şev

Binêre herwiha: şêv, sêv, û sev

Kurdî[biguhêre]

Bilêvkirin[biguhêre]

IPA^(kilîd): /ʃɜv/
Deng (Êlih)
Kîtekirin: şev

Navdêr[biguhêre]

Zayenda mê ya binavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	şev	şev
Îzafe	şeva	şevên
Çemandî	şevê	şevan
Nîşandera çemandî	wê şevê	wan şevan
Bangkirin	şevê	şevino
Zayenda mê ya nebinavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	şevek	şevin
Îzafe	şeveke	şevine
Çemandî	şevekê	şevinan

şev mê

her roj dema ku dinya tarî ye,
dema navbera avabûna rojê û hilatina wê,
dema navbera nivistinê û şiyarbûnê,
dema navbera êvarê û spêdê
Şev xweş!

Şeveke bêxew.

Çend şevan.

Bi roj mirov kar dike, bi şev xew dike.
- Min pir şevan hetta seher
  Danîne rê sem` û beşer
  Ew mahirû ma bête der
  Ta bême newbetdarê çerx. — (— (Dîwana Melayê Cizirî ~1640, Melayê Cizîrî))
şevbihêrk, dema borandina çalakiyên êvarî
Me şevek xweş ya Newrozê kir.

Bi alfabeyên din[biguhêre]

kurdî-erebî: شه‌ڤ
kurdî-krîlî: шәв
kurmanciya klasîkî: (Mela Hisênê Bateyî) شڤ‎ (şev)

Etîmolojî[biguhêre]

Hevreha soranî شه‌و‎ (şew), kurdiya başûrî şew, goranî/hewramî şewe, zazakî şewe, farisî شب‎ (şeb), tacikî шаб (şab), belûçî شپ‎ (şep), pehlewî ş'p, hexamenişî 𐎧𐏁𐎱 (xšap-), avestayî 𐬑𐬴𐬀𐬞‎ (xṣ̌ap) û 𐬑𐬴𐬀𐬞𐬀𐬥‎ (xṣ̌apan)... sanskrîtî क्षप् (kṣáp)... hîtîtî 𒅖𒉺𒀭𒍝 (ispanza)... hemû ji proto-hindûewropî *kʷsep- (şev).

Heman peyva proto-hindûewropî mihtemelen li gel pêşgira *we- herwiha serekaniya peyva proto-hindûewropî *wek(ʷ)speros (êvar) e ku serekaniya van peyvên bi wateya "êvar" yan rojava/rojavabûn" e jî: latînî vesper, yûnanî ἕσπερος (hésperos: êvar; êvarî, rojava, rojavabûn), ermenî գիշեր (gišer), rûsî ве́чер (véčer), inglîzî west.

Di piraniya zimanên din yên hindûewropî de bi wateya "şev" peyveke ji peyva proto-hindûewropî *nókʷts peydabûyî li kar e, bo nimûne: yûnanî νύξ (núx), latînî nox, rûsî ночь (nočʹ), almanî Nacht, inglîzî night, fransî nuit... Hevrehên wê di kurdî û farisî de nemane lê bo nimûne di avestayî de wek 𐬥𐬀𐬑𐬙𐬎‎ (naxtu) hatiye qeydkirin.

Çavkanî:

Chyet, Michael L. (2003): Kurdish-English Dictionary, Ferhenga Kurmancî-Inglîzî, Yale University Press.
Horn, Paul. (1893): Grundriss der neupersischen Etymologie [Bingehê etîmolojiya farisî] (bi almanî). Strassburg
Kloekhorst, Alwin (2008): Etymological Dictionary of the Hittite Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 5), Leiden, Boston: Brill.
Mackenzie, D. N. (1971), A Concise Pahlavi Dictionary, London, New York, Toronto: Oxford University Press.
Pokorny, Julius, Ferhenga etîmolojî ya hindûewropî ["Indogermanisches etymologisches Wörterbuch (bi almanî)"], Bern, 1959
The Tower of Babel - An Etymological Database Project [Birca Babilê - Projeyeke Danegeha Etîmolojî] (bi inglîzî û rûsî): http://starling.rinet.ru/
Tsabolov, R. L., Ferhenga etîmolojî ya zimanê kurdî ["Цаболов, Р. Л.: Эмцмолоƨцческцц̆ словарь курδскоƨо языка"], Moskova, 2001-2010

Bi zaravayên din[biguhêre]

Soranî: şew
Kurdiya başûrî: şew
Lekî: şiw
Hewramî: şewe
Zazakî: şewe

Werger[biguhêre]

