kêr
Xuyakirin
Bilêvkirin
[biguhêre]Navdêr 1
[biguhêre]Tewandina kêr | ||
---|---|---|
Zayenda mê ya binavkirî | ||
Rewş | Yekjimar | Pirjimar |
Navkî | kêr | kêr |
Îzafe | kêra | kêrên |
Çemandî | kêrê | kêran |
Nîşandera çemandî | wê kêrê | wan kêran |
Bangkirin | kêrê | kêrino |
Zayenda mê ya nebinavkirî | ||
Rewş | Yekjimar | Pirjimar |
Navkî | kêrek | kêrin |
Îzafe | kêreke | kêrine |
Çemandî | kêrekê | kêrinan |

kêr mê, k-ya req
- Amûrek e tişt pê tên birîn (biçûk e û mirov dikare di berîka xwe de hilgire).
- Hevmane: çeqo
- Kêra te kot bûye goşt nabire.
Hevmane
[biguhêre]Nêzîk
[biguhêre]Bide ber
[biguhêre]Binêre herwiha
[biguhêre]Navên amanan bi kurmancî
Etîmolojî
[biguhêre]Ji proto-hindûewropî *(s)ker- > *(s)ker-t- ("birrîn, ker kirin")
- proto-hindûarî: *krtî- ("kêr"), *kert- ("birrîn")
- sanskrîtî: krti- ("kêr"), kert- ("birrîn")
- yûnanî: keirein ("birrîn, ker kirin")
- latînî: curtus ("kurt, kin")
- îngilîzî: short ("kurt, kin"), share ("parve kirin"), shear ("birrîn") ...
Werger
[biguhêre]- Abxazî: ацҳа (ācḥā)
- Adîgeyî: сэ (să)
- Afrîkansî: mes → af
- Akanî: ɔsekan, sekan
- Alabamayî: talkoosa
- Albanî: thikë → sq m
- Almanî: Messer → de nt
- Altayiya başûrî: бычак (bïčak)
- Amharî: ቢላ m (bila)
- Apaçî:
- Apaçiya rojava: besh
- Aragonî: cuitiello → an n
- Aramî: סכינא m (sakkīnā)
- Aromanî: cãtsut nt, cutsut nt
- Asamî: ছুৰী (suri)
- Astûrî: cuchiellu → ast n
- Avarî: нус (nus)
- Aymarayî: khariña
- Azerî: bıçaq → az, çaqqı
- Banjarî: lading
- Baskî: labana → eu, aizto → eu
- Başkîrî: бысаҡ (bïsaq)
- Batsbî: ნეკ (neḳ)
- Belarusî: нож n (nož)
- Bengalî: ছুরি → bn (churi), চাকু → bn (caku)
- Bretonî: kontell → br m
- Bulgarî: нож → bg n (nož)
- Burmayî: ဓား → my (dha:)
- Buryatî: хутага (xutaga)
- Conxayî: ཀ་ཀྲ་ལ (ka kra la)
- Çamicuroyî: amesheta
- Çeçenî: урс (urs)
- Çekî: nůž → cs n
- Çerokî: ᎭᏰᎳᏍᏗ (hayelasdi)
- Çeyenî: motšėške
- Çînî:
- Çuvaşî: ҫӗҫӗ (śĕśĕ)
- Dalmatî: cortial n
- Danmarkî: kniv → da g
- Divehî: ވަޅި (vaḷi)
- Dolganî: баһак (bahak)
- Elfdalî: knaiv n
- Endonezyayî: pisau → id
- Erebî: سِكِّين → ar n an m (sikkīn), مُدْيَة m (mudya)
- Ermenî: դանակ → hy (danak)
- Erzayî: пеель (pejelʹ)
- Esperantoyî: tranĉilo
- Estonî: nuga → et
- Evenkî: пурта (purta)
- Farisî: کارد → fa (kârd), چاقو → fa (čâqu)
- Ferî: knívur n
- Fîjî: isele
- Fînî: veitsi → fi, puukko → fi
- Fransî: couteau → fr n
- Friyolî: curtìš n
- Frîsiya bakur: Knif g
- Frîsiya saterlandî: Soaks nt
- Frîsî: mes → fy
- Gaelîka skotî: sgian m
- Gagawzî: bıçak
- Galîsî: coitelo → gl n
- Gujaratî: છરી m (charī)
- Gurcî: დანა → ka (dana)
- Guwaranî: kyse → gn
- Haîtî: kouto
- Hawsayî: wuƙa → ha
- Hindî: छुरी → hi m (churī), चाक़ू n (cāqū)
- Hmongî: riam, rab riam, ntaj
- Holendî: mes → nl nt
- Îbranî: סַכִּין m an n (sakín)
- Îdoyî: kultelo → io
- Îgboyî: nma
- Îngilîziya kevn: seax nt
- Îngilîzî: knife → en
- Îngriyî: veitsi, nuka, kuras
- Îngûşî: урс (urs)
- Înterlîngua: cultello
- Înuîtî: ᓴᕕᒃ, savik
- Înupîakî: savik
- Îrlendî: scian → ga m
- Îstriyotî: curtielo n
