ala

Binêre herwiha: Ala

Kurmancî

Bilêvkirin

IPA^(kilîd): /ɑːˈlɑː, ʕɑːˈlɑː/

Navdêr

Tewandina ala
Zayenda mê ya binavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	ala	ala
Îzafe	alaya	alayên
Çemandî	alayê	alayan
Nîşandera çemandî	wê alayê	wan alayan
Bangkirin	alayê	alayino
Zayenda mê ya nebinavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	alayek	alayin
Îzafe	alayeke	alayine
Çemandî	alayekê	alayinan

ala m

perçem, elem, direfş,
sembola welatekî yan jî yekîneyek din ya siyasî
(bi taybetî wek parçeyek cil ya ji çend rengan û carine ji nexşan pêkhatî)
Alaya Kurdistanê ji jor ve sor, spî û kesk e û di navê de jî rojek zer heye.
- Ala sê rengîn î, pîroz û şêrîn î, nîşana mizgîn î
  Ey xortê Kurdan silavê lê bikin. — (Cigerxwîn: Ala rengîn)

Herwiha

al (2)

Bi alfabeyên din

kurdî-erebî: ئالا, عالا
kurdî-krîlî: ала, 'ала

Hevmane

Jê

Etîmolojî

Hevreha soranî ئاڵا (alla), farisî علم ('elem), hemû ji erebî علم ('elem: ala; nîşan, îşaret), têkilî elamet. Bo hin peyvên din jî ku tê de "'e-" ya erebî (eyn + e) di kurdî de dibe "a-" binere "alif, aqil". Bo ketina M ji dawiyê bide ber kurmancî "zik" û farisî şikem.

Etîmolojiyeke din ya ihtimal dikare tirkî ala/ala (rengîn) be. Herwiha dikare were texmînkirin ku ji erebî اعلاء (e'lai: bilindtir, berztir, balatir) be ku forma berhevdanê ji rengdêra عالي ('alî: bilind, berz, bala) ye. Têkiliya peyva "ala" bi "al/alî" (rex, teref, hêl) ya kurdî ve nîne, ew etîmolojiya gelêrî ye ji ber ku bi "-a" di kurdî de rengdêr tên çêkirin, ne navdêr.

Werger

Adîgeyî: быракъ (bəraq)
Afrîkansî: vlag → af
Alabamayî: sapha
Albanî: flamur → sq
Albanî: lon
Alêwîtî: haqataquliisix̂
Almanî: Flagge → de m, Fahne → de m
Elmanîşî: Faane n
Amharî: ሰንደቅ ዓላማ (sändäḳ ʿalama), ባንዴራ (bandera)
Aragonî: bandera m
Aramî:
Siryaniya klasîk: ܐܬܐ m (ʾāṯā)
Aromanî: flãmburã m
Astûrî: bandera → ast m
Avarî: байрахъ (bajraqx)
Aymarayî: wiphala
Azerî: bayraq → az
Baskî: bandera, ikurrina
Başkîrî: флаг (flag), байраҡ (bayraq)
Belarusî: сцяг n (scjah), сьцяг n (sʹcjah), флаг → be n (flah), зна́мя nt (známja), зна́ймя nt (znájmja), штанда́р n (štandár)
Belûçî: بیرک
Bengalî: পতাকা → bn (pôtaka), ফ্ল্যাগ → bn (phljag)
Bretonî: banniel → br n
Bulgarî: флаг → bg n (flag), зна́ме → bg nt (známe)
Burmayî: အလံ → my (a.lam)
Conxayî: དར་ཅོག (dar cog)
Çeçenî: байракх (bajraq)
Çekî: vlajka → cs m, prapor → cs n, praporek n
Çerokî: ᎦᏓᏘ (gadati)
Çeyenî: hooheo'o
Çîçewayî: mbendera
Çîkasawî: shupha
Çînî:
Kantonî: 旗 (kei⁴)

Mandarînî: 旗幟 / 旗帜 → zh (qízhì), 旗子 → zh (qízi), 旌旗 → zh (jīngqí)
Çîpewî: laı̨́bál
Çoktawî: shʋpha
Çukçî: ԓеваԓыткокаӈ (ḷevaḷytkokaṇ)
Danmarkî: flag → da nt, banner → da nt, fane → da g, standart g
Divehî: ދިދަ (dida)
Dogrîbî: yalǫhbàà, yèlambàà
Endonezyayî: bendera → id
Erebî: عَلَم → ar n (ʿalam), رَايَة m (rāya)
Erebiya misrî: بنديرة m (bandēra)

Erebiya fasî: راية (rāya)

