reh
Here nagîvasyonê
Here lêgerînê

Kurdî[biguhêre]
[biguhêre]
Zayenda mê ya binavkirî | ||||
---|---|---|---|---|
Rewş | Yekjimar | Pirjimar | ||
Navkî | reh | reh | ||
Îzafe | reha | rehên | ||
Çemandî | rehê | rehan | ||
Nîşandera çemandî | wê rehê | wan rehan | ||
Bangkirin | rehê | rehino | ||
Zayenda mê ya nebinavkirî | ||||
Rewş | Yekjimar | Pirjimar | ||
Navkî | rehek | rehin | ||
Îzafe | reheke | rehine | ||
Çemandî | rehekê | rehinan |

reh mê
- Kok, rewa, rîş, ripî, riç, cille, parçeyên jêrîn yên riwekan (bi taybetî yên di bin axê ve).
- Binyat, bingeh, serekanî, esil, esas.
- Min got ku kûçikê wî ji tuxmekî baş, ji reheke kûçikên xweşik bû. — (Biyanî, Albert Camus, Weşanên Nûdem)
- (nivîsbarî) Rêvebira pergalên xebatê ye, bi gelemperî yên Linuxê.
Ji wêjeya klasîk[biguhêre]
- Dê du siyeh sirmeyê çehvên xwe kit
Xakê rehê yarê seba her sebah
Toz û xubara seherê ber çimen— (Dîwana Melayê Cizirî ~1640, Melayê Cizîrî)
Bikaranîn[biguhêre]
- (Lêker) ji reh kirin: ji koka wê / wî birîn yan piçandin
- (Navdêr) jirehkirin
- (Rengdêr) jirehkirî
Jê[biguhêre]
Etîmolojî[biguhêre]
Ji proto-hindûewropî *wréh₂ds (reh), hevreha soranî ڕهگ (reg), farisî ریشه (rîşe), yûnaniya kevn ῥίζα (rihîza), latînî radix, fransî racine, inglîzî root û wort, swêdî rot û ört, albanî rrënjë. Ji heman rehî: rih / rî, rêv.
Bi zaravayên din[biguhêre]
Werger[biguhêre]
- Afrîkansî: wortel → af
- Bulgarî: корен (koren)
- Çînî: 根 (gēn)
- Almanî: Wurzel → de m, Wurzeln → de, Nerv → de m
- Erebî: جَذْرٌ (džaðr) ; جُذُور (džuðúːr) pirjimar
- Farisî: ریشه → fa, ریشه → fa
- Fînî: juuri → fi
- Fransî: racine → fr m
- Galîsî: raíz → gl m
- Holendî: wortel → nl
- Mecarî: gyökér → hu
- Îbranî: שורש (šóreš)
- Indonezî: akar → id
- Inglîzî: root → en, nerve → en, radical → en, rootstock → en, vas → en, tendon → en, ?sinew → en, vein → en
- Îtalî: radice → it m
- Îzlendî: rót → is
- Japonî: 根 → ja (ね, ne)
- Katalanî: arrel → ca m
- Koreyî: 뿌리 (ppuri)
- Sirboxirwatî: koren → sh m
- Latînî: radix → la m
- Latviyayî: sakne yekjimar, saknes pirjimar
- Norwecî: rot → no
- Oksîtanî: raiç → oc m
- Polonî: korzeń → pl m
- Portugalî: raiz → pt m
- Rusî: корень (kóren’), корни (kórni) pirjimar; коренья (koréniya)
- Sirboxirwatî: корен (koren)
- Slovenî: korenina → sl m
- Spanî: raíz → es m, raíces pirjimar
- Swahîlî: mzizi → sw
- Swêdî: rot → sv, rötter pirjimar
- Tagalogî: ugat → tl
- Tirkî: kök → tr, bağ → tr, köken → tr, orijin → tr, damar → tr, ?ırk → tr
- Ûkraynî: корінь (kórîni), корені (koréni) pirjimar
- Yûnanî: ρίζα (ríza)
[biguhêre]
Zayenda nêr a binavkirî | ||||
---|---|---|---|---|
Rewş | Yekjimar | Pirjimar | ||
Navkî | reh | reh | ||
Îzafe | rehê | rehên | ||
Çemandî | rehî | rehan | ||
Nîşandera çemandî | wî rehî | wan rehan | ||
Bangkirin | reho | rehino | ||
Zayenda nêr a nebinavkirî | ||||
Rewş | Yekjimar | Pirjimar | ||
Navkî | rehek | rehin | ||
Îzafe | rehekî | rehine | ||
Çemandî | rehekî | rehinan |
reh nêr
- (zimannasî) Parçeya peyvan ya herî biçûk
- Pêşpirtik pirtikên wisan in ku tên berî peyva xwerû yan rehê peyvê yan jî peyva ku ji xwe hin pirtikên din pê ve hene — (Husein Muhammed, Pirtikrêzî anku morfotaksî [arşîv], zimannas.wordpress.com, 12.12.2015)
- Da-hat-û (da: paşdaçek, hat: rehê dema borî ya lêkera hatinê, û: gîhanek) Çi têkilîya vê bi dema bê ra heye? De were îca safî bike! — (Ewdil Ararat, Ji bo weqfa Mezopotamyayê II [arşîv], Rojnameya Kurdistan, 21.05.2017)
- Dema kirde diyar be jî, veşartî be jî bi paşgira kesane ya tê pey rehê lêkerê, xwe diyar dike û têgihîştinê dide çêkirin. — (Hesen Huseyin Deniz, Di Zimanê Kurdî de Hevok û Erka Hevokan di Vegotinê de [arşîv], pen-kurd.org)
Werger[biguhêre]
[biguhêre]
reh zayend pêwîst e (z=m: mê, z=n: nêr, z=mn: mê û nêr, z=nt: nêtar)
- Binere: rî