kirm

Kurmancî

Bilêvkirin

•  IPA^(kilîd): /kɘɾm/
• Kîtekirin: kirm

Navdêr

kirmek

kirm , k-ya nerm, r-ya nerm

1. hin cûn ajelên xwişok yên mîna maran in lê pirr biçûk in
   • Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]
2. (Reşwî) kêz
   • Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]

Herwiha

• kurm
• kurmik

Jêrnav

• cotkar (kurmikên ku piştî baranê ji axê derdikevin)
• malik / malûlk
• tîjmar
• tîzmar
• spîk kurmikê dikeve nav genim û herwiha ard jî.

Bi alfabeyên din

• kurdî-erebî: کرم

Bide ber

• cirm
• qurm
• zîro

• derne

Reşwendî

• zîllo

Etîmolojî

Ji îraniya kevn *kŕ̥miš, ji proto-hindûewropî *kʷŕ̥mis, ji *wer- (“gerîn, zivirîn”); proto-îranî *kirmi-, avestayî kirime, pehlewî kirm, parsî kirm, farisî کرم (kirm), soranî کرم (kirm) (kirm), hewramî kirmî, zazakî kerm, belûçî kirm, sanskrîtî कृमि (kṛ́mi), îngilîzî worm, latînî vermis, fransî ver, rusî червь (çêrvi)

• proto-hindûewropî: *k^wrmi- ("kirm") ji *wer- (“gerîn, zivirîn”)

  proto-îranî: *krmi ("kirm")

avestayî: kirime- ("kirm")

pehlewî: kirm ("kirm, mar")

sogdî: kirm ("mar")

partî: kirm ("---")

farisî: kirm ("kirm"), kirmiz ("sor") (< sanskrîtî)

belûçî: kirm ("kirm")

kurmancî: kirm > kurm ("kirm")

soranî: kirm ("kirm")

hewramî: kirmî ("kirm")

zazakî: kerm ("kirm")

osetî: kelm ("kirm; mar")

sanskrîtî: krmi ("kirm"), krmice ("sor")

latînî: vermis, vermin

îngilîzî: worm

fransî: ver

rusî: червь (çêrvi)...

Çavkanî: Horn p.190, Watkins p.46, Etymonline | Pokorny: 649

Jê

• kirmewî
• kirmik
• kirmî
• kirmîtî

Pend

• eger kirmê darê ji darê nebît dar na rizît. (Anko her yek sedema arîşên xwe bi xwe ye.)

Werger

• Abenakî: skoks, skoksis
• Adîgeyî: хьамлыу (ḥamləwu), хьэблыу (ḥɛbləwu)
• Afrîkansî: wurm → af
• Albanî: krimb → sq
• Almanî: Wurm → de nêr
• Alutor: энгам (enɣam)
• Amharî: ትል (təl)
• Aromanî: yermu
• Astûrî: guxán → ast nêr, viérbene → ast nêr yan mê
• Atayalî: bisuw
• Aynuyî: キキㇼ (kikir)
• Azerî: qurd → az, soxulcan → az
• Baskî: beldar, zizare, arr, har
• Başkîrî: ҡорт (qort), селәүсен (seläwsen)
• Belarusî: чарвя́к nêr (čarvják)
• Bengalî: কীট (kiṭ)
• Bretonî: preñv → br nêr
• Bruneyî: cacing
• Buduxî: чич (čič)
• Bulgarî: че́рвей nêr (čérvej)
• Burmayî: တီကောင် → my (tikaung), သန်ကောင် → my (sankaung)
• Çamicuroyî: keni
• Çeçenî: нӏаьна (nˀäna)
• Çekî: červ → cs nêr
• Çîkasawî: hayowani'
• Çînî:

  Mandarînî: 蠕蟲 / 蠕虫 → zh (rúchóng)

• Danmarkî: orm → da giştî
• Daurî: xorgw
• Endonezyayî: cacing → id
• Erebî: دُودَة mê (dūda), دُود pirjimar (dūd)

  Erebiya kendavî: دود nêr (dūd)

  Erebiya sanaanî: تعاله nêr (taʕālih), وقزه nêr (wagzih)

  Erebiya misrî: دود nêr (dūd), دودة mê (dūda)

  Erebiya bakûrê şamê: دودي mê (dūdi), سوسي mê (sūsi)

  Erebiya başûrê şamê: دودة (dude)