Erebiya başûrê şamê: عَلَم (ʿálam)
Ermenî: դրոշ → hy (droš), դրոշակ → hy (drošak)
Erzayî: коцт (koct)
Esperantoyî: flago
Estonî: lipp → et, lipuke
Farisî: پرچم → fa (parčam), بیرق → fa (beyraq), علم → fa ('alam), رایت → fa (râyat)
Ferî: flagg nt, fáni n, merki nt
Fîjî: kuila
Fînî: lippu → fi
Fransî: drapeau → fr n, étendard → fr n
Friyolî: bandiere m
Frîsiya bakur: flag, Flāg
Frîsiya saterlandî: flaage
Frîsî: flagge → fy
Gaelîka skotî: bratach m
Gagawzî: bayrak
Galîsî: bandeira → gl m
Garîfunayî: fanidira
Gujaratî: ધ્વજ m (dhvaj)
Gurcî: დროშა → ka (droša), ალამი (alami), ბაირაღი → ka (bairaɣi)
Guwaranî: poyvi
Haidayiya bakurî: dáayaangw
Haîtî: drapo
Hawayî: hae
Hawsayî: tuta → ha
Hindî: झंडा → hi n (jhaṇḍā)
Holendî: vlag → nl m, vaandel → nl nt
Hunsrikî: Faan m
Îaaiyî: boûdrila
Îbranî: דֶּגֶל → he n (dégel)
Îdoyî: flago → io
Îgboyî: okoloto
Îngilîziya kevn: fana n
Îngilîzî: flag → en
Îngriyî: flakku
Îngûşî: байракх (bajraq)
Înterlîngua: bandiera
Înuîtî: ᓴᐃᒻᒪᑎ (saimmati)
Înupîakî: iḷalliñ
Îrlendî: bratach m
Îtalî: bandiera → it m
Îzlendî: fáni → is n, flagg → is nt
Japonî: 旗 → ja (はた, hata), 旗幟 → ja (きし, kishi)
Javayî: gendéra
Kalalîsûtî: erfalasoq
Kalmîkî: туг (tug)
Kannadayî: ಫ್ಲಾಗ್ (phlāg), ಬಾವುಟ → kn (bāvuṭa)
Karrieriya başûrî: lubalas
Kaşûbî: fana
Katalanî: bandera → ca m
Keçwayî: unancha, wiphala
Kirgizî: желек → ky (celek)
Komî-zîriyî: дӧрапас (dörapas)
Koreyî: 기 → ko (gi), 깃발 → ko (gitbal), 기치 → ko (gichi)
Kornî: baner n
Kriya rojhilat ya bakurî: ᐊᑯᑖᓱᓐ (akotaason)
Kriya rojhilat ya başûrî: ᐊᑯᑖᓱᐎᓐ (akotaasowin)
Kwak'walayî: sandi'yu
Ladînî: bandiera m
Lakî: ттугъ (t̄uġ)
Lakotayî: wápaha, tȟawápaha
Latgalî: karūgs
Latînî: vexillum nt
Latviyayî: karogs → lv n
Lawsî: ທຸງ → lo (thung), ທົງ (thong)
Lezgînî: пайдах (pajdaχ), тӏаратӏ (ṭaraṭ)
Lingalayî: bɛndɛ́lɛ sinif c9/c10
Lîtwanî: vėliava → lt m
Lîvonî: plagā, flagā
Luksembûrgî: Fändel n
Maguindanaoyî: pandi
Makedonî: знаме nt (zname)
Malayalamî: കൊടി → ml (koṭi), പതാക → ml (patāka)
Malezî: bendera → ms
Maltayî: bandiera m
Mançûyî: ᡴᡳᡵᡠ
Manksî: brattagh
Maorî: haki
Maratî: ध्वज (dhvaj)
Mariya rojhilatî: тисте (tiste)
Marşalî: bōḷeak
Mazenderanî: نشون (nesun)
Mecarî: zászló → hu, lobogó → hu
Mîkmakî: mtawegn, mtawekn
Mîrandî: bandeira
Mohawkî: ienia'taroháhrha
Mongolî:
Kirîlî: туг → mn (tug), далбаа → mn (dalbaa)

Mongolî: ᠲᠤᠭ (tug), ᠳᠠᠯᠪᠠᠭ᠎ᠠ (dalbag-a)
Nahwatliya klasîk: pāmitl, cuāchpāmitl
Nahwatlî: pamitl → nah
Navajoyî: dah naatʼaʼí, dah naʼatʼaʼí
Nedersaksî:
Almaniya jêrîn a almanî: Flagg m, Fahn m, Fohn m
Nepalî: झण्डा → ne (jhaṇḍā)
Nisga'ayî: hahloʼom hloḵs
Nogayî: байрак (bayrak)
Normandî: couleu m
Norsiya kevn: fáni n
Norwecî:
Norweciya bokmålî: flagg → no nt

