masî

 Binêre herwiha: masi

Kurmancî

Bilêvkirin

•  IPA^(kilîd): /mɑ:ˈsˁi:/, ماصی
• IPA^(kilîd): /mɑːˈsiː/

• Deng (Bidlîs)

• Kîtekirin: ma·sî

Navdêr

Zayenda nêr a binavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	masî	masî
Îzafe	masiyê	masiyên
Çemandî	masî	masiyan
Nîşandera çemandî	wî masî	wan masiyan
Bangkirin	masiyo	masiyino
Zayenda nêr a nebinavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	masiyek	masiyin
Îzafe	masiyekî	masiyine
Çemandî	masiyekî	masiyinan

Masiyek

masî nêr

1. (heywan) hin heywanên avî ne yên ku nikarin li ziwayiyan bijîn

Bi alfabeyên din

• kurdî-erebî: ماسی
• kurdî-krîlî: маси

Herwiha

• mahsî
• mahsû
• masi
• masû
• maswî
• mehsî
• mehsû
• me'sî
• me'sû
• meisî
• meisû

Hevmane

• suxtî

Cûnên masiyan

• beqerî
• birek
• bizîrî
• currî
• dumbek
• dûşetîk
• ferx
• gamasî
• marmasî
• masîcuhî
• masîpank
• masîşînk
• masîzerk
• mêk
• naqor
• serceleb
• sergolik
• serring
• simbêlok
• şilavil
• tilpehnk
• xîzik
• ze'îmî

• _{Çavkanî: Chyet (di ferhengê de li ber peyva masî)}

Jê

• masî biraştin
• masî girtin
• masî kelaştin
• masî qelandin
• masî xwê kirin
• masîçandin, masî xwedî kirin
• marmasî
• masîgir
• masîgirî
• masîvan
• masîvanî

Jîngehên masiyan

• akwaryûm
• çem, robar, ro
• derya, behr
• deryaçe, gol

Amûrên masîpêgirtinê

• şok
• torr

Etîmolojî

Hevreha soranî ماسی‎ (masî), kurdiya başûrî masî, lekî masi, mayî, goranî/hewramî masawî, zazakî mase, masi, farisî ماهی‎‎ (mahî), pehlewî mahîg, tacikî моҳӣ (mohî), avestayî 𐬨𐬀𐬯𐬌𐬌𐬀‎ (masiia, /mesye/), sanskrîtî मत्स्य (mátsya), punjabî ਮੱਛੀ (macḥī), hindî मछली (machlī, /meçlî/), ûrdûyî مچھلی‎ (machlī, /meçlî/), nepalî माछा (māchā)... hemû ji proto-îranî.

Li derveyî zimanên hindûîranî ev peyv di şaxên din yên zimanên hindûewropî de peyda nabe. Hin idia wê dikin hevreha peyva proto-hindûewropî *mad- (şil) û hinek jî heta *mew-k- (hilû, tehîsok, hilîsok, şemitok) e ku herwiha serekaniya peyva yûnanî μύκης (mûkês "kivark"), latînî mucus (mukus: "kilmûş; gilîz) û kurdî (kil)mûş e (ji ber gilîzê leşê masiyan). Lê delîlên xurt bo van gotinan nînin.

Lubotsky bawer dike ku peyv ji zimanekî ne-hindûewropî ketiye proto-hindûîranî anku makezimanê zimanên hindûîranî.

Çavkanî: Chyet r. 364, Horn r. 216, Lubotsky r. 3, MacKenzie r. 123, Pokorny r. 694, Tsabolov r. 643 |

Dibe peyva masî bi lihevkirina lêkera Kurdî ya ma ji "mayîn/neçûn" û navdêra Kurdî sî/sîh "sîyê tiştekê" peyda bûye. Ma+sî, tê wateya "yê ku di sîyê dimîne".

Bi zaravayên din

• Soranî: masî
• Kelhûrî: masî
• Zazakî: mase, masi
• Hewramî: masaw
• Lekî: masi, mahî

