kar

Binêre herwiha: kâr, Kar, -kar, û -kâr

Kurmancî

Bilêvkirin

(Navdêr 1, Navdêr 2) IPA(kilîd): /kʰɑːɾ/
Deng (Amed)

Deng (Bidlîs)
(Navdêr 3) IPA(kilîd): /kʌːɾ/
Deng (Amed)

Deng (Bidlîs)
Kîtekirin: kar

Navdêr 1

Tewandina kar
Zayenda nêr a binavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	kar	kar
Îzafe	karê	karên
Çemandî	karî	karan
Nîşandera çemandî	wî karî	wan karan
Bangkirin	karo	karino
Zayenda nêr a nebinavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	karek	karin
Îzafe	karekî	karine
Çemandî	karekî	karinan

kar n k-ya req

Tiştê mirov dike.
Hevmane: xebat, ked, şol, şuxl, îş, çalakî, erk, vatinî.
- Ma remeyte îz remeyte" goşîdar
  Destê wî destê Xuda der kar û bar — (Mela Hesenê Bateyî, Mewlûda Kurdî, ~1720)
amadekarî, amadehî, hazirî
Me xwe bo çûnê kar kiriye.
sûde, kelk, feyde, qazanc, qezenc, kêr, mifa, berjewendî.
- Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]

Bi alfabeyên din

kurdî-erebî: كار

Herwiha

karûkisb

Jê

Bide ber

Binêre herwiha

Etîmolojî

Têkilî kirin, -ker.

proto-hindûewropî *kʷer- (“kirin”)
proto-îranî *kar- (“kirin”)

farisî (kâr, “kar”)

kurmancî kar

soranî کار (kar, “kar”)

hewramî kar (“kar”)

zazakî kar (“kar”)

sanskrîtî कर्मन् (karma, “bizav, hereket, kar”)

Çavkanî:

Cheung, Johnny, Etymological Dictionary of the Iranian Verb, Leiden, 2007, r. 237
Watkins, Calvert, The American Heritage Dictionary of Indo-European Roots^[1], Houghton Mifflin Co., 2007, çapa 2an, r. 45

Werger

Afrîkansî: werk → af, arbeid → af
Aghwanî: 𐔰𐕐 (aš)
Albanî: punë → sq m
Almaniya navendî ya rojhilat: Arbitt m, Arb m
Almanî: Arbeit → de m
Amharî: ሥራ (śəra)
Andî: гьалтӏи (haltʼi)
Aragonî: treball, treballo → an n
Aramiya nû ya asûrî: ܦܘܼܠܚܵܢܵܐ n (pulḳana), ܫܘܼܠܵܐ n (šula)
Asamî: কাম (kam)
Astûrî: trabayu n
Atayalî: mtzaw
Avarî: хӏалтӏи (ḥʳaltʼi)
Azerî: əmək → az, iş → az, zəhmət
Baskî: lan
Başkîrî: эш (eš)
Belarusî: пра́ца m (práca), рабо́та m (rabóta)
Bengalî: কাজ → bn (kaj), চাকরি → bn (cakri)
Bulgarî: ра́бота m (rábota), труд → bg n (trud)
Burmayî: လုပ်အား → my (lup-a:), အလုပ် → my (a.lup)
Cia-ciayî: 까라자아
Çeçenî: болх (bolx)
Çekî: práce → cs m, zaměstnání → cs nt
Çîçewayî: ntchito
Çînî:
Kantonî: 工作 (gung¹ zok³)

Dunganî: гунзуә (gunzuə)

Mandarînî: 工作 → zh (gōngzuò), 勞動 / 劳动 → zh (láodòng), 職業 / 职业 → zh (zhíyè)

Minnanî: 工作 → zh-min-nan (kang-chok / kong-chok)

Wuyî: 工作
Danmarkî: arbejde → da nt, job → da nt
Endonezyayî: kerjaan → id, pekerjaan → id
Erebî: عَمَل → ar n (ʿamal), شُغْل n (šuḡl), خِدْمَة m (ḵidma), وَظِيفَة m (waẓīfa)
Erebiya misrî: شغل n (šuḡl)

Erebiya hîcazî: شغل n (šuḡul)

