kuştin
Xuyakirin
Bilêvkirin
[biguhêre]Lêker
[biguhêre]kuştin (gerguhêz) | ||
---|---|---|
Rehê dema niha: -kuj- | ||
RP. Niha | ||
ez | dikujim | |
tu | dikujî | |
ew | dikuje | |
em, hûn, ew | dikujin | |
Fermanî | Yekjimar | bikuje |
Pirjimar | bikujin | |
Rehê dema borî: -kuşt- | ||
RP. Boriya sade | ||
min | kuşt | |
te | kuşt | |
wê/wî | kuşt | |
me, we, wan | kuşt | |
Formên din:![]() |

kuştin gerguhêz (lêkera xwerû), k-ya nerm, t-ya nerm
- Jiyana mirovekê/î yan candarekê/î bi dawî anîn.
- Wî sê kes bi demanceyê kuştine.
- Adetê Eqradan di şerî de weko mirovek ji hespê ket û esîr bû êdî mimkûn nîne ewî nakujin. — (Adetên Kurdîstan, M. Mahmut Beyazîdî, werger: Delîlo Îzolî)
- Bûn sedema mirinê.
- Cigareyan û bîreyê ew kuşt.
- (mecazî) Rê lê birîn.
- Gotinên wî diyaloga navbera herdu aliyan kuşt.
- (mecazî) Bêbandor kirin.
- Gulavê hemî bêna nexweş kuşt.
- (mecazî) Pirr êşandin.
- Vê jana piyan ez kuştim.
- Di vê dewran û çerxê da
Hebîbê bêxeta kuştim
Bi derba firqetê axir — (Melayê Cizîrî, Dîwan, ~1640)
- (mecazî) Pirr xemgîn kirin.
- Evîna te ez kuştime.
- (mecazî) Pirr westandin.
- Ev dereceyên bêdawî dirêj min dikujin.
- (mecazî) Xwe pê pirr westandin.
- Te xwe bi xwendinê kuşt.
- Temirandin, vemirandin.
- Ka lampeyê bikuje berî ku werî binivî..
- (bêyî ku ti tiştek giring bike) Dem borandin.
- Li vir ti nakim, tenê dema xwe dikujim.
Bi alfabeyên din
[biguhêre]Herwiha
[biguhêre]Jê
[biguhêre]Etîmolojî
[biguhêre]Ji proto-hindûewropî *keu- ("lê dan, derbe lê dan"), proto-îranî *kauş- ("lê dan, şer kirin"), avestayî: kauş- ("şer kirin "), partî: kuş- ("şer kirin "), pehlewî: kuş- ("şer kirin "), farisî: kuş- ("kuştin"), belûçî: kuş- ("kuştin"), kîrîbatî: kuš- ("kuştin"), kurmancî: kuştin /-kuj-/- ("kuştin"), soranî: kuştin /-kuj-/- ("kuştin"), zazakî: kişten /kiš-) ("kuştin"), hewramî: kuştay /-kuş-- ("kuştin") ... alfabeya arî, latînî: cudere ("lê dan"), tokerî: koş- ("kuştin; xirabkirin"), almanî: hauen ("birîn, jê kirin"), îngilîzî: hew ("birîn, jê kirin"),
- Çavkanî
- Cheung, Johnny, Etymological Dictionary of the Iranian Verb, Leiden, 2007, r. 251
- Watkins, Calvert, The American Heritage Dictionary of Indo-European Roots[1], Houghton Mifflin Co., 2007, çapa 2an, r. 37
- Etymonline. Online English Etymology Dictionary. <etymonline.com> by Douglas Harper.
