na

Ji Wîkîferheng
Here nagîvasyonê Here lêgerînê
 Binêre herwiha: Na

Kurmancî[biguhêre]

Bilêvkirin[biguhêre]

Hoker 1[biguhêre]

Na!

na

  1. nexêr, ne, no, bersiva redker,
    bersiva neyînî bo pirseke erênî,
    peyvikek e ku wateya dijî gotinekê didiyê:
    Gelo ew kurd e?
    Na. (Ew ne kurd e.)
    - Tu dê îro biçî?
    - Na. (Ez naçim.)
  2. erêkirina pirseke neyînî, qebûlkirina pirseke negatîv:
    Gelo ew ne kurd e? - Na. (Ew ne kurd e.)
    Tu îro nayê? - Na. (Ez nayêm.)
  3. peyveke qedexekirinê yan haydarkirinê:
    Na, wisa nekin!

Bi alfabeyên din[biguhêre]

Hevmane[biguhêre]

Dijmane[biguhêre]

Têkilî[biguhêre]

Bide ber[biguhêre]

Binêrin herwiha[biguhêre]

Bi zaravayên din[biguhêre]

  • Soranî: na, ne, nexêr
  • Kurdiya başûrî: na, ne, nexêr
  • Hewramî: ne
  • Zazakî: nê

Etîmolojî[biguhêre]

Herwiha ne û no, hevrehên soranî نا‎ (na) û نه‌‎ (ne), goranî/hewramî ne, zazakî nê, farisî نا‎ (na) û نه‌‎ (ne, nê) û نی‎‎ (nê), tacikî на (na) û не (ne), pehlewî 𐭫𐭠‎ (nê), avestayî 𐬥𐬀‎ (na, /ne/), osetî нæ (næ), hexamenişî nai (/ney/), sanskrîtî न (ná), hindî न (na) û ना (nā), ûrdûyî نہ‎‎ (na, ne), ‎latviyayî ne, lîtwanî nè, rûsî не (nʸê, nʸi), bulgarî не (nê), çekî ne, polonî û slovakî nie, bretonî ne, îrlandî ní, latînî nē û nōn, fransî ne û non, îtalî no û non, spanî no, portugalî não, romanî nu, inglîzî no û not, almanî nein, danmarkî û swêdî nej (/ney, nêy/), norwecî nei... hemû ji proto-hindûewropî *ne.

Peyv wek ne ... ne ji zimanên îranî ketiye tirkî jî.

Peyva kurdî nexêr û ya farisî نخیر‎‎ (nexêyr) awayekî rêzgirtin û ihtiramê yê gotina na, ne ye û ji ne ya îranî û خیر‎‎ (xeyr) (xêr, xweşî, bereket) ya erebî hatiye çêkirin wek heçku mirov bibêje "bixêr be lê na" yan "na lê bixêr be".

Peyva tirkî hayır (na, ne, nexêr) jî dîsa ji erebî خیر‎‎ (xeyr) (xêr, xweşî, bereket) e û wê di tirkî de bergeha bikaranînê li yok ya xwemalî teng kiriye. Di zimanên din yên tirkîkî de bi piranî hevrehên peyva yok hem li cihê yok û hem jî cihê hayır tên bikaranîn.

Çavkanî:
  • Chyet, Michael L. (2003): Kurdish-English Dictionary, Ferhenga Kurmancî-Inglîzî, Yale University Press.
  • Horn, Paul. (1893): Grundriss der neupersischen Etymologie [Bingehê etîmolojiya farisî] (bi almanî). Strassburg
  • Lubotsky, Alexander. Indo-Aryan inherited lexicon . University of Leiden.
  • Nişanyan, Sevan: Çağdaş Türkçenin Etimolojisi [Etîmolojiya Tirkiya Niha] (bi tirkî)
  • Pokorny, Julius, Ferhenga etîmolojî ya hindûewropî ["Indogermanisches etymologisches Wörterbuch (bi almanî)"], Bern, 1959
  • Tsabolov, R. L., Ferhenga etîmolojî ya zimanê kurdî ["Цаболов, Р. Л.: Эмцмолоƨцческцц̆ словарь курδскоƨо языка"], Moskova, 2001-2010
  • Watkins, Calvert, The American Heritage Dictionary of Indo-European Roots [arşîv], Houghton Mifflin Co., 2007, çapa 2em
  • Etymonline. Online English Etymology Dictionary. <etymonline.com> by Douglas Harper.
  • The Tower of Babel - An Etymological Database Project [Birca Babilê - Projeyeke Danegeha Etîmolojî] (bi inglîzî û rûsî): http://starling.rinet.ru/

Jê[biguhêre]

Werger[biguhêre]

Hoker 2[biguhêre]

na

  1. (vê demê, vî zemanî): Guhartoyeke niha.

Daçek[biguhêre]

na

  1. (navber, nav) Guhartoyeke nav. (2)

Soranî[biguhêre]

Hoker[biguhêre]

na (na)

  1. na, ne, nexêr

Zazakî[biguhêre]

Cînav[biguhêre]

na

  1. vê, ev (bo mêzayendan)

Etîmolojî[biguhêre]

bi metatezê hevreha farisî an, belûçî ã, kurmancî hin- (wê/wî: hingê = wê demê) ji zimanên îranî

Ji "https://ku.wiktionary.org/w/index.php?title=na&oldid=5144349" hatiye standin.