ew

Kurdî

Bilêvkirin

•  IPA^(kilîd): /æw/

• Deng (Amed)

• Deng (Bidlîs)

• Kîtekirin: ew

Cînav

	Yekjimar	Pirjimar
Mê û nêr	ew	ew

ew

1. (yekjimar) kesê sêyem,
   kesa/ê yan heywana/ê yan tişta/ê ku behs li ser e ji bilî ya/yê ku diaxive û ya/yê ku bo tê axiftin

   Ew hevalê min e.

   Min ew nedît.

2. (pirjimar) kesên sêyem,
   kesên yan heywanên yan tiştên ku behsa wan tê kirin ji bilî yên ku diaxivin û yên ku bo tê axiftin

   Ew hevalên min in.

   Min ew nedîtin.

3. Tê gotin ji wî kesê ku mirov navê wî nezane an jî ji bîr kiriye.
4. ewk

Ji wêjeya klasîk

• Ew Xudayê malikê mulkê 'ezîm
  Daye me mîrasa Qur'ana Kerîm— (Mewlûda Kurdî ~1720, Mela Hesenê Bateyî)

Herwiha

• hew (1) (3)
• ewna (2)

Bi alfabeyên din

• kurdî-erebî: ئه‌و

Tewandî

• Mê: wê, (ewê)
• Nêr: wî, (ewî)
• Pirjimar (mê û nêr): wan, (ewan)

Têkildar

Cînavên kesîn

		Yekjmar			Pirjimar
		Navkî	Çemandî		Navkî	Çemandî
Kesê 1em		ez	min		em	me
Kesê 2em		tu	te		hûn	we
Kesê 3em	Dûr	ew	nêr	wî	ew	wan
			mê	wê
	Nêzik	ev	nêr	vî	ev	van
			mê	vê

Etîmolojî

Hevreha soranî ئه‌و / ew, zazakî o, farisî او‎ (o), hemû ji proto-îranî *ewe-. Di kurmancî de "wê" ji "ew+ê", "wî" ji "ew+î û "wan" ji "ew+an" e. "O" (ew) ya tirkî ji zimanekî îranî ye, ol û an yên tirkî yên bi wateya "ew" di bin bandora zimanên îranî de yan winda bûne yan jî wek ya îranî guherîne û bûne o. Serekaniya peyva "ew" di proto-hindûewropî de ne diyar e lê belkî *éy (yê, ê - inglîzî the) yan jî *h₂eu- be ku bi forma xwe ya *h₂eutos serekaniya peyva αὐτός (autos: xwe) yûnaniya kevn e ku niha di gelek zimanan de wek auto- û di kurdî de jî ji ber bandora bilêvkirina fransî oto- ye, wek otobûs, otomobîl, otonom...

Werger

Kesa sêyem ê/a yekjimar (1)

• Bulgarî: той (toj)
• Krî: wiya → cr
• Almanî: diese → de, das → de, er → de
• Erebî: هُوَ (húwa)
• Esperantoyî: li → eo
• Farisî: او (u), آن‎ → fa, آن را‎ → fa, او را‎ → fa
• Fîjî: koya → fj
• Fînî: hän → fi
• Fransî: il (1, 2)
• Frîsî: hy → fy
• Gaelîka skotî: e → gd, esan → gd
• Guwaranî: ahẽ → gn
• Hawsayî: šı̋ → ha
• Hawayî: ia → haw
• Holendî: hij → nl
• Mecarî: ő → hu
• Îdoyî: il → io, ilu → io
• Indonezî: dia / ia
• Inglîzî: he; she
• Înterlîngua: ille → ia
• Îtalî: lui → it, egli → it
• Îzlendî: hann → is
• Japonî: 彼 → ja (かれ, káre)
• Latînî: is → la
• Norwecî: han → no
• ocîbwey: wiin
• Polonî: on → pl
• Portugalî: ele → pt
• Keçwayî: pay → qu
• Romanyayî: el → ro
• Rusî: он (on)
• Slovakî: on → sk
• Spanî: él → es
• Swahîlî: yeye → sw
• Swêdî: han; hon
• Tirkî: o → tr
• Tokpisinî: em → tpi
• Tannaya rojhilat: a'e
• Viyetnamî: ông ấy → vi, nó → vi, anh → vi, anh ấy → vi
• Yûnanî: αυτός (avtós)
• Yorubayî: ó → yo, á → yo
• çînî (hakka): 佢 (kì)
• çînî (mandarîn): 他 (tā)
• çînî (minnan): 伊 (i)

Kesa sêyem ê/a pirjimar (2)

• Bulgarî: те → bg (te)
• Çekî: oni → cs
• Çînî: 他们 → zh (tāmen)
• Erebiya misrî: هم‎ → arz
• Almanî: diese → de, das → de, sie → de
• Erebî: هما‎ → ar daçek ; هم‎ → ar pirjimar
• Esperantoyî: ili → eo
• Fînî: he → fi
• Fransî: ils → fr
• Gaelîka skotî: iad → gd
• Haîtî: yo → ht
• Holendî: zij → nl
• Îbranî: הם‎ → he (hem)
• Inglîzî: they → en
• Îtalî: loro → it
• Japonî: 彼ら → ja (karera)
• Kotavayî: sin → avk, sinye → avk
• Polonî: oni → pl
• Portugalî: eles → pt
• Rusî: они → ru (oni)
• Samiya bakurî: soai → se daçek ; sii → se pirjimar
• Sanskrîtî: त → sa (ta)
• Slovakî: oni → sk
• Slovenî: oni → sl
• Spanî: ellos → es
• Tamîlî: அவர்கள் → ta (avarkaḷ) (personnes éloignées), இவர்கள் → ta (ivarkaḷ) (personnes proches)
• Tirkî: onlar → tr
• Ûkraynî: вони → uk (vony)
• Yûnanî: αυτοί → el (aftoí)
• Yûnaniya kevn: αὐτοί → grc (autoí)

2. Kesê/a navê wî/ê ji bîr çûye (3)

• Inglîzî : whatshisface → en

Lekî

Cînav

ew (ew)

1. (yekjimar) kesê sêyem,
   kesa/ê yan heywana/ê yan tişta/ê ku behs li ser e ji bilî ya/yê ku diaxive û ya/yê ku bo tê

Herwiha

• iw, eve