Afrîkansî: nag → af
Akadî: 𒆥𒋝 → akk (liliātu)
Albanî: natë → sq
Almanî: Nacht → de mê
Altayiya başûrî: тӱн (tün)
Aramî : ܠܠܝܐ‎ (lilyā’) mê
Aromanî: noapti
Avestayî: 𐬑𐬴𐬀𐬞𐬀𐬥‎ → ae (‎xšapan), 𐬥𐬀𐬑𐬙𐬎‎ → ae (naxtu)
Azerî: gecə → az, şəb
Baskî: gau → eu
Başkîrî: төн (tön)
Bayerî: Nocht m
Belarusî : нощ → be (nochtch) mê
Biatah bidayuh: singarŭm
Bretonî: noz → br
Bulgarî : нощ → bg (nošt) mê
Çolî: abʌlel
Çekî: noc → cs mê
Çînî: 夜晚 → zh (yèwǎn), 夜 → zh (yè)
Çolyanî: sǘnikh
Çuvaşî: çĕр (çĕr), çĕрле (çĕrle), каç (kaç)
Damariya rojhilat: ˈalam
Danmarkî: nat → da
Erebî : ليلة‎ (leyle) mê
Ermenî: գիշեր → hy (gišer)
Esperantoyî: nokto → eo
Estonî: öö → et
Farisî: شب‎ → fa (şeb)
Ferî: nátt
Fînî: yö → fi
Fransî: nuit → fr
Frîsî: nacht → fy
Futunî: poʻuli, pō
Gaelîka skotî : oidhche mê
Gagawzî: gecä
Galîsî: noite → gl m
Gaulisî: noxt-
Gotî : 𐌽𐌰𐌷𐍄𐍃 (nahts) mê
Gurcî : ღამე → ka (ɣame)
Hawayî: pō
Hawsayî: dare → ha
Hindî: रात → hi (rāt)
Holendî: nacht → nl
Indonezî: malam → id
Inglîzî: night → en
Inglîziya kevn: niht
Îbranî: לילה‎ (laylah) mê
Îbranî: לילה‎ → he (laylah) mê
Îdoyî: nokto → io
Înterlîngua: nocte
Înuîtî: ᐅᓐᓄᐊᖅ (unnuaq)
Îrlendî : oíche → ga mê
Îtalî: notte → it mê
Îzlendî: nótt → is
Japonî: 夜 → ja (yoru)
Kabîlî: iḍ
Karaçay-balkarî: кече
Katalanî: nit → ca
Kendemî: otǔ, òtú
Kîkûyûyî: ũtukũ
Kînyarwandayî: joro
Kirgizî: түн → ky (tün)
Komorî: uku
Koreyî: 밤 → ko (bam)
Kornî: nos
Kotavayî: miel
Kumikî: гече (geçe)
Latînî: nox → la mê
Latviyayî: nakts → lv
Lîtwanî: naktis → lt
Luksembûrgî: Nuecht mê
Makedonî: ноќ (nok)
Malagasî: alina → mg, alina → mg
Malezî: malam → ms
Maltayî: lejl
Maratî: रात्र → mr (rātra)
Mazatekiya mazatlanî: jñu
Mecarî: éj → hu, éjszaka → hu
Misrî: grḥ
Misrî: 𓎼𓂋𓎛𓇰
Komoriya ndzwanî: uku
Nganasanî: хии
Nogayî: туьн (tün)
Normandî: nyit
Norwecî: natt → no
Oksîtanî: nuèch → oc
Ozbekî: tun → uz, kecha → uz
Pilenî: pō
Pîrahayî: xahoái
Polonî: noc → pl mê
Portugalî: noite → pt mê
Qazaxî: түн (tün)
Romanyayî: noapte → ro
Rusî: ночь → ru (notch’) mê
Samiya bakurî: idja
Samiya înarî: ijjâ
Sanskrîtî : नक्ति → sa (nakti) mê
Sirananî: neti
Sirboxirwatî: noć → sh
Sirboxirwatî: ноћ → sh (noć)
Slovakî: noc → sk mê
Slovenî: noč → sl
Sonxayî: ciji
Babariya başûr-rojhilat: mɛlˈmɛl
Spanî: noche → es mê
Swahîlî: usiku → sw
Swêdî: natt → sv
Şawî: iḍ
Şîngazîcayî: masihu
Şorî: тӱн
Tacikî: шаб → tg (šab)
Tagalogî: gabí
Tahîtî: pō
Tamîlî: இரவு → ta (iravu)
Tayî: กลางคืน → th (glaang keun)
Teterî: төн → tt (tön)
Teteriya krîmî: gece
Tirkî: gece → tr
Tirkmenî: gije
Tofalarî: түн
Tokpisinî: nait
Tuvanî: дүн (dün)
Ûkraynî: ніч → uk (nič)
Viyetnamî: đêm → vi, tối → vi
Walîsî: po
Walonî: nute → wa, niût → wa
Weylsî: nos → cy
Xakasî: хараа (xaraa)
Yakutî: түүн (tüün)
Yidîşî: נאַכט‎ → yi (nakht)
Yokutiya deştî ya başûrî: ʔopʰ
Yûnanî: νύχτα → el (nýchta) mê
Yûnaniya kevn: νύξ (nýx) mê
Zuluyî: ubusuku → zu

Tirkî[biguhêre]

Navdêr[biguhêre]

şev

sernişûv, nişûv, şevil, kaş
mizwac

şev

Naverok

Kurdî[biguhêre]

Bilêvkirin[biguhêre]

Navdêr[biguhêre]

Bi alfabeyên din[biguhêre]

Jê[biguhêre]

Qafiye[biguhêre]

Etîmolojî[biguhêre]

Bi zaravayên din[biguhêre]

Werger[biguhêre]

Tirkî[biguhêre]

Navdêr[biguhêre]

Menûya navîgasyonê