Werger
[biguhêre]- Afrîkansî: vermoor
- Ahomî: 𑜁𑜠 (kha)
- Aklanon: patay
- Albanî: vras → sq
- Almanî: töten → de, umbringen → de, ermorden → de
- Elmanîşî: tööde
- Asamî: মাৰ (mar), মাৰি পেলা (mari pela), হত্যা কৰ (hoitta kor)
- Astûrî: matar → ast
- Avarî: чӏвазе (čʼwaze)
- Azerî: öldürmək → az
- Baskî: hil
- Başkîrî: үлтереү (ülterew)
- Belarusî: забіва́ць împf (zabivácʹ), забі́ць pf (zabícʹ)
- Bengalî: হত্যা করা (hôtja kôra), বধ করা (bôdh kôra)
- Bororoyî: bito
- Bulgarî: уби́вам împf (ubívam), уби́я pf (ubíja)
- Burmayî: သတ် → my (sat), သတ်ဖြတ် → my (sathprat)
- Buryatî: алаха (alaxa)
- Çeçenî: де (de), ден (den)
- Çekî: zabít → cs
- Çerokî: ᎠᎯᎭ (ahiha)
- Çîkasawî: abi
- Çînî:
- Kantonî: 殺 / 杀 (saat3), 殺死 / 杀死 (saat3 sei2)
- Dunganî: са (sa), дасы (dasɨ)
- Ganî: 殺 / 杀 (sah6)
- Hakkayî: 殺 / 杀 (sat)
- Jinî: 殺 / 杀 (sah4)
- Mandarînî: 殺 / 杀 → zh (shā); 殺死 / 杀死 → zh (shāsǐ); 戕殺 / 戕杀 (qiángshā); 宰 → zh (zǎi) ; 弄死 → zh (nòngsǐ, nèngsǐ); 搞死 (gǎosǐ) ; 整死 (zhěngsǐ) ; 打死 → zh (dǎsǐ)
- Min beî: 殺 / 杀 (suŏi), 刣 (tî)
- Min dongî: 刣 (tài), 刣死 (tài-sī)
- Minnanî: 刣 → zh-min-nan (thâi), 刣死 (thâi--sí)
- Wuyî: 殺 / 杀
- Xiangî: 殺 / 杀 (sa6)
- Çukçî: тэгинӈэтык (tėginṇėtyk)
- Danmarkî: dræbe → da, ihjelslå → da, slå ihjel
- Drungî: svt
- Elfdalî: ev ijel, ela
- Endonezyayî: membunuh → id
- Erebî: قَتَلَ → ar (qatala)
- Ermenî: սպանել → hy (spanel)
- Esperantoyî: mortigi
- Estonî: tapma → et
- Evenî: мадай (madaj)
- Evenkî: вами (wami)
- Farisî: کشتن → fa (koštan)
- Ferî: drepa → fo
- Fînî: tappaa → fi, surmata → fi, nirhata → fi
- Fransî: tuer → fr, couiquer → fr, occire → fr, buter → fr, zigouiller → fr, descendre → fr, dévitaliser → fr, dézinguer → fr, envoyer chez saint Pierre, exterminer → fr, faire avaler son extrait de naissance, faire disparaître, faire la peau → fr, neutraliser → fr, liquider → fr, fumer → fr, refroidir → fr, trucider → fr, ôter la vie
- Friyolî: maçâ, copâ
- Frîsî: deadzje
- Gaelîka skotî: marbh, cuir gu bàs
- Galîsî: matar → gl
- Galûrîsî: iscatteddare
- Gotî: 𐌳𐌰𐌿𐌸𐌾𐌰𐌽 (dauþjan), 𐌲𐌰𐌳𐌰𐌿𐌸𐌾𐌰𐌽 (gadauþjan)
- Gujaratî: મારવું (mārvũ)
- Gurcî: კვლა (ḳvla), მოკვლა (moḳvla), ბოლოს მოღება (bolos moɣeba)
- Hawayî: hoʻomake
- Higaononî: hunatayan, minatay
- Hindî: मार डालना (mār ḍālnā), मारना → hi (mārnā), हत्या करना (hatyā karnā), वध करना (vadh karnā), प्राण ले लेना (prāṇ le lenā), कतल करना (katal karnā)
- Hmongî: tua
- Holendî: doden → nl, vermoorden → nl
- Îbranî: הרג → he n (harag)
- Îdoyî: mortigar → io
- Îngilîziya kevn: ofslēan
- Îngilîzî: kill → en
- Îngriyî: tappaa, surmata, leikata
- Îngûşî: ве (ve)
- Îrlendî: maraigh
- Îrlendiya kevn: marbaid
- Îtalî: uccidere → it, ammazzare → it, assassinare → it, terminare → it, eliminare → it
- Îzlendî: drepa → is
- Japonî: 殺す → ja (ころす, korosu)
- Javayî: matèni → jv
- Kabîlî: enɣ
- Kalalîsûtî: toquppaa
- Kalmîkî: алх (alx)
- Kamberayî: pameti
- Kannadayî: ಕೊಲ್ಲು → kn (kollu)
- Karaçay-balkarî: ёлтюрюрге (öltürürge)
- Katalanî: matar → ca
- Keçwayî: wañuchiy → qu
- Kirgizî: өлтүрүү → ky (öltürüü)
- Kîngalî: මරනවා (maranawā)
- Komî-permyakî: вины (viny)
- Komorî: uula
- Koreyî: 죽이다 → ko (jugida)
- Lamboyayî: haʼmate
- Latgalî: nūsist, nuoveit
- Latînî: occidō → la, interficiō → la, necō → la, caedō → la, concidō, mortificō, exanimō, mactō, letō → la, consumō → la, deiciō
- Latviyayî: nāvēt, nogalināt → lv
- Lawsî: ຂ້າ → lo (khā)
- Lîtwanî: žudyti
- Lombardî: mazzà, massà
