ew
Here nagîvasyonê
Here lêgerînê
Kurdî[biguhêre]
Bilêvkirin[biguhêre]
[biguhêre]
Yekjimar | Pirjimar | |
---|---|---|
Mê û nêr | ew | ew |
ew
- (yekjimar) kesê sêyem,
kesa/ê yan heywana/ê yan tişta/ê ku behs li ser e ji bilî ya/yê ku diaxive û ya/yê ku bo tê axiftin- Ew hevalê min e.
- Min ew nedît.
- (pirjimar) kesên sêyem,
kesên yan heywanên yan tiştên ku behsa wan tê kirin ji bilî yên ku diaxivin û yên ku bo tê axiftin- Ew hevalên min in.
- Min ew nedîtin.
- Tê gotin ji wî kesê ku mirov navê wî nezane an jî ji bîr kiriye.
- ewk
Ji wêjeya klasîk[biguhêre]
- Ew Xudayê malikê mulkê 'ezîm
Daye me mîrasa Qur'ana Kerîm— (Mewlûda Kurdî ~1720, Mela Hesenê Bateyî)
Herwiha[biguhêre]
Bi alfabeyên din[biguhêre]
Tewandî[biguhêre]
Têkildar[biguhêre]
Yekjmar | Pirjimar | |||||
---|---|---|---|---|---|---|
Navkî | Çemandî | Navkî | Çemandî | |||
Kesê 1em | ez | min | em | me | ||
Kesê 2em | tu | te | hûn | we | ||
Kesê 3em | Dûr | ew | nêr | wî | ew | wan |
mê | wê | |||||
Nêzik | ev | nêr | vî | ev | van | |
mê | vê |
Etîmolojî[biguhêre]
Hevreha soranî ئهو / ew, zazakî o, farisî او (o), hemû ji proto-îranî *ewe-. Di kurmancî de "wê" ji "ew+ê", "wî" ji "ew+î û "wan" ji "ew+an" e. "O" (ew) ya tirkî ji zimanekî îranî ye, ol û an yên tirkî yên bi wateya "ew" di bin bandora zimanên îranî de yan winda bûne yan jî wek ya îranî guherîne û bûne o. Serekaniya peyva "ew" di proto-hindûewropî de ne diyar e lê belkî *éy (yê, ê - inglîzî the) yan jî *h₂eu- be ku bi forma xwe ya *h₂eutos serekaniya peyva αὐτός (autos: xwe) yûnaniya kevn e ku niha di gelek zimanan de wek auto- û di kurdî de jî ji ber bandora bilêvkirina fransî oto- ye, wek otobûs, otomobîl, otonom...
Werger[biguhêre]
Kesa sêyem ê/a yekjimar (1)
- Bulgarî: той (toj)
- Krî: wiya → cr
- Almanî: diese → de, das → de, er → de
- Erebî: هُوَ (húwa)
- Esperantoyî: li → eo
- Farisî: او (u), آن → fa, آن را → fa, او را → fa
- Fîjî: koya → fj
- Fînî: hän → fi
- Fransî: il (1, 2)
- Frîsî: hy → fy
- Gaelîka skotî: e → gd, esan → gd
- Guwaranî: ahẽ → gn
- Hawsayî: šı̋ → ha
- Hawayî: ia → haw
- Holendî: hij → nl
- Mecarî: ő → hu
- Îdoyî: il → io, ilu → io
- Indonezî: dia / ia
- Inglîzî: he; she
- Înterlîngua: ille → ia
- Îtalî: lui → it, egli → it
- Îzlendî: hann → is
- Japonî: 彼 → ja (かれ, káre)
- Latînî: is → la
- Norwecî: han → no
- ocîbwey: wiin
- Polonî: on → pl
- Portugalî: ele → pt
- Keçwayî: pay → qu
- Romanyayî: el → ro
- Rusî: он (on)
- Slovakî: on → sk
- Spanî: él → es
- Swahîlî: yeye → sw
- Swêdî: han; hon
- Tirkî: o → tr
- Tokpisinî: em → tpi
- Tannaya rojhilat: a'e
- Viyetnamî: ông ấy → vi, nó → vi, anh → vi, anh ấy → vi
- Yûnanî: αυτός (avtós)
- Yorubayî: ó → yo, á → yo
- çînî (hakka): 佢 (kì)
- çînî (mandarîn): 他 (tā)
- çînî (minnan): 伊 (i)
Kesa sêyem ê/a pirjimar (2)
- Bulgarî: те → bg (te)
- Çekî: oni → cs
- Çînî: 他们 → zh (tāmen)
- Erebiya misrî: هم → arz
- Almanî: diese → de, das → de, sie → de
- Erebî: هما → ar daçek ; هم → ar pirjimar
- Esperantoyî: ili → eo
- Fînî: he → fi
- Fransî: ils → fr
- Gaelîka skotî: iad → gd
- Haîtî: yo → ht
- Holendî: zij → nl
- Îbranî: הם → he (hem)
- Inglîzî: they → en
- Îtalî: loro → it
- Japonî: 彼ら → ja (karera)
- Kotavayî: sin → avk, sinye → avk
- Polonî: oni → pl
- Portugalî: eles → pt
- Rusî: они → ru (oni)
- Samiya bakurî: soai → se daçek ; sii → se pirjimar
- Sanskrîtî: त → sa (ta)
- Slovakî: oni → sk
- Slovenî: oni → sl
- Spanî: ellos → es
- Tamîlî: அவர்கள் → ta (avarkaḷ) (personnes éloignées), இவர்கள் → ta (ivarkaḷ) (personnes proches)
- Tirkî: onlar → tr
- Ûkraynî: вони → uk (vony)
- Yûnanî: αυτοί → el (aftoí)
- Yûnaniya kevn: αὐτοί → grc (autoí)
Lekî[biguhêre]
[biguhêre]
ew (ew)
- (yekjimar) kesê sêyem,
kesa/ê yan heywana/ê yan tişta/ê ku behs li ser e ji bilî ya/yê ku diaxive û ya/yê ku bo tê