Erebiya fasî: خدمة m (ḵedma), وظيفة m (waḍīfa)
Ermenî: աշխատանք → hy (ašxatankʻ), գործ → hy (gorc)
Esperantoyî: laboro → eo
Estonî: töö → et
Eweyî: dɔwɔwɔ
Extremaduranî: trebahu
Farisî: کار → fa (kâr), شغل → fa (šoğl)
Fînî: työ → fi
Friyolî: vore m
Frîsî: wurk nt
Gaelîka skotî: cosnadh n, obair → gd m, dreuchd m
Galîsî: traballo → gl n, choio → gl n
Gotî: 𐌰𐍂𐌱𐌰𐌹𐌸𐍃 m (arbaiþs)
Gurcî: მუშაობა (mušaoba)
Haîtî: travay
Hawsayî: aiki → ha
Hindî: काम → hi n (kām), श्रम → hi n (śram), उद्योग → hi n (udyog), वृत्ति → hi m (vŕtti), कार्य → hi n (kārya), कार → hi n (kār), कर्म → hi n (karma), अमल → hi (amal), वजीफा → hi m (vajīphā)
Holendî: werk → nl nt, job → nl m, arbeid → nl n
Îbranî: עֲבוֹדָה m (avodá), מְלָאכָה m (melakhá), עָמָל n (amál)
Îngilîziya kevn: weorc nt, earfoþe nt
Îngilîzî: work → en
Îngriyî: töö, raae
Îngûşî: болх (bolx)
Îrlendî: obair m, saothar n
Îstriyotî: lavur
Îtalî: lavoro → it n, impiego → it n, occupazione → it m
Îzlendî: vinna → is m
Japonî: 仕事 → ja (しごと, shigoto), 労働 → ja (ろうどう, rōdō), 職業 → ja (しょくぎょう, shokugyō), ワーク → ja (wāku)
Kalalîsûtî: suliaq
Kambayî: wia
Katalanî: treball → ca n, feina → ca
Kayingangî: rãnhrãj
Kirgizî: жумуш → ky (cumuş), иш → ky (iş), эмгек → ky (emgek), кызмат → ky (kızmat)
Kîkûyûyî: wira
Kîngalî: වැඩ (wæḍa)
Komî-permyakî: удж (udž)
Koreyî: 일 → ko (il), 노동 → ko (nodong), 로동 → ko (rodong), 직업 → ko (jigeop)
Ladînoyî: ovra, lavoro
Latgalî: dorbs
Latînî: labor → la n
Latviyayî: darbs → lv n
Lawsî: ງານ (ngān), ນັກງານ (nak ngān)
Livvî: ruado
Lîgûrî: travàggio, lou
Lîtwanî: darbas → lt n
Lombardî: lavor, laur
Luhyayî: ekasi
Luksembûrgî: Aarbecht → lb m
Mòçenoyî: òrbet m
Makedonî: работа → mk m (rabota)
Malayalamî: ജോലി → ml (jōli), പണി → ml (paṇi)
Malezî: kerja → ms
Maltayî: xogħol n
Mayayiya yukatekî: meyaj
Mecarî: munka → hu, dolog → hu, feladat → hu
Mînangkabawî: karajo
Mongolî:
Kirîlî: ажил → mn (ažil)
Mwanî: kazi
Napolîtanî: lavoro n
Navajoyî: naashnish
Normandî: travas n
Norwecî:
Norweciya bokmålî: arbeid → no nt, jobb → no n, verk → no nt

Norweciya nînorskî: arbeid → nn nt, jobb → nn n, verk → nn nt
Oksîtanî: trabalh → oc n
Oriyayî: କାମ → or (kamô)
Oromoyî: hojii
Osetî: куыст (k°yst)
Oygurî: خىزمەت (xizmet), ئىش (ish)
Ozbekî: ishlash → uz, mehnat → uz, ish → uz, xizmat → uz
Papyamentoyî: trabou
Peştûyî: کار → ps n (kār)
Piedmontîsî: travaj n
Pijînî: waka
Pîpîlî: tekit
Plodîşî: Oabeit m, Woakj nt
Polonî: praca → pl m, robota → pl m
Portugalî: trabalho → pt n, emprego → pt n
Puncabî: ਕੰਮ n (kamm)
Qazaxî: еңбек (eñbek), жұмыс → kk (jūmys), іс (ıs), қызмет (qyzmet), шаруа (şarua)
Romancî: lavur m, lavour m
Romanî: butǐ m
Romanyayî: muncă → ro m, serviciu → ro nt, ocupație → ro m, îndeletnicire → ro m
Rusî: рабо́та m (rabóta), труд → ru n (trud)
Rusînî: пра́ца m (práca), робо́та m (robóta)
Samiya bakurî: bargu
Samoayî: galus
Sanskrîtî: कर्मन् → sa nt (karman), कार्य → sa (kārya)
Sardînî: trabadhu, traballu
Sicîlî: lavuru → scn n, travagghiu → scn n
Sirboxirwatî:
Kirîlî: по̀сао n, ра̑д n

Latînî: pòsao → sh n, rȃd → sh n
Sîlhetî: ꠇꠣꠝ (xam)
Skotî: wark
Slaviya kevn:
Kirîlî: работа m (rabota), троудъ n (trudŭ)