- Lueyî: ᦃᦱᧉ (ẋaa2)
- Makedonî: убива împf (ubiva), убие pf (ubie)
- Malayalamî: കൊല്ലുക → ml (kolluka)
- Malezî: membunuh, bunuh → ms
- Maltayî: qatel
- Mançûyî: ᠸᠠᠮᠪᡳ
- Mansakayî: bono, patay
- Maorî: whakamate, patu
- Maranaoyî: bono'
- Maratî: मारणे (mārṇe), हत्या करणे (hatyā karṇe)
- Mecarî: öl → hu, megöl → hu, gyilkol → hu, kioltja az életét, életét követeli, halálát okozza, életét veszti
- Misrî:
(smꜣ) - Mînangkabawî: bunuah
- Mongolî: алах → mn (alax)
- Nanayî: ва- (wa-)
- Napolîtanî: accidere
- Nedersaksî:
- Almaniya jêrîn a almanî: doot maken
- Nepalî: मार्नु (mārnu)
- Normandî: tuer, occi
- Norwecî: drepe → no
- Ohloniya bakur: meme
- Oksîtanî: tuar → oc, matar → oc, aucir → oc
- Oriyayî: ମରେଇବା → or (môreiba)
- Osetî: марын (maryn)
- Oygurî: ئۆلتۈرمەك (öltürmek)
- Ozbekî: oʻldirmoq → uz
- Palî: ghāteti
- Peştûyî: قتلول → ps (qatlawᶕl), مړه کول (mṛǝ́kawǝ́l)
- Plodîşî: aufschaufen, dootmoaken
- Polonî: zabijać → pl împf, zabić → pl pf, dobić → pl pf
- Portugalî: matar → pt
- Puncabî: ਮਾਰ ਸੁੱਟਣਾ (mār suṭṭaṇā)
- Qazaxî: өлтiру (öltiru)
- Romancî: mazzar, mazar, mazzer
- Romanyayî: omorî → ro, ucide → ro, lua viața
- Rusî: убива́ть împf (ubivátʹ), уби́ть pf (ubítʹ)
- Samiya bakurî: goddit, sorbmet, goddalit
- Samoayî: fasioti
- Sanskrîtî: हन्ति → sa (hanti)
- Sardînî: bochire, bochíere, buchíere, ochídere
- Sassarîsî: bocchire
- Sebwanoyî: patay
- Sirboxirwatî:
- Sîlhetî: ꠝꠣꠞ (mar), ꠎꠛꠧ ꠇꠞ (zobo xor)
- Slovakî: zabíjať împf, zabiť pf
- Slovenî: ubijati împf, ubíti → sl pf
- Sorbî:
- Sorbiya jêrîn: wusmjerśiś pf, wusmjerśowaś împf, skóńcowaś pf, kóńcowaś împf
- Sorbiya jorîn: kóncować → hsb împf, skóncować → hsb pf
- Sotoyiya başûr: bolaya → st
- Spanî: matar → es, dar matarile
- Sundanî: telas
- Sûmerî: 𒄮 (SÙR), 𒄤 (GAZ)
- Swahîlî: kuua
- Swêdî: döda → sv, dräpa → sv, avliva → sv, mörda → sv
- Şanî: ၶႃႈ (khāa)
- Şerpayî: བསད (bsad)
- Şîngazîcayî: hura hitswa
- Tacikî: куштан → tg (kuštan)
- Tagalogî: patay → tl, patayin
- Tamîlî: கொல் → ta (kol)
- Tausugî: bunu
- Tay dam: ꪄ꫁ꪱ
- Tayî: ฆ่า → th (kâa)
- Telûgûyî: చంపు → te (campu)
- Teteriya krîmî: gebertmek, öldürmek
- Teterî: үтерергә → tt (üterergä)
- Tetûmî: oho
- Tirkî: öldürmek → tr
- Tirkmenî: öldürmek
- Tîbetî: གསོད (gsod)
- Tokpisinî: kilim
- Tongî: tāmate'i
- Toxarî B: kau-
- Tuvanî: өлүрер (ölürer)
- Udmurtî: виыны (viyny)
- Ugarîtî: 𐎅𐎗𐎂 (hrg)
- Urdûyî: مارنا (mārnā)
- Ûkraynî: вбива́ти împf (vbyváty), убива́ти împf (ubyváty), вби́ти pf (vbýty), уби́ти pf (ubýty)
- Venîsî: copar → vec, maẑar, masar
- Viyetnamî: giết → vi
- Volapûkî: deidön → vo
- Walonî: touwer → wa
- Weylsî: lladd → cy
- Xakasî: ӧдірерге, ӧдір саларға
- Ximêrî: សម្លាប់ → km (sɑmlŏəp), ឃាត → km (khiət)
- Yakutî: өлөр (ölör)
- Yidîşî: טייטן (teytn), אומברענגען (umbrengen), אַוועקהרגענען pf (avekhargenen), אַוועקלייגן pf (avekleygn)
- Yûnanî: σκοτώνω → el (skotóno), θανατώνω → el (thanatóno), φονεύω → el (fonévo)
- Kevn: ἀποκτείνω (apokteínō), κτείνω (kteínō), ἐπέφνον (epéphnon), καίνω (kaínō), κατακτείνω (katakteínō), κατέπεφνον (katépephnon), φονεύω (phoneúō), ὄλλυμι (óllumi), ἀπόλλυμι (apóllumi), καταχράομαι (katakhráomai), ἀποπνίγω (apopnígō), ἀνύω (anúō), ἀναλίσκω (analískō), ἀναιρέω (anairéō), αἱρέω (hairéō), ἀείρω (aeírō)
- Zêlandî: doôddoeë
- Zhuangî: gaj
- Ev qismê Wergerê ji malûmatên naveroka vê versiyona madeya kill a Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.
