bituín, talà
- Takanayî: atujai
- Tamîlî: நட்சத்திரம் → ta (naṭchattiram)
- Tayî: ดาว → th (daao)
- Teterî: йолдыз → tt
- Teteriya krîmî: yıldız
- Tirkî: yıldız → tr
- Tirkmenî: ýyldyz
- Tofalarî: сылтыс
- Tuvanî: сылдыс
- Ûkraynî: зірка → uk m (zírka)
- Urdûyî: تارا
- Viyetnamî: ngôi sao → vi, sao → vi
- Walonî: sitoele → wa m
- Weylsî: serenn
- Xakasî: чылтыс
- Yakutî: сулус
- Yidîşî: שטערן (shtern)
- Yûnanî: άστρο → el (ástro) nêr, αστέρας → el (astéras) nêr, αστέρι → el (astéri) nêtar
[biguherîne]
Zayenda nêr a binavkirî | ||||
---|---|---|---|---|
Rewş | Yekjimar | Pirjimar | ||
Navkî | stêr | stêr | ||
Îzafe | stêrê | stêrên | ||
Çemandî | stêrî | stêran | ||
Nîşandera çemandî | wî stêrî | wan stêran | ||
Bangkirin | stêro | stêrino | ||
Zayenda nêr a nebinavkirî | ||||
Rewş | Yekjimar | Pirjimar | ||
Navkî | stêrek | stêrin | ||
Îzafe | stêrekî | stêrine | ||
Çemandî | stêrekî | stêrinan |
stêr nêr
Werger[biguherîne]
Bretonî[biguherîne]
[biguherîne]
stêr mê