mêr

 Binêre herwiha: mer

Kurdî

Bilêvkirin

•  IPA^(kilîd): /mɛ:r/

• Deng (Bidlîs)

• Kîtekirin: mêr

Navdêr

Zayenda nêr a binavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	mêr	mêr
Îzafe	mêrê	mêrên
Çemandî	mêrî	mêran
Nîşandera çemandî	wî mêrî	wan mêran
Bangkirin	mêro	mêrino
Zayenda nêr a nebinavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	mêrek	mêrin
Îzafe	mêrekî	mêrine
Çemandî	mêrekî	mêrinan

Mêrek kurd (1920).

mêr nêr

1. Zelam, mirovên nêr.
   (bi taybetî yên mezin)
   • Mêr li qata jêr, li salonê rûniştine, jin jî li jor. — (Mehmed Uzun, Bîra qederê, Weşanên Nefel, 2002, r. 15)
   • Mêr û xortên gund bi bejn û bala Karê ya zirav, bi demê wê yê qemer û çavên wê yên belek, kenê li ser demê wê ve heyr-hijmekar man. — (Egîdê Xudo, Dê û Dêmarî, Weşanên Nûdem)
   • Minetê negre, eşkere bike, ez mêrê xeyîdê nînim, ne jî ew mirov im, ku ji min bitirsin. — (Frîda Hecî Cewarî, Bîranînên Min, Weşanên Lîmûş, 2010, r. 118)
2. Hevserê jinekê, şûyê jinekê.
   • Yan carekê bi şadanî malxweya wî jê re bigota mêro û wî jî jê re bigota jinê... — (Zeynelabidîn Zinar, Balafira Jînê, Weşanên Pencînar, 1993, r. 129, ISBN 91 972090 3 1)
   • Metê ji van gotinên Nêrgisa koçer têdigêhîje ku mêrê wê pir nexweş e (...) — (Hesenê Metê, Labîrenta Cinan, Weşanên Welat, 1994, r. 170)
3. Camêr, xweşmêr, wêrek, gernas, egîd, qehreman, dilêr
   • Ew mêrek bi sed mêran e.
   • (...) qedandina xwarina ji qawişan re diçû mecbûrî bû, eger mêr hebana wê ew xwarin neqedandina an jî bavêtana. — (Bûbê Eser, Gardiyan, Weşanxaneya Nefel, 2002)
4. xurt, serdes, metirsî
   • Mêr du celeb in, mêrê mêrkuj, mêrê xwekuj
   • Ma bi a te ew jî mêr e û dikane mêran bikuje? — (Firat Cewerî, Girtî, Weşanên Nûdem, 1986)

Bi alfabeyên din

• kurdî-erebî: مێر‎

Pîrepend

• An mêrê xas be, yan bivir û das be, yan jî bibmire xwe re xilas be

Bide ber

• nêr

Jê

• mêr xwestin (lêker)
• mêr kirin (lêker)
• mêr bûn (lêker)
• mêrxwestin (navdêr)
• mêrkirin (navdêr)
• mêrbûn (navdêr)
• mêrkirî (rengdêr)
• bêmêr
• bêmêrî
• bêmêrîtî
• bimêr
• bimêrî
• bimêrîtî
• mêrane
• mêranî
• mêratî
• mêrîtî ketin
• mêrik

Etîmolojî

Hevreha sanskrîtî मर्त्य (mártya), avestayî 𐬨𐬀𐬴𐬌𐬌𐬀‎‎ (maṣ̌iia), farisiya kevn 𐎶𐎼𐎫𐎡𐎹 (m-r-t-i-y /martiya/) hemû ji proto-hindûewropî *mórtyos, têkilî peyvên mirov û mirin.

• Proto-hindûewropî: *mer- ("mirin") > *mer-to ("mirov") + *teuk- ("malbat, binemal")

• Sogdî: marta-tauxma-
• Pehlewî: mertum ("mirov")
• Farisî: merdom ("mirov")
• Zazakî: merdim
• Hewramî: merdim
• Kurmancî: mirov, meriv, mêr

Werger

zelam, mirovên nêr (1)

• Afrîkansî: man → af
• Apaçiya rojava: nnee, nndee, ndee, indee
• Aynuyî: オッカヨ → ain ('okkayo)
• Alabamayî: naani → akz
• Baskî: gizon → eu, gizaseme → eu, gizonki → eu
• Sirboxirwatî: čovjek → sh nêr
• Bretonî: gwaz → br nêr, den → br nêr
• Bulgarî: мъж → bg (məž) nêr
• Temazîxtiya atlasa navendî: ⴰⵔⴳⴰ → tzm (argaz)
• Çîrîkawayî: ndé

