çek

 Binêre herwiha: Çek

Kurdî

Navdêr 1

Çend çek (1)

çek bi gelemperî pirrjimarî

1. (leşkerî) Tiştên şer pê tê kirin (wek: tifeng, top, moşek, şûr).
   • Çek û rextên kuştiyan jî hema wisan bi terkiya hespên wan va girêdayî bûn. — (Perwîz Cihanî, Bilîcan, Nefel, 2002, ISBN 91-89687-12-4)
   • Loma kurdan jî, ji bo parastina welêt, çek hildan û ketin nav refên ordiya Osmanî. — (Mehmed Uzun, Bîra qederê, Weşanên Nefel, 2002)
   • Ekrad hesp û çekêd xwe, memnû'e(qedexe ye)eslen bi emanet nadine birayê xwe jî. Ekrad dibêjin mirov jina xwe emanet biditin, ne ko hesp û alatêd xwe î herbê bi emnanet biditin. — (Mele Mehmûdê Bayezîdî, Amadekar: Jan Dost Adat û Rusûmatnameê Ekradiye, Weşanxaneya Nûbihar, 2010, r. 90, ISBN 9789944360678)

Bi alfabeyên din

• kurdî-erebî: چه‌ك

Hevmane

• sîleh

Jê

• (Lêker) çek bi kar anîn
• çek danîn
• çek hilgirtin
• çek rakirin
• çek xebitandin
• biçek
• biçekî
• çekdar
• çekdarî
• çekfiroş
• çekfiroşgeh
• çekfiroşî

Cûnên çekan

• arpîcî
• bombe
• fîşek
• gule
• moşek
• sarox
• tifek
• tifeng

Etîmolojî

Ji ermenî զենք (zenkʿ) (zenk': çek, sîleh) ji ermeniya kevn զէնք (zênk) ku forma pirrhejmar ji զէն (zên: sîleh) e ku bi xwe ji zimanên îranî ye, bide ber pehlewî zên (> kurdî zindan) û avestayî zeêne- (sîleh, çek). Herwiha dikare hevreha çekûç û çeqo be, ji proto-îranî *çekus-, ji proto-hindûewropî *kekos. Herwiha bide ber akadî kekku (çek, daredest).

Werger

• Çekî: zbraň → cs
• Almanî: Waffe → de, Gewehr → de nêr, ^?Ausrüstung → de mê, ^?Böhmisch → de, ^?Gewand → de m
• Erebî: سلاح (silah), ^?البز‎ → ar, ^?السلاح‎ → ar, ^?السلحان‎ → ar, ^?الوصر‎ → ar, ^?الوصیرة‎ → ar, ^?ضالة‎ → ar (ḍāla)
• Esperantoyî: armilo → eo
• Estonî: relv → et
• Farisî: سلاح‎ → fa, ^?استوانه‎ → fa, ^?جنگافزار‎ → fa, ^?اسلحه‎ → fa
• Fînî: ase → fi
• Frîsî: Wapen → fy
• Guwaranî: mboka → gn
• Holendî: wapen → nl
• Îdoyî: armo → io
• Îbranî: נשק‎ → he
• Inglîzî: weapon → en, setoff → en, gun → en, hopl- → en, tab → en, arm → en, armorial → en, armour → en, arms → en, Czech → en, ^?gaud → en, ^?jewelry → en, ^?weaponry → en
• Înterlîngua: arma → ia
• Îtalî: arma → it
• Polonî: broń → pl
• Portugalî: arma → pt
• Rusî: оружие → ru (oružije) (oružiě)
• Slovenî: orožje → sl
• Spanî: arma → es
• Tirkî: cebe → tr, esvap → tr, giyecek → tr, giyit → tr, giysi → tr, kıyafet → tr, silah → tr, tıkırdamak → tr, urba → tr, üst → tr, ^?Çek → tr
• Tupînambayî: popesûara
• Yûnanî: όπλο → el (óplo) nêtar /oplo/

Navdêr 2

Çek (2)

çek mê

1. Kaxezek e tê dagirtin û îmzekirin bo ku kesek bikare tevavek pareyan ji bankeyê pê wergire.

Jê

• (Lêker) çek hûr kirin: çek dan bi dirav ango pare
• (Lêker) çek îmze kirin
• (Lêker) çek qebûl kirin
• (Navdêr) çekhûrkirin
• (Navdêr) çekîmzekirin
• (Navdêr) çekqebûlkirin

Etîmolojî

Ji zimanên îranî, hevreha soranî چه‌ک (çek, farisî چک‎ (çek), pehlewî çekk, têkilî peyva şah. صك (ṣekk) ya erebî, çek ya tirkî, check û cheque yên inglîzî, chèque ya fransî, almanî Scheck, cheque ya spanî û portugalî, чек (çêk) ya rusî... ji zimanên îranî hatine wergirtin.

Werger

• Afrîkansî: tjek → af
• Danmarkî: bankanvisning → da
• Almanî: Bankanweisung → de, Scheck → de nêr
• Esperantoyî: ĉeko → eo
• Fînî: šekki → fi
• Holendî: cheque → nl
• Mecarî: csekk → hu
• Inglîzî: cheque → en, ^?drafting draught → en, ^?wardrobe → en
• Îtalî: assegno → it, assegno bancario → it
• Katalanî: xec → ca
• Norwecî: sjekk → no
• Papyamentoyî: chèk → pap
• Polonî: czek → pl
• Portugalî: cheque → pt
• Spanî: cheque → es
• Swêdî: check → sv
• Tirkî: çek → tr, ^?kırıcı → tr
• Yûnanî: επιταγύ → el (epitagý)
• Zuluyî: ilisheke → zu, isheke → zu

Navdêr 3

Çek (3)

çek nêr, ç-ya nerm, k-ya nerm

1. Tiştên mirov li ber xwe dike, tiştên mirov dike ber xwe, tiştên mirov li xwe dike
   (wek: çakêt, gumlek, saqo, kiras, şelwal, derpî).

Hevmane

• cil
• cilik

Jê

• (Lêker) çek kirin ber (xwe yan kesek din)
• çek li (xwe yan kesek din) kirin
• çek ji (xwe yan ji kesek din) kirin

Etîmolojî

  Etîmolojiya vê peyvê nehatiye nivîsîn. Eger tu bi rastî bizanî, kerem bike bişkoka "biguherîne" ya di ser van gotinan re bitikîne û etîmolojiya vê peyvê binivîse. Çavkaniyên ku te ew etîmolojî jê girtiye jî binivîse.

Werger

• Çînî: 衣服 (yīfu)
• Danmarkî: tøj → da nêtar
• Almanî: Kleidung → de mê
• Erebî: ملابس (melábis)
• Esperantoyî: vestaĵo → eo
• Fînî: vaatteet → fi
• Fransî: vêtements → fr
• Holendî: kleren → nl
• Mecarî: ruha → hu, ruhák → hu
• Inglîzî: clothes → en
• Îtalî: vestiti → it
• Japonî: 衣類 → ja (いるい, irui)
• Koreyî: 옷 (ot)
• Portugalî: roupa → pt mê
• Rusî: одежда (odêjda)
• Spanî: ropa → es mê
• Swêdî: kläder → sv
• Tirkî: elbise → tr