çil

Ji Wîkîferheng

Here nagîvasyonê Here lêgerînê

Binêre herwiha: çîl

Kurmancî[biguhêre]

Bilêvkirin[biguhêre]

(Hejmar) IPA^(kilîd): /t͡ʃʰɪl/, چل

(Hejmar) Deng (Amed)^ⓘ

(Hejmar) Deng (Bidlîs)^ⓘ

(Rengdêr) IPA^(kilîd): /t͡ʃɪɫ/, چڵ
Kîtekirin: çil

Hejmar[biguhêre]

çil, ç-ya req

jimare 40 anku XL
- Ehda me webit tenê bibînim
  Çil zêrî biçim ji bo we bînim«
  Şêx go »tu here bibîn wişaqan— (Mem û Zîn ~1692, Ehmedê Xanî)

Bi alfabeyên din[biguhêre]

kurdî-erebî: چل‎
(edebiyata klasîk) چل‎ (çil)

Herwiha[biguhêre]

çel

Jê[biguhêre]

çila, çilan, çilem, çilemî, çilemîn, çilemînî
(Lêker) çil dan
(Navdêr) çildan

Binêre herwiha[biguhêre]

Hejmarên sade yên kurdî

Etîmolojî[biguhêre]

Têkildarî çar

proto-hindûewropî: *k^wetwor-komt ("çil")

proto-îranî:

avestayî: çathwarsata- ("çil")

pehlewî: çihal, çil ("çil")

farisî: çihil, çil ("çil") … ^{alfabeya arî}

kurmancî: çil > çel ("çil")

soranî: çil ("çil")

zazakî: çewres ("çil")

sanskrîtî: çatvārinśat ("çil")

yûnanî: tessarákonta ("çil")

latînî: quadrāgintā ("çil") ...

Çavkanî: Horn p.101 | Pokorny: -

Werger[biguhêre]

Afrîkansî: veertig → af
Albanî: dyzet → sq
Almaniya Pennsylvania: varzich
Almanî: vierzig → de m
Altayiya başûrî: тӧртӧн (törtön), кырык (kïrïk)
Aramî:
Îbranî: ארבעין‎ g (arb‘īn)

Siryanî: ܐܪܒܥܝܢ‎ g (arb‘īn)
Aromanî: patrudzãts, patrudzãtsi
Asamî: চল্লিছ (sollis)
Astûrî: cuarenta → ast
Avarî: кӏикъого (ḳiq̇̄ogo)
Azerî: qırx → az
Baskî: berrogei → eu
Başkîrî: ҡырҡ (qïrq)
Belarusî: со́рак (sórak)
Bengalî: চল্লিশ → bn (côlliś)
Biatah bidayuhî: pat puru
Bîkoliya naverast: apat na pulo
Bretonî: daou-ugent → br
Bulgarî: четири́десет (četirídeset), четири́йсет (četiríjset)
Burmayî: လေးဆယ် (le:hcai)
Conxayî: བཞི་བཅུ (bzhi bcu)
Çamicuroyî: ma'pojtamala chunka
Çamoroyî: kuårenta
Çeçenî: шовзткъа (šowztq̇a)
Çekî: čtyřicet → cs
Çerokî: ᏅᎩᏍᎪᎯ (nvgisgohi)
Çeyenî: névó'e
Çîçewayî: makumi anayi
Çînî:
Kantonî: 四十 (sei³ sap⁶)

Hakkayî: 四十 (si-sṳ̍p)

Mandarînî: 四十 → zh (sìshí)

Min dongî: 四十 ((sei seik > si leik))

Teoçewî: 四十 (si3zab8), 卌 (siab8)

Wuyî: 四十
Çuvaşî: хӗрӗх (hĕrĕh)
Çûkî: faik
Dalmatî: quaranta
Danmarkî: fyrre → da, fyrretyve
Divehî: ސާޅީސް‎ (sāḷīs)
Erebî: أَرْبَعُونَ‎ (ʾarbaʿūna)
Erebiya misrî: أربعين‎ (ʔarbaʕīn)