Navdêr
[biguhêre]Tewandina kuştin | ||
---|---|---|
Zayenda mê ya binavkirî | ||
Rewş | Yekjimar | Pirjimar |
Navkî | kuştin | kuştin |
Îzafe | kuştina | kuştinên |
Çemandî | kuştinê | kuştinan |
Nîşandera çemandî | wê kuştinê | wan kuştinan |
Bangkirin | kuştinê | kuştinino |
Zayenda mê ya nebinavkirî | ||
Rewş | Yekjimar | Pirjimar |
Navkî | kuştinek | kuştinin |
Îzafe | kuştineke | kuştinine |
Çemandî | kuştinekê | kuştininan |
kuştin m
- qetilkirin, bidawîanîna jiyana mirovekî yan candarekî:
kuştina mirovan,
kuştina heywanên çolê,
kuştina gulan bi avnedanê- Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]
Werger
[biguhêre]- Almanî: Töten → de nt, Erlegen → de nt
- Çînî:
- Çoktawî: abi
- Danmarkî: drab → da nt
- Erebî: قَتْل → ar n (qatl)
- Erebiya cezayirî: قتل (qetl)
- Esperantoyî: mortigo
- Fînî: tappaminen → fi
- Fransî: meurtre → fr n
- Gurcî: მკვლელობა (mḳvleloba)
- Îngilîziya kevn: mansliht n, sleġe n
- Îngilîzî: killing → en, murder → en
- Îtalî: uccisione → it m, omicidio → it n, assassinio → it n
- Japonî: 殺すこと → ja (ころすこと, korosu koto)
- Latînî: nex → la m, interfectiō m, mactatio m, mortificatio m, caesum nt, exanimatio m, letum → la nt
- Makedonî: убиство nt (ubistvo)
- Ojibweyî: nitaagewin
- Portugalî: assassinato → pt n
- Rusî: уби́йство nt (ubíjstvo), убо́й n (ubój), умерщвле́ние nt (umerščvlénije), убие́ние nt (ubijénije), лише́ние жи́зни nt (lišénije žízni)
- Sanskrîtî: घात → sa n (ghāta)
- Spanî: asesinato → es n
- Telûgûyî: చంపుట → te (campuṭa)
- Tirkî: katledilme, öldürülme → tr
- Toxarî B: kāwälñe
- Walonî: touwaedje → wa n, moude → wa n
- Ev qismê Wergerê ji malûmatên naveroka vê versiyona madeya killing a Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.
Kategorî:
- Kurmancî
- Bilêvkirina IPAyê bi kurmancî
- Dengên kurmancî ji Bidlîsê
- Deng bi kurmancî
- Lema bi kurmancî
- Lêker bi kurmancî
- Lêkerên xwerû bi kurmancî
- Lêkerên xwerû yên gerguhêz bi kurmancî
- Lêkerên kurmancî bi paşgira -tin
- Lêkerên gerguhêz bi kurmancî
- Bilêvkirinên kurmancî bi k-ya nerm
- Bilêvkirinên kurmancî bi t-ya nerm
- Jêgirtin bi kurmancî
- Maneyên mecazî bi kurmancî
- Ji wêjeya klasîk (kurmancî)
- Peyvên kurmancî ji proto-hindûewropî
- Peyvên kurmancî ji proto-îranî
- Transliterasyona zarûrî û manûel bi karaçay-balkarî
- Lînkên bi wîkîlînkên nehewce bi mecarî
- Lînkên ku parametreya cuda nehewce ye bi mecarî
- Transliterasyona zarûrî û manûel bi şerpayî
- Transliterasyona zarûrî û manûel bi yidîşî
- Navdêr bi kurmancî
- Navdêrên mê bi kurmancî