Norweciya nînorskî: flagg nt
Ojibweyî: gikiwe'on
Oksîtanî: bandièra → oc m
Oriyayî: ପତାକା → or (pôtaka)
Oromoyî: alaabaa
Osetî: тырыса (tyrysa)
Osmanî: بیراق (bayrak), سنجاق (sancak), لوا (liva), علم (ʿelem), رایت (rayet)
Oygurî: بايراق (bayraq), ئەلەم (elem)
Ozbekî: bayroq → uz, alam → uz
Paicî: pwäwéö, pwöwéö
Peştûyî: بېرغ n (beraɡ̌), علم → ps n (alám),رپاند → ps n (rapānd)
Plodîşî: Flag m
Polonî: flaga → pl m, sztandar → pl n, bandera → pl m
Portugalî: bandeira → pt m
Potawatomî: kowewen
Puncabî: ਝੰਡਾ (jhaṇḍā)
Qazaxî: ту (tu), байрақ (bairaq), жалау (jalau)
Romancî: bandiera m
Romanyayî: drapel → ro nt, steag → ro nt, stindard → ro nt, flamură → ro m
Rusî: флаг → ru n (flag), зна́мя → ru nt (známja), стяг → ru n (stjag)
Samoayî: fu‘a
Samogîtî: vieliava m
Sanskrîtî: ध्वज → sa n (dhvaja)
Santalî: ᱪᱤᱨ (cir)
Sebwanoyî: bandera
Silesî: fana m
Sirboxirwatî:
Kirîlî: за̑става m

Latînî: zȃstava → sh m
Skotî: banner, ensenyie
Slovakî: vlajka m
Slovenî: zastava → sl m
Somalî: calan → so, calanka
Sorbî:
Sorbiya jêrîn: chórgoj

Sorbiya jorîn: chorhoj
Spanî: bandera → es m
Swahîlî: bendera → sw
Swêdî: flagga → sv, fana → sv
Şanî: လၢမ်ႇ (làam)
Şorî: туғ (tuğ)
Tabasaranî: пайдагъ (pajdaġ)
Tacikî: парчам → tg (parčam), алам (alam)
Tagalogî: bandila → tl, watawat → tl, watawat → tl
Tahîtî: reva
Tamîlî: கொடி → ta (koṭi)
Tayî: ธง → th (tong)
Telûgûyî: పతాకం → te (patākaṃ), జెండా → te (jeṇḍā)
Teteriya krîmî: bayraq
Teterî: байрак → tt (bayraq)
Tirkî: bayrak → tr, sancak → tr, liva → tr
Tirkmenî: baýdak → tk
Tîbetî: དར་ཆ (dar cha)
Tlingitî: aan kwéiyi
Tokpisinî: plag
Tongî: fuka
Toxarî B: waipe
Tsimşî: hahloam gyamg, hałoomgyemk, ałoomgyemk
Tuvanî: тук (tuk)
Udmurtî: флаг (flag)
Urdûyî: جھنڈا n (jhaṇḍā), علم → ur n ('alam)
Ûkraynî: пра́пор → uk n (prápor), стяг n (stjah), знаме́но nt (znaméno), знамено́ nt (znamenó), флаг n (flah), фля́га m (fljáha), фля́ґа m (fljága), хорогва́ m (xorohvá), хоругва́ → uk m (xoruhvá), штанда́р n (štandár)
Viyetnamî: cờ → vi
Volapûkî: stän → vo
Walonî: drapea → wa n
Warayî: bandira
Weylsî: baner → cy m, baneri → cy m p
Wînnebagoyî: wiwašik
Woleayî: felaaki
Xârâcùù: pwâwîyô, pwâwîô
Ximêrî: ទង់ → km (tŭəng)
Xosayî: iflegi
Yakutî: былаах (bılaax)
Yidîşî: פֿאָן m (fon)
Yorubayî: àsìá
Yûnanî: σημαία → el m (simaía), λάβαρο → el (lávaro)
Kevn: σημαία m (sēmaía)
Zhuangî: geiz
Zuluyî: ifulegi sinif c5/6

Ev qismê Wergerê ji agahiyên naveroka vê guhartoya gotara flag a li ser Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.

Rengdêr

ala

(dînî, îslam) bilind, berz, bala
erşê ala (esmanê bilind)

Etîmolojî

Ji erebî اعلاء (e'la: bilindtir, berztir, balatir) be ku forma berhevdanê ji rengdêra عالي ('alî: bilind, berz, bala) ye.

Rengdêr

ala, helbestkî:

rengîn
- Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]
sor
- Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]
pîvazî, pembeyî, pînk
- Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]

Etîmolojî

Ji tirkî ala/ala, têkilî alaca ya tirkî.

Werger

Îngilîzî

Navdêr

ala

çeng, bal^[1]
- Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]

Çavkanî

^ Ferhenga Kurdî-Îngîlîzî ya Salah Sadallah

Fînî

Navdêr

ala

bergeh
- Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]

Bide ber

ala-

Tirkî

Bilêvkirin

Deng (Îzmîr, Tirkiye)

Navdêr

ala

birdobelek
- Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]
çavmeşinî
- Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]
şifta reş a stûyê kewê
- Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]

Latînî

Navdêr

ala

bask
- Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]

[1] Ferhenga Kurdî-Îngîlîzî ya Salah Sadallah

[1]