- Îtalî: coltello → it n
- Îzlendî: hnífur → is n
- Japonî: ナイフ → ja (naifu), 小刀 → ja (こがたな, kogatana)
- Jarayî: thŏng
- Javayî: lading
- Kabardî: сэ (să)
- Kalalîsûtî: savik
- Kannadayî: ಚಾಕು (cāku), ಕತ್ತಿ → kn (katti)
- Kapampanganî: kutsiliu
- Karaçay-balkarî: бычакъ (bıçaq)
- Karakalpakî: pıshaq
- Karelî: veičči
- Kaşûbî: nòž n
- Katalanî: ganivet → ca n, coltell → ca n
- Keçwayî: khallana, khuchuna
- Kirgizî: бычак → ky (bıçak)
- Kîkongoyî: mbele
- Kîngalî: දණහිස (daṇahisa)
- Kînyarwandayî: imbugita 9 an 10
- Komiya kamerûnî: fɨ̂ nyùe
- Koreyî: 칼 → ko (kal), 나이프 → ko (naipeu)
- Kornî: kollel m
- Korsîkayî: cultedda n, cultella n
- Koryakî: вʼала (wala)
- Kristangî: fake
- Krî: ᒨᐦᑯᒫᓐ (moohkomaan)
- Kumikî: бичакъ (biçaq)
- Latgalî: nazs n, tutyns n
- Latînî: culter n
- Latviyayî: nazis n
- Lawsî: ມີດ → lo (mīt), ພ້າ (phā)
- Lazî: ხამი (xami)
- Lingalayî: mbɛlí 9 an 10
- Lîmbûrgî: mets → li nt
- Lîtwanî: peilis n
- Lombardî: cortell n
- Lueyî: ᦙᦲᧆ (miid), ᦘᦱᧉ (phaa2)
- Luhyayî: kumubano
- Luksembûrgî: Messer nt
- Mòçenoyî: messer nt
- Makedonî: нож n (nož)
- Malayalamî: കത്തി → ml (katti)
- Malezî: pisau → ms
- Maltayî: sikkina m
- Mançûyî: ᡥᡠᠸᡝᠰᡳ (huwesi)
- Manksî: skynn m
- Maorî: naihi
- Maratî: सुरी → mr m (surī)
- Marî:
- Mariya rojhilatî: кӱзӧ
- Marîkopayî: kwar'o
- Mbya guaraniyî: kyxe
- Mecarî: kés → hu
- Megrelî: ხამუ (xamu)
- Mîrandî: faca m
- Mongolî:
- Mwanî: kifyu
- Napolîtanî: curtiello n
- Navajoyî: béésh
- Nawrûyî: debitsi
- Nepalî: चक्कु → ne (cakku)
- Newarî: कुँइँ (kum̐im̐)
- Normandî: couoté n, couté n
- Norwecî:
- Nupeyî: èbi
- Ojibweyî: mookomaan
- Oksîtanî: cotèl → oc n
- Oriyayî: ଛୁରୀ → or (churī)
- Oromoyî: haaduu
- Osetî: кард (kard)
- Osmanî: بیچاق (bıçak), سكین (sikkin)
- Oygurî: پىچاق (pichaq)
- Ozbekî: pichoq → uz
- Peştûyî: چاقو → ps (čâqú), چاړه → ps m (čāṛᶕ)
- Plodîşî: Massa nt
- Polabî: nüz n
- Polonî: nóż → pl n
- Portugalî: faca → pt m
- Puncabî: ਚਾਕੂ n (cākū)
- Qazaxî: пышақ → kk (pyşaq)
- Qiptî: ⲑⲟⲕ (thok), ϭⲟⲣⲧⲉ (corte)
- Romanî: ćhuri m
- Romanyayî: cuțit → ro nt
- Rusî: нож → ru n (nož), но́жик n (nóžik)
- Rusînî: костура m (kostura)
- Samiya bakurî: niibi
- Samiya başûr: nejpie
- Samiya skoltî: neiʹbb
- Samoayî: naifi
- Samogîtî: pėilis n
- Sangoyî: zembe → sg
- Sanskrîtî: छुरी → sa (churī)
- Sardînî: gorteddu n, gurteddu n, cultedhu n, culteddu n, boltedhu n, bulteddu n
- Sicîlî: cuteddu → scn n
- Sindhî: چاقون (cāqūṁ)
- Sirananî: nefi
- Sirboxirwatî:
- Sîlhetî: ꠍꠥꠞꠤ (súri)
- Skotî: knyfe, knife
- Slaviya kevn:
- Kirîlî: ножь n (nožĭ)
- Slaviya rojavayî ya kevn: ножь n (nožĭ)
- Slovakî: nôž → sk n
- Slovenî: nož → sl n
- Slovînsî: nòž n, noža n
- Somalî: mindi → so m
- Sorbî:
- Sotoyiya başûr: thipa
- Spanî: cuchillo → es n
- Sundanî: péso → su
- Svanî: გა̈ჩ (gäč)
- Swahîlî: kisu → sw
- Swêdî: kniv → sv g
- Şanî: မိတ်ႈ (mīt), ၽႃႉ (phâ̰a)
- Şerpayî: གྲིག (thrik)
- Şîngazîcayî: putshari
- Şonayî: banga
- Şorî: пычақ (pıçaq)
- Tacikî: корд → tg (kord), чоқу (čoqu)
- Tagalogî: kampit → tl, kutsilyo → tl