  Erebiya iraqî: دود (dūd), سلبوح (salbūħ)

  Erebiya tunusî: دودة (dūda)

  Erebiya fasî: دودة nêr (duda)

  Hassaniyayî: دود (dūd)

• Ermenî: որդ → hy (ord), ճիճու → hy (čiču)

  Ermeniya kevn: որդն (ordn)

• Erzayî: сукс (suks)
• Esperantoyî: vermo → eo
• Estonî: uss → et
• Farisî: کرم → fa (kerm)
• Fînî: mato → fi
• Fransî: ver → fr nêr
• Friyolî: vier
• Frîsiya bakur: wörem nêr
• Frîsiya saterlandî: Wuurm nêr
• Gaelîka skotî: baoiteag mê, biastag mê, boiteag mê, brùiteag mê, brutag → gd mê, cnuimh mê, daolag → gd mê, durrag mê
• Galîsî: verme → gl nêr, miñoca → gl mê, lombriga mê
• Gotî: 𐍅𐌰𐌿𐍂𐌼𐍃 nêr (waurms), 𐌼𐌰𐌸𐌰 nêr (maþa)
• Gurcî: ჭია → ka (č̣ia)
• Haîtî: ve
• Higaononî: olod
• Hindî: कीड़ा → hi nêr (kīṛā), पोका → hi nêr (pokā)
• Holendî: worm → nl nêr, pier → nl nêr, wurm → nl nêr
• Hunsrikî: Worrem nêr
• Îbranî: תּוֹלַעַת mê (tolá'at)
• Îngilîziya kevn: wyrm nêr
• Îngilîzî: worm → en
• Îngûşî: нӏана (nˀana)
• Înterlîngua: verme
• Îrlendî: péist → ga mê, cruimh mê, cuideog mê

  Îrlendiya kevn: cruim mê

• Îtalî: verme → it nêr
• Îzlendî: maðkur → is nêr, ormur → is
• Japonî: 蠕虫 → ja (ぜんちゅう, zenchū), ワーム → ja (wāmu)
• Javayî: cacing → jv
• Kabardî: хьэпӏацӏэ (ḥɛpʼacʼɛ), хьэмбылыу (ḥɛmbələwu)
• Kannadayî: ಹುಳು → kn (huḷu)
• Karaçay-balkarî: къурт (qurt)
• Katalanî: cuc → ca nêr
• Keçwayî: kuru
• Kirgizî: курт → ky (kurt)
• Kîngalî: පණු (paṇu)
• Koreyî: 벌레 → ko (beolle)
• Kornî: pryv nêr, prev nêr
• Krytsî: çiç
• Kumikî: хурт (xurt)
• Ladînoyî: guzano nêr
• Latgalî: tuorps nêr, tuorpeņš nêr
• Latînî: vermis → la nêr
• Latviyayî: tārps → lv nêr
• Lawsî: ຂີ້ກະເດືອນ → lo (khī ka dư̄an), ຫນອນ (nǭn)
• Lazî: წიწი (ǯiǯi)
• Lîtwanî: kirmėlė → lt mê, kirminas nêr
• Luksembûrgî: Mued nêr, Wuerm nêr
• Luşûtsîdî: sʔuləč̓
• Makedonî: црв nêr (crv)
• Malayalamî: പുഴു → ml (puḻu)
• Malezî: cacing → ms
• Maltayî: dudu nêr
• Mangghuerî: zhuolian khuerghai
• Manksî: beishteig mê
• Mansakayî: orod
• Maorî: noke, toke → mi
• Mapuçî: piru
• Maranaoyî: oled
• Mayayiya yukatekî: nook'ol
• Mazenderanî: اجیک (ajik)
• Mbya guaraniyî: evo'i
• Mecarî: kukac → hu, féreg → hu, giliszta → hu, hernyó → hu
• Misrî: (fnṯ)
• Mohegan-pequotî: ohq
• Mongghulî: huarighii
• Mongolî:

  Kirîlî: өт → mn (öt), хорхой → mn (horhoj)

• Nahwatlî: ocuilin
• Napolîtanî: vierme nêr
• Navajoyî: chʼosh
• Nedersaksî: Worm → nds nêr

  Almaniya jêrîn a almanî: Worm nêr

• Nîvxî: ӽар̌ (ẋař), чхевр̌ (ț’xevř)
• Normandî: vèr nêr
• Norwecî:

