mar

Ji Wîkîferhengê

Kurmancî[biguhêre]

Bilêvkirin[biguhêre]

Navdêr 1[biguhêre]

Zayenda nêr a binavkirî
Rewş Yekjimar Pirjimar
Navkî mar mar
Îzafe marê marên
Çemandî marî maran
Nîşandera çemandî marî wan maran
Bangkirin maro marino
Zayenda nêr a nebinavkirî
Rewş Yekjimar Pirjimar
Navkî marek marin
Îzafe marekî marine
Çemandî marekî marinan
Mar (1)

mar nêr

  1. heywanekî xwijokbêdest û bêpê ye (zîlika gelek ji wan jehrawî ye)
    marê reş
    marê gewr
    Eger mar bi mirovî vede, dibe ku mirov bimire.

Bi alfabeyên din[biguhêre]

Herwiha[biguhêre]

Bide ber[biguhêre]

Gotinên pêşiyan[biguhêre]

  • mişk û mar nabin yar.
  • mar û mişk bûne xwişk
  • mar kuna/qula xwe nas dike

Bi zaravayên din[biguhêre]

  • Kurmancî: mar, me'r... (bo hemû varyantan li jortin binêrin)
  • Soranî: mar
  • Kurdiya başûrî: mar
  • Goranî/hewramî: mar
  • Zazakî: mar

[biguhêre]

Etîmolojî[biguhêre]

Hevreha soranî مار(mar), goranî/hewramî mar, zazakî mar, belûçî مار(mar), farisî مار(mar), pehlewî 𐭬𐭠𐭥 (mar). Ji van pê ve bi esehî nayê zanîn.

Di avestayî de "mar" 𐬀𐬲𐬌‎ (aži, /ejî/) bû ku peyveke ji proto-hindûewropî ye û hevreha sanskrîtî अहि (áhi), ermenî իժ (iž), almanî Egel (zêrû) û yûnaniya kevn ὄφῐς (óphis) e. Heman peyv bi awayê ec di pehlewî de jî hatiye qeydkirin. Ew di zimanên niha yên îranî di peyva ejdeha de maye.

Bi nêrîna Tsabolov mar peyveke xwemalî ya ji zimanên îranî ye û ji peyva *mer- (mirin) hatiye çêkirin wek çawa ku peyva osetî marg (jehr) jî ji peyva merg, mirin hatiye çêkirin.

Lê bi ihtimaleke mezintir mar ji zimanekî kevn yê ne-hindûewropî yê Rojhilata Navîn hatiye wergirtin lê ne ji zimanekî samî. Bo nimûne belkî ew ji sûmerî [Peyv?] hatibe wergirtin ji ber ku di sûmerî de "mar" bi peyvên mir, mirša dihat nasîn.

Çavkanî:
  • Chyet, Michael L. (2003): Kurdish-English Dictionary, Ferhenga Kurmancî-Inglîzî, Yale University Press.
  • Tsabolov, R. L.Ferhenga etîmolojî ya zimanê kurdî ["Цаболов, Р. Л.: Эмцмолоƨцческцц̆ словарь курδскоƨо языка"], Moskova, 2001-2010
  • The Pennsylvania Sumerian Dictionary (Ferhenga sûmerî ya Pennsylvaniayê) [1]
  • The Tower of Babel - An Etymological Database Project [Birca Babilê - Projeyeke Danegeha Etîmolojî] (bi îngilîzî û rusî): http://starling.rinet.ru/

Werger[biguhêre]

Ev qismê Wergerê ji agahiyên naveroka vê guhertoya gotara wekhev a li ser Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.


Navdêr 2[biguhêre]

Zayenda mê ya binavkirî
Rewş Yekjimar Pirjimar
Navkî mar mar
Îzafe mara marên
Çemandî marê maran
Nîşandera çemandî marê wan maran
Bangkirin marê marino
Zayenda mê ya nebinavkirî
Rewş Yekjimar Pirjimar
Navkî marek marin
Îzafe mareke marine
Çemandî marekê marinan

mar

  1. mehr, nikah, zewicîn, jinûmêr li hev helal kirin:
    mela mara wan dibire
    li xwe mar kirin
    wî jinik li xwe mar kir anku pê re zewicî

Etîmolojî[biguhêre]

Bi rêya erebî مهر(mehr) ji zimanên îranî, hevreha hexamenişî 𐎷𐎰𐎼 (mithra: peyman), avestayî 𐬨𐬌𐬚𐬭𐬀‎ (miθra), sanskrîtî मित्र (mitra)... hemû ji proto-îranî.

Bo zêdetir agahiyan, binêrin: mehr.

Werger[biguhêre]

Soranî[biguhêre]

Bilêvkirin[biguhêre]

Navdêr[biguhêre]

mar

  1. (xişok) Bi alfabeya latînî nivîsina مار‎.