Glagolîtîk: ⱃⰰⰱⱁⱅⰰ m (rabota), ⱅⱃⱆⰴⱏ n (trudŭ)
Slaviya rojavayî ya kevn: робота m (robota), трудъ n (trudŭ)
Slovakî: práca → sk m
Slovenî: delo → sl nt
Somalî: shaqo → so
Sorbî:
Sorbiya jêrîn: źěło nt
Sotoyiya başûr: mosebetsi → st
Spanî: trabajo → es n, curro → es n, laburo → es n
Swahîlî: kazi → sw
Swêdî: arbete → sv nt, jobb → sv nt
Şorî: иш
Tacikî: кор → tg (kor), шуғл (šuġl)
Tagalogî: isi, trabaho → tl
Tamîlî: வேலை → ta (vēlai)
Tayî: การงาน, งาน → th (ngaan), แรงงาน → th
Telûgûyî: కూలీపని (kūlīpani), ఉద్యోగము → te (udyōgamu), వృత్తి → te (vr̥tti)
Teterî: эш → tt (eş), хезмәт → tt (xezmät)
Tetûmî: serbisu
Tigrînî: ስራሕ (səraḥ)
Tirkî: iş → tr, meslek → tr, emek → tr
Tirkmenî: iş, zähmet → tk
Tîbetî: ལས་ཀ (las ka)
Tongî: ngāue
Tumbukayî: nchito
Udî: аш (aš), аьш (äš)
Udmurtî: уж (už)
Urdûyî: کام n (kām)
Ûkraynî: робо́та m (robóta), пра́ця m (prácja)
Venîsî: laoro → vec n, laóro n
Viyetnamî: việc làm → vi, công việc → vi
Votî: töö
Walonî: ovraedje → wa n yan m, boutaedje → wa n, djob → wa n
Weylsî: gwaith → cy n
Ximêrî: ការងារ → km (kaangiə)
Yidîşî: אַרבעט m (arbet)
Yorubayî: iṣẹ́
Yûnanî: έργο → el nt (érgo), εργασία → el m (ergasía), δουλειά → el m (douleiá)
Kevn: ἔργον nt (érgon)
Zhuangî: gunghcoz
ǃXóõ: ǀgáã

Ev qismê Wergerê ji agahiyên naveroka vê guhartoya gotara work a li ser Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.

Navdêr 2

Tewandina kar
Zayenda mê ya binavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	kar	kar
Îzafe	kara	karên
Çemandî	karê	karan
Nîşandera çemandî	wê karê	wan karan
Bangkirin	karê	karino
Zayenda mê ya nebinavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	karek	karin
Îzafe	kareke	karine
Çemandî	karekê	karinan

kar m k-ya req

sûde, kelk, feyde, qazanc, kêr, mifa, berjewendî
- Çimkî qezenca wê ji zîv zêdetir e, kara wê ji zêrê xas çêtir e. Şîretên Silêman 3:14 — (https://www.bible.com/bible/251/PRO.3.KURNT [arşîv])
Nêçîra ajelan (bi taybetî firindeyan) li zivistanê yan dema ku berf bariye û ajel qerimîne
(nêçîrvan tomikî diavêtin ber wan û ajel nêzîk dibin û nêçîrvan wan digire yan dikuje)
- Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]

Etîmolojî

(wate 2) Ji zimanên îranî, hevreha farisî شکار (şikar). Bo ketina şi- ji destpêka peyvê, bidin ber nasîn, bi farisî û zazakî şinas-.

Werger

Îngilîzî: (1) benefit → en, profit → en, (2) winter hunting

Navdêr 3

kar m k-ya nerm

Binêre: karik
- Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]

Etîmolojî

Etîmolojiya vê peyvê nehatiye nivîsîn. Eger tu bi rastî bizanî, kerem bike bişkoka "biguhêre" ya di ser van gotinan re bitikîne û etîmolojiya vê peyvê binivîse. Çavkaniyên ku te ew etîmolojî jê girtiye jî binivîse.

Hewramî

Navdêr

kar

kar
- Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]
lêker
- Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]

Ngarrindjerî

Cînav

kar

ew (pirjimar), wan
- Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]

Rendilleyî

Navdêr

kar

(heywan) kûçik, se
- Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]

K'içe'

Navdêr

kar

(heywan) masî
- Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]

Afrîkansî

Navdêr

kar

(navgîn) tirimpêl, otomobîl, erebe, seyare, maşîn
- Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]

Çavkanî

Ev peyv ji wergerên tirimpêl hatiye çêkirin. Dibe ku tê de xeletiya wergerê hebe.^{[rûpelên din]}

Azerî

Rengdêr

kar

ker (kerr, nebihîz, guhgiran)
- Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]

Çavkanî

Ev peyv ji wergerên ker hatiye çêkirin. Dibe ku tê de xeletiya wergerê hebe.^{[rûpelên din]}

Tirkî

Bilêvkirin

Deng

Navdêr

kar

Berf, befr.
- Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]