Erebiya fasî: ربعين‎ (rabʕīn), أربعين‎ (ʔarbʕīn)
Ermenî: քառասուն → hy (kʿaṙasun)
Esperantoyî: kvardek → eo
Estonî: nelikümmend → et
Farisî: چهل‎ → fa (čehel)
Ferî: fjøruti
Fîjî: vasagavulu
Fînî: neljäkymmentä → fi
Fransî: quarante → fr n
Friyolî: cuarante
Frîsiya kevn: fiuwertich
Frîsî: fjirtich
Gaelîka skotî: dà fhichead, ceathrad
Galîsî: corenta → gl
Gotî: 𐍆𐌹𐌳𐍅𐍉𐍂 𐍄𐌹𐌲𐌾𐌿𐍃 (fidwōr tigjus)
Gurcî: ორმოცი (ormoci)
Haîtî: karant
Hawayî: kanahā
Hawsayî: arba'in
Hindî: चालीस → hi (cālīs)
Holendî: veertig → nl m
Indonezî: empat puluh
Îbranî: אַרְבָּעִים‎ n an m (arba'ím)
Îdoyî: quaradek → io
Îngilîziya kevn: fēowertiġ
Îngilîzî: forty → en
Îngriyî: neljäkymment
Înterlîngua: quaranta
Îrlendî: daichead → ga
Îtalî: quaranta → it
Îzlendî: fjörutíu → is
Japonî: 四十 → ja (よんじゅう, yonjū), 四十 → ja (しじゅう, shijū)
Karaçay-balkarî: къыркъ
Katalanî: quaranta → ca
Keçwayî: tawa chunka
Kirgizî: кырк → ky (kırk)
Kîngalî: හතළිහ (hataḷiha)
Komî-permyakî: нёльдас (njolʹdas)
Koreyî: 사십 → ko (sasip), 四十 → ko, 마흔 → ko (maheun)
Kreyoliya fransî ya Louisiana: karant
Ladînî: caranta
Lakotayî: wikčémna tópa
Latînî: quadraginta → la
Latviyayî: četrdesmit → lv
Lawsî: ສີ່ສິບ (sī sip)
Lîgûrî: quaranta
Lîtwanî: keturiasdešimt → lt
Lîvonî: nēļakimdõ
Lombardî: quaranta
Lueyî: ᦉᦲᧈᦉᦲᧇ (ṡii¹ṡiib)
Luksembûrgî: véierzeg
Makedonî: четириесет (četirieset)
Malayalamî: നാല്പത് → ml (nālpatŭ)
Malezî: empat puluh → ms
Maltayî: erbgħin
Mançûyî: ᡩᡝᡥᡳ (dehi)
Manksî: daeed
Mansî: налыман (nalyman)
Maorî: whā tekau → mi
Mecarî: negyven → hu
Mongolî: дөч → mn (döč)
Navajoyî: dízdiin
Nawrûyî: animo
Normandî: quarante
Norwecî: førti → no
Ojibweyî: niimidana
Oksîtanî: quaranta → oc
Oromoyî: afurtama
Oygurî: قىرىق‎ (qiriq)
Ozbekî: qirq → uz
Piedmontîsî: quaranta
Plodîşî: featijch
Polonî: czterdzieści → pl
Portugalî: quarenta → pt
Qazaxî: қырық → kk (qyryq)
Qiptî: ϩⲙⲉ (hme)
Romagnolî: cvaranta
Romancî: quaranta, curonta, curànta, curanta, quaraunta
Romanî: saranda
Romanyayî: patruzeci → ro
Rusî: со́рок (sórok)
Rusînî: со́рок (sórok)
Saanîçî: ŋəsɬšeʔ
Samoayî: fasefulu
Sanskrîtî: चत्वारिंशत् → sa (catvāriṃśat)
Santalî: ᱯᱩᱱ ᱜᱮᱞ (pun gel), ᱵᱟᱨ ᱤᱥᱤ (bar isi)
Sardînî: baranta, caranta
Sicîlî: quaranta → scn
Sirboxirwatî:
Kirîlî: четрдесет

