diz

	Bikarhênerek dixwaze ev peyv were standardkirin. Ji kerema xwe tevlî nîqaşa li ser Daxwazên standardkirinê bibin.(+)
	diz  / dizîker  / dizîkar

Kurdî

Bilêvkirin

• IPA^(kilîd): /dɪz/
• Kîtekirin: diz

Navdêr 1

Diz (li çepê) ji kesekî (li naverastê) didize.

diz mê û nêr

1. Kesa/ê tiştan didize; kesa/ê tiştên kesek din bêyî hay û destûra wê / wî bo xwe dibe.

   Hevmane: dizîker

   • Em ne diz in. Min tu carî jî dizî nekiriye. — (Firat Cewerî, Girtî, Weşanên Nûdem, 1986)

Bi alfabeyên din

• kurdî-erebî: دز‎

Ji wêjeya klasîk

• Lê min ji rezan nekir temettu'
  Manend-i dizan bi kes tetebbu'
  Nûrestê hedîqeyê fu'ad e— (Mem û Zîn ~1692, Ehmedê Xanî)

Herwiha

• duz
• dizek
• dizenek

Jê

 

• dizek
• diziyayî
• dizî
• dizîkar
• dizîkarî
• dizîker
• dizîkerî
• dizîkî
• dizîn

Etîmolojî

• proto-îranî: *dus- ("dij, dijî") + *dhe- ("kirin")

  proto-îranî:

avestayî: duš-dah- ("xirabî kirin")

pehlewî: dwz ("diz")

farisî: duzd ("diz")

belûçî: diz ("diz") ...^{alfabeya arî}

kurmancî: diz ("diz")

soranî: diz ("diz")

zazakî: dizd ("diz")

Werger

• Çînî:

  sade: 窃贼 (qièzéi)

  kevnar: 盜賊

• Danmarkî: tyv → da g
• Albanî: vjedhës → sq n
• Almanî: Dieb → de n, Diebin → de m, Einbrecher → de n
• Erebî: لِصّ‎ n (liṣṣ), سَارِق‎ → ar n (sāriq)

  Erebiya misrî: حرامي‎ n (ḥarāmi)

  Erebiya kendavî: بايك‎ n (bāyeg)

  Erebiya hîcazî: حرامي‎ n (ḥarāmi)

  Erebiya fasî: سراق‎ n (sarrāq), شفار‎ m (šaffār)

• Farisî: دزد‎ → fa
• Fînî: varas → fi, voro → fi
• Fransî: voleur → fr n, voleuse → fr m
• Hindî: चोर (ćor)
• Holendî: dief → nl n, dievegge → nl m
• Mecarî: tolvaj → hu
• Inglîzî: thief → en, burglar → en
• Îtalî: ladro → it n, ladra → it m
• Japonî: 泥棒 → ja (どろぼう, dorobō)
• Katalanî: lladre → ca n
• Koreyî: 도둑 (doduk)
• Sirboxirwatî: lopov → sh n, tat → sh n
• Latînî: fur m an n
• Polonî: złodziej → pl n, złodziejka → pl m
• Portugalî: ladrão → pt n
• Romanî: chōr → rom
• Romanyayî: hoţ → ro
• Rusî: вор (vor)
• Sirboxirwatî:

  Kirîlî: лопов → sh mê

  Latînî: lopov → sh n

• Spanî: ladrón → es n
• Swêdî: tjuv → sv g
• Telûgûyî: దొంగ (doṅga)
• Tirkî: hırsız → tr, kale → tr, höyük → tr, kaptıkaçtı → tr, kurgan → tr, uğru → tr, arakçı → tr, ^?kaldırım kuşu → tr
• Urdûyî: چور‎ (ćor)

Navdêr 2

diz mê

1. asêgeh, kelhe, sûr

Jê

• Qeladiz

Etîmolojî

Ji proto-hindûewropî *dʰeiǵʰ- (melhem lê dan), hevreha avestayî 𐬛𐬀𐬉𐬰𐬀 (deêze: dîwar), ermeniya kevn դէզ (dêz), sanskrîtî देग्धि (degdhi) (melhem lê dan), yûnaniya kevn τεῖχος (teîkhos) (dîwarê kelhê), fingō (dirûv danê, şikil danê)

Tirkî

Bilêvkirin

• Deng

Navdêr

diz

1. çok, çong