Werger

• Afrîkansî: vis → af
• Ahtnayî: łukʼae
• Albanî: peshk → sq nêr
• Almanî: Fisch → de nêr
• Altayiya başûrî: балык (balïk)
• Arapaho: nowoʼ
• Arîkara: čiwáhtš
• Aromanî: pescu
• Atîkamekwî: names
• Azerî: balıq → az
• Babariya bakur: ˈinai
• Bambarayî: jɛgɛ
• Baskî: arrain → eu
• Başkîrî: балыҡ (balïq)
• Belarusî: рыба (ryba)
• Bengalî: মাছ → bn (mach)
• Bretonî: pesk → br nêr
• Bulgarî: риба → bg (riba) mê
• Kanelayî: tep
• Çekî: ryba → cs mê
• Çînî: 鱼 → zh (yú)
• Çukçansî: lopʰis
• Çuvaşî: пулă (pulă)
• Damariya rojhilat: ˈjaŋ
• Danmarkî: fisk → da
• Darûkî: magura
• Dogonî: idje
• Dolganî: балык
• Erebî: سَمَك‎ → ar (semek) nêr
• Ermenî: ձուկ → hy (juk)
• Esperantoyî: fiŝo → eo
• Eyakî: te’ya’
• Farisî: ماهی‎ → fa (mahî)
• Ferî: fiskur
• Fînî: kala → fi
• Fransî: poisson → fr
• Fransiya kevn: poisçon, poisson
• Frîsî: fisk
• Futunî: ika
• Gaelîka skotî: iasg
• Gagawzî: balık
• Galîbî karîbî: kampo
• Galîsî: peixe → gl
• Gotî: 𐍆𐌹𐍃𐌺𐍃 (fisks) nêr
• Gujaratî: માછલી → gu (māchalī)
• Gurcî: თევზი (tevzi)
• Guwaranî: pira
• Gwichinî: łuk
• Hawayî: iʻa
• Hindî: मछली → hi (machlī)
• Hmongî: ntses
• Holendî: vis → nl nêr
• Holîkaçukî: łoogg
• Indonezî: ikan → id
• Inglîzî: fish → en
• Inglîziya kevn: fisc → ang
• Îbranî: דג‎ → he (dág)
• Îbranî: דָּג‎ nêr, דָּגָה‎ mê
• Îdoyî: fisho → io
• Înterlîngua: pisce
• Înuîtî: ᐃᖃᓗᒃ (iqaluk)
• Îrlendî: iasc → ga
• Îtalî: pesce → it nêr
• Îzlendî: fiskur → is
• Japonî: 魚 → ja (sakana)
• Kaolanî: tu³¹ pɑ⁴²
• Karaçay-balkarî: чабакъ, балыкъ
• Karaîmî: balych
• Karitiyanayî: ip
• Kaskayî: łūge
• Katalanî: peix → ca
• Keçwayî: challwa → qu
• Kînyarwandayî: fi (ifi)
• Kîputî: putaaʼ
• Kirgizî: балык → ky (balık)
• Klîngonî: ghotI’
• Komorî: fi
• Koreyî: 물고기 → ko (mulgogi)
• Kornî: pysk → kw m
• Korsîkayî: pesciu
• Kotavayî: kabay
• Koyukonî: łookkʼe
• Kumikî: балыкъ (balıq)
• Lakotayî: hoǧáŋ
• Lamenuyî: ika
• Latînî: piscis → la
• Latviyayî: zivs → lv
• Lîmbûrgî: vusj
• Lingalayî: mbísi
• Lîtwanî: žuvis → lt
• Samiya lule: guolle
• Makedonî: риба (riba)
• Malagasî: trondro → mg
• Malezî: ikan → ms
• Maltayî: ħuta
• Maorî: ika → mi
• Maratî: मासळी (māsalī)
• Mayayiya yukatekî: kay
• Mecarî: hal → hu
• Mohawkî: kéntson
• Nahwatliya klasîk: michin
• Nepalî: माछा (māchā)
• Nganasanî: колы
• Niwafoyî: ika
• Nîwî: ika
• Nogayî: балык (balık)
• Normandî: paîsson
• Norwecî: fisk → no
• Oksîtanî: peis → oc nêr
• Osetî: кӕф (kæf), кӕсаг (kæsag)
• Oyratayî: ahi
• Ozbekî: baliq → uz
• Palueyî: ika
• Papyamentoyî: piská
• Pîkardî: pichon
• Pilenî: ika
• Pîrahayî: xítiixisi
• Polonî: ryba → pl
• Portugalî: peixe → pt
• Powhatanî: nammais, noughmass
• Puncabî: ਮੱਛੀ (macchī)
• Qazaxî: балық (balıq)
• Rapanuyî: ika
• Rarotongî: ika
• Romanî: maćho
• Romanyayî: pește → ro
• Rusî: рыба → ru (ryba) mê
• Salînanî: šwán’
• Samiya bakurî: guolli
• Samoayî: i‘a
• Sanskrîtî: मत्स्य → sa (matsya)
• Sawayî: in
• Şerbroyî: yu
• Sicîlî: pisci → scn
• Sikayanayî: ika
• Sirananî: fisi
• Sirboxirwatî: riba → sh
• Sirboxirwatî: риба → sh (riba)
• Slovakî: ryba → sk mê
• Slovenî: riba → sl
• Sonxayî: hariham
• Spanî: pez → es nêr (avant d’être pêché), pescado → es nêr (une fois pêché)
• Swahîlî: kuvua, samaki → sw
• Swêdî: fisk → sv
• Şawî: aslem, taslemt
• Şîngazîcayî: mfi, nfi
• Şorî: палық
• Tacikî: моҳӣ → tg (mohī)
• Tagalogî: isda → tl
• Tahîtî: i‘a
• Tamîlî: மீன் → ta (mīṉ)
• Tayî: ปลา → th (bplaa)
• Teterî: балык → tt (balıq)
• Teteriya krîmî: balıq
• Thaoyî: rusaw
• Tirkî: balık → tr
• Tirkmenî: balyk → tk
• Tofalarî: балыӄ
• Tokelawî: ika
• Tongî: ika
• Torangî: peiçon, poçon
• Tûpiya kevn: pira
• Tuvalûyî: ika
• Tuvanî: балык (balık)
• Ûbîkî: psɑ́
• Ûkraynî: риба m (ryba)
• Kuskokwîmiya jorîn: łukʼa
• Urdûyî: مچھلی‎
• Urdûyî: مچھلی‎ → ur
• Ûrûmî: балых
• Viyetnamî: cá → vi, ngư
• Walîsî: ika
• Walonî: pexhon → wa m
• Uveyiya rojava: ika
• Weylsî: pysgodyn → cy
• Xakasî: палых (palıx)
• Yakutî: балык (balık)
• Yokutiya deştî ya başûrî: lopʰiṭʰ
• Yûnanî: ψάρι → el (psári) (p͡sári)
• Yûnanî: ψάρι → el (psári) nêtar
• Yûnaniya kevn: ἰχθύς (ikhthús) nêr
• Yupîkiya navendî: neqa
• Zuluyî: inhlanzi → zu

Soranî

Navdêr

masî

1. masî