- Tamîlî: கத்தி → ta (katti)
- Tarifitî: uzzar n
- Tayî: มีด → th (mîit), พร้า → th (práa)
- Telûgûyî: కత్తి → te (katti)
- Teterî: пычак → tt (pıçaq)
- Tetûmî: tudik
- Tirkî: bıçak → tr
- Tirkmenî: pyçak
- Tîbetî: ཀ་ཀྲ་ལ (ka kra la), གྲི (gri)
- Tlingitî: lítaa
- Tokpisinî: naip
- Tongî: hele
- Toxarî B: kṣur, yepe
- Tswanayî: thipa
- Tuvanî: бижек (bijek)
- Udmurtî: пурт (purt)
- Urdûyî: چھری m (churī), چاقو n (cāqū)
- Ûkraynî: ніж → uk n (niž)
- Venîsî: cortèƚo → vec n, cortèl n
- Vepsî: veič
- Viyetnamî: dao → vi
- Volapûkî: neif → vo
- Voroyî: väits'
- Votî: veittsi, kuraz
- Walonî: coutea → wa n
- Weylsî: cyllell → cy m, cyllyll → cy m pj
- Wîlamowî: maoser nt
- Wolofî: paaka → wo
- Xakasî: пычах (pıçax)
- Xantî: кеши (keši)
- Ximêrî: កាំបិត → km (kambət)
- Xosayî: imela 9 an 10
- Yagnobî: корт
- Yakutî: быһах (bıhax)
- Yamanayî: wila
- Yidîşî: מעסער n an nt (meser)
- Yupîkiya navendî: nuussiq
- Yûnaniya mariupol: маше́р, машэ́р
- Yûnanî: μαχαίρι → el nt (machaíri)
- Kevn: μάχαιρα m (mákhaira)
- Zhuangî: cax
- Zuluyî: ummese → zu 3 an 4
- Zuniyî: achiyanne
- Ev tabloya wergerê ji agahiyên naveroka vê guhertoya gotara wekhev a li ser Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.
Navdêr 2
[biguhêre]Tewandina kêr | ||
---|---|---|
Zayenda nêr a binavkirî | ||
Rewş | Yekjimar | Pirjimar |
Navkî | kêr | kêr |
Îzafe | kêrê | kêrên |
Çemandî | kêrî | kêran |
Nîşandera çemandî | wî kêrî | wan kêran |
Bangkirin | kêro | kêrino |
Zayenda nêr a nebinavkirî | ||
Rewş | Yekjimar | Pirjimar |
Navkî | kêrek | kêrin |
Îzafe | kêrekî | kêrine |
Çemandî | kêrekî | kêrinan |
kêr nêr, k-ya nerm
- mifa, feyde, sûde, kelk, qazanc, qezenc, kar
- Ji mexmûrê di pêçayê / Qumaş kevn e bi kêr nayê — (Feqiyê Teyran, )
- (...) ka ca tu bi kêrî vî karî têyî yan na! — (Zeynelabidîn Zinar, Xwençe 1, Weşanxana Çanda Kurdî, 1989)
- Ez bûm xwediyê ders û tecrubeyên bêhempa, – ko niha êdî bi kêrî çu tiştî nayên. — (Mehmed Uzun, Hawara Dîcleyê 1, Weşanên Nefel, 2003)
Jê
[biguhêre]Etîmolojî
[biguhêre]Etîmolojiya vê peyvê nehatiye nivîsîn. Eger tu bi rastî bizanî, kerem bike bişkoka "biguhêre" ya di ser van gotinan re bitikîne û etîmolojiya vê peyvê binivîse. Çavkaniyên ku te ew etîmolojî jê girtiye jî binivîse.
Werger
[biguhêre]Navdêr
[biguhêre]kêr
- (anatomî) Bi alfabeya latînî nivîsina کێر (kêr).
- Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]
Navdêr
[biguhêre]kêr mê
- bajar, şar
- Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]
Kategorî:
- Kurmancî
- Bilêvkirina IPAyê bi kurmancî
- Dengên kurmancî ji Qersê
- Deng bi kurmancî
- Dengên kurmancî ji Bidlîsê
- Navdêr bi kurmancî
- Navdêrên mê bi kurmancî
- Bilêvkirinên kurmancî bi k-ya req
- Mînak bi kurmancî
- Aman bi kurmancî
- Peyvên kurmancî yên mîrasmayî ji proto-hindûewropî
- Navdêrên nêr bi kurmancî
- Bilêvkirinên kurmancî bi k-ya nerm
- Ji wêjeya klasîk (kurmancî)
- Jêgirtin bi kurmancî
- Peyvên bêetîmolojî
- Soranî
- Navdêr bi soranî
- Anatomî bi soranî
- Bretonî
- Navdêr bi bretonî
- Navdêrên mê bi bretonî