  Teochew: da1bou1nang5

• Çekî: muž → cs nêr, pán → cs nêr
• Çînî:

  Kantonî: kantonî

  Mandarînî: mandarînî

• Danmarkî: mand → da g
• Misrî: z → egy

• Albanî: burrë → sq, trim → sq
• Almanî: Mann → de nêr, Herr → de nêr, Ehegatte → de nêr, Gemahl → de nêr
• Erebî: رجل‎ → ar (rájzl)
• Ermenî: տղամարդ → hy (tłamard)
• Esperantoyî: viro → eo, virulo → eo
• Estonî: mees → et, meesterahvas → et
• Eweyî: ŋutsu → ee
• Farisî: جنس مذكر‎ → fa, شوهر‎ → fa, مرد‎ → fa
• Ferî: kallmaður → fo nêr, maður → fo nêr, kallur → fo nêr
• Fîjî: turaga → fj
• Fînî: mies → fi
• Fransî: homme → fr nêr
• Frîsî: man → fy g
• Gaelîka skotî: fear → gd nêr, duine → gd nêr
• Guwaranî: ava → gn
• Gurcî: კაცი → ka (ḳaci)
• Hawsayî: mutum → ha
• Hindî: आदमी → hi (ādmī), पुरुष → hi (puruṣ)
• Holendî: man → nl nêr, heer → nl nêr
• Mecarî: férfi → hu
• Îzlendî karlmaður → is nêr, karl → is nêr, maður → is nêr
• Îdoyî: viro → io
• Samiya înarî: almai → smn
• Îbranî: אדם‎ → he (adam) nêr, גבר‎ → he (gever), איש‎ → he (ish) nêr
• Indonezî: pria → id, laki-laki → id
• Inglîzî: man (adult human being)
• Inglîziya kevn: mann → ang, guma → ang, hæleþ → ang, secg → ang, beorn → ang, wer → ang
• Înterlîngua: homine → ia; viro → ia
• Îrlendî: fear → ga nêr
• Îtalî: uomo → it nêr
• Japonî: 男性 → ja (だんせい, dansei), 男の人 → ja (おとこのひと, otoko no hito)
• Xîkarîyayî: didé
• Kabîlî: argaz → kab
• Kalalîsûtî: angut → kl
• Katalanî: home → ca nêr
• Koreyî: 사내 → ko (sanae)
• Latînî: vyras → lt m
• Latînî: vir → la, -i → la nêr, vīrs → la nêr
• Lojbanî: nanmu → jbo
• Makedonî: маж → mk (maž) nêr, човек → mk (čóvek) nêr
• Malezî: lelaki → ms
• Malayalamî: പുരുഷന്‍ → ml (puruṣan‍), ആണ് → ml (āṇŭ)
• Maltayî: raġel → mt
• Manksî: fer → gv
• Maratî: माणूस → mr (māṇūs)
• Mîkmakî: jinem → mic
• Navajoyî: diné → nv
• Nepalî: manav → ne (manav), maanche → ne (maanche)
• Norwecî: mann → no nêr
• Noviyalî: viro → nov
• Slaviya kevn:

  Cyrillic: мѫжь → cu m (mǫžĭ)

  Glagolitic: ⰏⰨⰆⰠ → cu m (mǫžĭ)

• Prusîya kevn: wīrs → prg
• Polonî: mężczyzna → pl nêr, pan → pl nêr, człowiek → pl nêr
• Portugalî: homem → pt nêr, varão → pt nêr
• Powhatanî: nimarew
• Puncabî: aadmi → pa nêr
• Rapanuyî: tangata → rap
• Romanyayî: bărbat → ro nêr
• Rusî: мужчина → ru (mužčína) nêr
• Samiya bakurî: almmái → se
• Tswanayî: monna → tn
• Slovakî: muž → sk
• Slovenî: moški → sl nêr, mož → sl nêr
• Spanî: varón → es nêr, hombre → es nêr
• Swêdî: man → sv
• Telûgûyî: పురుషుడు → te (puruṣuḍu), మగవాడు → te (magavāḍu)
• Tetûmî: mane → tet
• Tirkî: adam → tr, erkek → tr
• Tokpisinî: man → tpi
• Tupînambayî: abá
• Ûkraynî: чоловік → uk (čolovík) nêr
• Urdûyî: آدمی‎ → ur (ādmī), مرد‎ → ur (mard)
• Volapûkî: man → vo, mans → vo pj
• Weylsî: gŵr → cy nêr, dyn → cy nêr
• Yûnanî: άνδρας → el m (ándras)
• Yûnaniya kevn: ἀνήρ → grc m (anēr)
• Yidîşî: מאַן‎ → yi (man) nêr, מענער‎ → yi pj (mener)