  Norweciya bokmålî: mark → no nêr, orm → no nêr

• Ojibweyî: moose
• Oksîtanî: vèrm → oc nêr
• Oriyayî: କୃମି → or (krumi)
• Oromoyî: rammoo
• Osetî: калм (kalm)
• Osmanî: صوغلجان (soğulcan)
• Oygurî: قۇرت (qurt)
• Ozbekî: qurt → uz
• Peştûyî: چومجى nêr (čumǰáy), چينجى nêr (činǰáy)
• Piedmontîsî: verm nêr
• Pîpîlî: kwilin
• Plodîşî: Worm nêr
• Polonî: robak → pl nêr, czerw → pl nêr
• Portugalî: minhoca → pt mê, verme → pt nêr
• Puncabî: ਸੁੰਡੀ → pa mê (suṇḍī)
• Qazaxî: құрт (qūrt)
• Romancî: verm nêr, vierm nêr, vearm nêr
• Romanî: kirmo nêr
• Romanyayî: vierme → ro nêr, râmă → ro mê
• Rusî: червь → ru nêr (červʹ), червя́к nêr (červják), глист → ru nêr (glist)
• Sanskrîtî: कृमि → sa nêr (kṛmi)
• Sebwanoyî: ulod
• Sicîlî: vemmu nêr
• Sirboxirwatî:

  Kirîlî: цр̑в nêr, гли́ста mê

  Latînî: cȓv → sh nêr, glísta → sh mê

• Slaviya kevn:

  Glagolîtîk: ⱍⱃⱐⰲⱐ nêr (črĭvĭ)

• Slovakî: červ → sk nêr
• Slovenî: črv → sl nêr
• Sorbî:

  Sorbiya jêrîn: wužeńc nêr, cerw nêr

  Sorbiya jorîn: čerw nêr

• Sotoyiya başûr: seboko → st
• Spanî: gusano → es nêr, lombriz → es mê
• Sundanî: cacing → su
• Swêdî: mask → sv giştî
• Şerpayî: འབུ ('bu)
• Tacikî: кирм → tg (kirm)
• Tamîlî: புழு → ta (puḻu)
• Taosî: p’ȍwàya’ána
• Tarantinoyî: vijèrme nêr
• Taryanayî: hení-si
• Tausugî: ud
• Tayî: หนอน → th
• Telûgûyî: పురుగు → te (purugu)
• Teterî: суалчан → tt (sualçan)
• Tetûmî: ular
• Tigrînî: ሓሰኻ (ḥasäxa)
• Tirkî: kurt → tr
• Tirkmenî: gurçuk, möjek → tk
• Tîbetî: འབུ ('bu), སྲིན (srin), སྲིན་བུ (srin bu)
• Tlingitî: tl'úk'x
• Toxarî B: yel
• Udmurtî: нумыр (numyr)
• Ugarîtî: 𐎚𐎍𐎓 (tlʿ)
• Unamî: hupèxkw
• Urdûyî: کیڑا nêr (kīṛā), پوکا nêr (pokā)
• Ûkraynî: черв'я́к nêr (červʺják), черв nêr (červ), хроба́к nêr (xrobák)
• Venîsî: vèrmen → vec nêr, vèrme → vec nêr, budèl nêr, bigat nêr
• Viyetnamî: giun → vi, trùn → vi
• Volapûkî: vum → vo, vumem
• Weylsî: abwydyn nêr, mwydyn nêr, pryf genwair nêr, llyngyren mê,
• Wîlamowî: wüm nêr
• Ximêrî: ដង្កូវ → km (dɑngkəw)
• Yidîşî: וואָרעם (vorem)
• Yukaghiriya bakurî: көдьэ (köd̦e)
• Yûnanî: σκουλήκι → el nêtar (skoulíki)

  Kevn: σκώληξ nêr (skṓlēx), ἕλμινς mê (hélmins), ἕλμις mê (hélmis)

• Zêlandî: wurm nêr
• Zuluyî: isibungu sinif 7/8

Ev qismê Wergerê ji agahiyên naveroka vê guhartoya gotara worm a li ser Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.

Soranî

Bilêvkirin

•  IPA: /kʰɪɾm/

Navdêr

kirm

1. Bi alfabeya latînî nivîsina کرم (kirm).
   • Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]