Zazakî[biguhêre]

Bilêvkirin[biguhêre]

Navdêr[biguhêre]

mar nêr

  1. (xişok) mar

Aragonî[biguhêre]

Navdêr[biguhêre]

mar

  1. (erdnîgarî) derya, behr, dengiz

Çavkanî[biguhêre]

Ev peyv ji wergerên derya hatiye çêkirin. Dibe ku tê de xeletiya wergerê hebe.[rûpelên din]

Astûrî[biguhêre]

Navdêr[biguhêre]

mar

  1. (erdnîgarî) derya, behr, dengiz

Çavkanî[biguhêre]

Ev peyv ji wergerên derya hatiye çêkirin. Dibe ku tê de xeletiya wergerê hebe.[rûpelên din]

Frîsî[biguhêre]

Navdêr[biguhêre]

mar nêr

  1. gol, deryaçe, gola avê

Çavkanî[biguhêre]

Ev peyv ji wergerên gol hatiye çêkirin. Dibe ku tê de xeletiya wergerê hebe.[rûpelên din]

Galîsî[biguhêre]

Navdêr[biguhêre]

mar nêr

  1. (erdnîgarî) derya, behr, dengiz

Çavkanî[biguhêre]

Ev peyv ji wergerên derya hatiye çêkirin. Dibe ku tê de xeletiya wergerê hebe.[rûpelên din]

Îngilîzî[biguhêre]

Bilêvkirin[biguhêre]

Navdêr[biguhêre]

mar

  1. leke, teqme

Lêker[biguhêre]

mar

  1. pûç kirin, herimandin, lewitandin, tewizandin, lekedar kirin

Înterlîngua[biguhêre]

Navdêr[biguhêre]

mar

  1. (erdnîgarî) derya, behr, dengiz

Çavkanî[biguhêre]

Ev peyv ji wergerên derya hatiye çêkirin. Dibe ku tê de xeletiya wergerê hebe.[rûpelên din]

Îrlendî[biguhêre]

Girêdek[biguhêre]

mar

  1. çimkî, çunkî, ji ber ku

Kapverdî[biguhêre]

Navdêr[biguhêre]

mar

  1. (erdnîgarî) derya, behr, dengiz

Çavkanî[biguhêre]

Ev peyv ji wergerên derya hatiye çêkirin. Dibe ku tê de xeletiya wergerê hebe.[rûpelên din]

Katalanî[biguhêre]

Navdêr[biguhêre]

mar

  1. (erdnîgarî) derya, behr, dengiz

Çavkanî[biguhêre]

Ev peyv ji wergerên derya hatiye çêkirin. Dibe ku tê de xeletiya wergerê hebe.[rûpelên din]

Lombardî[biguhêre]

Navdêr[biguhêre]

mar

  1. (erdnîgarî) derya, behr, dengiz

Çavkanî[biguhêre]

Ev peyv ji wergerên derya hatiye çêkirin. Dibe ku tê de xeletiya wergerê hebe.[rûpelên din]

Mîrandî[biguhêre]

Navdêr[biguhêre]

mar nêr

  1. (erdnîgarî) derya, behr, dengiz

Çavkanî[biguhêre]

Ev peyv ji wergerên derya hatiye çêkirin. Dibe ku tê de xeletiya wergerê hebe.[rûpelên din]

Oksîtaniya kevn[biguhêre]

Navdêr[biguhêre]

mar

  1. (erdnîgarî) derya, behr, dengiz

Çavkanî[biguhêre]

Ev peyv ji wergerên derya hatiye çêkirin. Dibe ku tê de xeletiya wergerê hebe.[rûpelên din]

Oksîtanî[biguhêre]

Navdêr[biguhêre]

mar

  1. (erdnîgarî) derya, behr, dengiz

Çavkanî[biguhêre]

Ev peyv ji wergerên derya hatiye çêkirin. Dibe ku tê de xeletiya wergerê hebe.[rûpelên din]

Portugalî[biguhêre]

Bilêvkirin[biguhêre]

Navdêr[biguhêre]

mar nêr

  1. derya, behr

Romancî[biguhêre]

Navdêr[biguhêre]

mar

  1. (erdnîgarî) derya, behr, dengiz

Çavkanî[biguhêre]

Ev peyv ji wergerên derya hatiye çêkirin. Dibe ku tê de xeletiya wergerê hebe.[rûpelên din]

Somalî[biguhêre]

Navdêr[biguhêre]

mar

  1. car

Çavkanî[biguhêre]

Ev peyv ji wergerên car hatiye çêkirin. Dibe ku tê de xeletiya wergerê hebe.[rûpelên din]

Spanî[biguhêre]

Bilêvkirin[biguhêre]

Navdêr[biguhêre]

mar mê û nêr

  1. derya, behr

Venîsî[biguhêre]

Navdêr[biguhêre]

mar nêr

  1. (erdnîgarî) derya, behr, dengiz

Çavkanî[biguhêre]

Ev peyv ji wergerên derya hatiye çêkirin. Dibe ku tê de xeletiya wergerê hebe.[rûpelên din]