şû, hevser, mêrê jinekê (2)

• Akadî: 𒁮 → akk (mutu)
• Alabamayî: innaani → akz
• Amharî: ባል → am (bal)
• Sirboxirwatî: muž → sh nêr, suprug → sh nêr
• Bretonî: gwaz → br nêr
• Bulgarî: мъж → bg (mǎž) nêr, съпруг → bg (sǎprug) nêr
• Çekî: manžel → cs nêr, muž → cs nêr
• Çînî: 丈夫 → zh (zhàng fú), 老公 → zh (lǎo gōng), (old Chinese: 相公 → zh)
• Danmarkî: mand → da, ægtemand → da, (old Danish: husbond → da)
• Albanî: burrë → sq
• Almanî: Ehemann → de nêr, Mann → de nêr, Gemahl → de nêr, Gatte → de nêr
• Erebî: زوج‎ → ar (záuj) nêr
• Ermenî: ամուսին → hy (amusin), մարդ → hy (mard)
• Esperantoyî: edzo → eo
• Eweyî: atsu → ee, srɔ̃ŋutsu → ee
• Farisî: شوهر‎ → fa (šohar)
• Fînî: mies → fi, aviomies → fi
• Fransî: mari → fr nêr, époux → fr nêr
• Gaelîka skotî: fear-cèile → gd nêr, fear-pòsda → gd mê
• Guwaranî: me → gn, ména → gn
• Hindî: पति → hi (pati) nêr
• Holendî: man → nl nêr, echtgenoot → nl nêr
• Mecarî: férj → hu
• Îdoyî: spozulo → io
• Îbranî: בעל‎ → he (baʿal) nêr, איש‎ → he (ʾîš) nêr
• Indonezî: suami → id
• Inglîzî: husband → en
• Înterlîngua: marito → ia, sposo → ia, sponso → ia
• Îrlendî: fear → ga nêr, fear céile → ga nêr
• Îtalî: marito → it nêr
• Îzlendî: eiginmaður → is
• Japonî: 夫 → ja (おっと, otto), 主人 → ja (しゅじん, shujin), 旦那 → ja (だんな, danna)
• Katalanî: marit → ca nêr
• Kîsî: msacha
• Koreyî: 남편 → ko (nam pyeon)
• Lawsî: ຜົວ → lo (phua)
• Latînî: maritus → la nêr
• Lîtwanî: vyras → lt nêr, sutuoktinis → lt nêr
• Makedonî: маж → mk (maž) nêr, сопруг → mk (sóprug) nêr
• Malezî: suami → ms
• Norwecî: ektemann → no, husbond → no
• Slaviya kevn:

  Cyrillic: мѫжь → cu m (mǫžĭ)

  Glagolitic: ⰏⰨⰆⰠ → cu m (mǫžĭ)

• Polonî: mąż → pl nêr, małżonek → pl nêr
• Portugalî: marido → pt nêr, esposo → pt nêr
• Romanyayî: soţ → ro nêr
• Rusî: муж → ru m (muž) (muž), супруг → ru m (suprug) (suprúg)
• Sicîlî: maritu → scn nêr
• Sirboxirwatî:

  Kirîlî: муж → sh m, супруг → sh m

  Latînî: muž → sh nêr, suprug → sh nêr

• Slovakî: manžel → sk nêr, muž → sk nêr
• Slovenî: mož → sl nêr, soprog → sl nêr
• Spanî: marido → es nêr, esposo → es nêr
• Sûmerî: 𒁮 → sux (DAM)
• Swahîlî: mume → sw
• Swêdî: make → sv g, man → sv g
• Tacikî: шавҳар → tg (šavhar)
• Tamîlî: அம்படையன் → ta (ampaṭaiyaṉ)
• Telûgûyî: మొగుడు → te (moguḍu), భర్త → te (bharta), పెనిమిటి → te (penimiṭi)
• Tirkî: koca → tr
• Tupînambayî: mena
• Ûkraynî: чоловік → uk (čolovík) nêr
• Urdûyî: شوہر‎ → ur (šohar)
• Viyetnamî: chồng → vi
• Yûnanî: σύζυγος → el (sýzygos) nêr, άνδρας → el (ándras) nêr

Formeke navdêrê

mêr

1. (kurmanciya navendî) form çemandî ya diyar ji peyva mar (1):
   • Mêr bikuje/nekuje! (Marî bikuje/nekuje!)
   • Ez êdî mêr nabînim.

Herwiha

• (kurmanciya rojhilatî): marî