Latînî: četrdeset
Slaviya kevn: четыре десѧте (četyre desęte)
Slaviya rojavayî ya kevn: сорокъ (sorokŭ)
Slovakî: štyridsať → sk
Slovenî: štirideset → sl
Sorbî:
Sorbiya jêrîn: styrźasća

Sorbiya jorîn: štyrceći
Spanî: cuarenta → es
Swahîlî: arobaini → sw, arubaini → sw
Swêdî: fyrti → sv, fyrtio → sv
Şanî: သီႇသိပ်း (sìi síp)
Tacikî: чил → tg (čil)
Tagalogî: apatnapu
Tahîtî: maha 'ahuru
Tayî: สี่สิบ → th
Telûgûyî: నలభై → te (nalabhai)
Teteriya krîmî: qırq
Teterî: кырык → tt (qırıq)
Tigrînî: ኣርባዓ → ti (ʾarbaʿa)
Tirkî: kırk → tr
Tirkmenî: kyrk → tk
Tîbetî: བཞི་བཅུ (bzhi bcu), ༤༠ (40)
Tofalarî: дөртэн (dörten)
Tongî: fāngofulu
Toxarî B: śtwārka
Udmurtî: ньыльдон (nʹylʹdon)
Unamî: neinxke
Urdûyî: چالیس‎ (cālīs)
Ûkraynî: со́рок (sórok)
Venîsî: cuaranta → vec, quaranta → vec
Viyetnamî: bốn mươi → vi, bốn chục
Volapûkî: foldeg → vo, fols
Weylsî: deugain → cy, pedwar deg → cy
Ximêrî: សែសិប → km (sɐe səp), ៤០ (40)
Yidîşî: פֿערציק‎ (fertsik)
Yupîkiya navendî: yuinaak malruk, malruk ipiaq
Yûnanî: σαράντα → el (saránta)
Kevn: τεσσεράκοντα (tesserákonta), μ΄ (m΄)

Rengdêr[biguhêre]

çil, ç-ya nerm

çilek, xwazok, xwestek, nefs
kesa/ê tiştên xelkê ji xwe re dixwaze yan hêvî dike ku xelk ji yê xwe bidiyê
(bi taybetî zarok dema zarokek din şirînahiyek hebe)

Herwiha[biguhêre]

çel

Bide ber[biguhêre]

Jê[biguhêre]

çilî

Etîmolojî[biguhêre]

Etîmolojiya vê peyvê nehatiye nivîsîn. Eger tu bi rastî bizanî, kerem bike bişkoka "biguhêre" ya di ser van gotinan re bitikîne û etîmolojiya vê peyvê binivîse. Çavkaniyên ku te ew etîmolojî jê girtiye jî binivîse.

Werger[biguhêre]

Navdêr[biguhêre]

çil mê, ç-ya nerm

Hemû tiştên xwarin û vexwarinê yên ku dilê mirovî dibije wan.

Etîmolojî[biguhêre]

Etîmolojiya vê peyvê nehatiye nivîsîn. Eger tu bi rastî bizanî, kerem bike bişkoka "biguhêre" ya di ser van gotinan re bitikîne û etîmolojiya vê peyvê binivîse. Çavkaniyên ku te ew etîmolojî jê girtiye jî binivîse.

Werger[biguhêre]

Soranî[biguhêre]

Navdêr[biguhêre]

çil

çiq, şax

Tirkî[biguhêre]

Navdêr[biguhêre]

çil

sûsek
zîwan
leke, lekeya li eynikê
porik, rehik û rîçal
deqdoqok, belek, belekot
nû û îsokî

Ji "https://ku.wiktionary.org/w/index.php?title=çil&oldid=5562166" hatiye standin.

Kategoriyên veşartî: