tu

 Binêre herwiha: tû

Kurdî

Bilêvkirin

• (Cînav):
  • IPA^(kilîd): /tʊ/

    Deng (Qoser)

  • Deng (Bidlîs)

• (Hoker) (ti, çu, hîç, qet):
  •  IPA^(kilîd): /tʰɪ/

    Deng (Qoser)

  • Deng (Bidlîs)

• Kîtekirin: tu

Cînav

	Yekjimar	Pirjimar
Mê û nêr	tu	hûn

tu, t-ya nerm

1. kesa/ê duyem ya / yê yekjimar,
   kesa/ê jê re tê axiftin yan nivîsîn,
   kesa/ê guhdar

   - Tu çawa yî?

   - Ez û tu biçin!

Herwiha

• ti
• (Dihok): to (تۆ)

Bi alfabeyên din

• kurdî-erebî: تو‎ (tu)
• kurdî-krîlî: тӧ

Çemandî

• te

Bide ber

• ez
• em
• ew
• hûn

Têkildar

Cînavên kesîn

		Yekjmar			Pirjimar
		Navkî	Çemandî		Navkî	Çemandî
Kesê 1em		ez	min		em	me
Kesê 2em		tu	te		hûn	we
Kesê 3em	Dûr	ew	nêr	wî	ew	wan
			mê	wê
	Nêzik	ev	nêr	vî	ev	van
			mê	vê

Bikaranîn

• Cînavê "tu" û forma wî ya çemandî/tewandî yekhejmar in. Carinan li cihê wan jî bo mebesta rêzgirtin anku qedirgirtinê cînavê "hûn" û forma wî ya çemandî "we" tên bikaranîn. Ev bikaranîn vê dawiyê ji zimanên ewropî belavî kurdî bûye. Di farisî û bi taybetî di inglîzî cînavê duyem yê yekhejmar (bi farisî "tû", bi inglîzî "thou") cih daye cînavê duyem yê pirhejmar (bi farisî "şoma", bi inglîzî "you") ku niha êdî hem li şûna cînavê pirhejmar û hem jî yê yekhejmar tên bikaranîn.

Etîmolojî

Hevreha din ya kurmancî te, soranî تۆ‎ (to) û soraniya devokî ئه‌تۆ‎ (eto), zazakî ti (tu) û to (te), farisî تو‎‎ (tû), tacikî ту (tu), peştûyî ته‎ (të), avestayiya nûtir 𐬙𐬏𐬨‎ (tūm), avestayiya kevn 𐬙𐬎𐬎𐬇𐬨 (tuuə̄m), hexamenişî 𐎬𐎺𐎶 (tu-v-m /tuvam/), sanskrîtî त्वम् (tvám), hindî तू (tū), ûrdûyî تو‎ (tū), latînî tū, fransî/îtalî/katalanî/portugalî/romanî tu, spanî tú, latviyayî tu, lîtwanî tù, rûsî/belarûsî/ukraynî ты (ti), çekî/polonî/slovakî ty, bulgarî/makedonî ти (tî), inglîziya navîn û inglîziya nû ya berê thou (niha cih daye you ya bi eslê xwe pirhejmar anku bi maneya "hûn"), almanî/danmarkî/norwecî/swêdî du, ermenî դու (du), albanî ti, yûnaniya kevn σύ (sú) û yûnaniya niha εσύ (esý), hîtîtî 𒍣𒄿𒅅 (zi-i-ik /zīk/)... hemû ji proto-hindûewropî *túh₂

Bi zaravayên din

• Soranî: to
• Zazakî: ti

Werger

kesê duyem yê yekhejmar (wek kirde)

• Afrîkansî: jy → af
• Almanî: du → de
• Altayiya başûrî: сен (sen)
• Aramî: ܐܢܬ‎ n (ent), ܐܢܬܝ‎ m (’entî)
• Azerî: sən → az
• Bambarayî: i
• Baoule: a
• Başkîrî: һин (hin)
• Bretonî: te → br
• Çekî: ty → cs
• Çînî: 你 → zh (nǐ)
• Çolyanî: tsám; túsmi; túsmidàli; mìsritúsmidàli
• Çuvaşî: эсĕ (esĕ)
• Danmarkî: du → da
• Dolganî: эн
• Elfdalî: du
• Erebî: أنْتَ‎ n (ente), أنْتِ‎ m (enti)
• Esperantoyî: vi → eo, ci → eo
• Estonî: sina → et
• Farisî: تو‎ → fa
• Fînî: sinä → fi
• Flamiya rojava: j’
• Fransî: tu → fr
• Gagawzî: sän
• Galîbî karîbî: amoro
• Gotî: 𐌸𐌿 (þu)
• Gurcî: შენ → ka (šen)
• Haîtî: ou
• Holendî: jij → nl, je → nl
• Inglîzî: you → en, (kevnbûyî') thou → en
• Îbranî: אתה‎ → he m (ata), את‎ → he m (at)
• Înuîtî: ᐃᕝᕕᑦ (ivvit)
• Îtalî: tu → it
• Îzlendî: þú → is
• Japonî: あなた → ja (anata), 君 → ja (kimi), お前 → ja (omae)
• Karaçay-balkarî: сен
• Kirgizî: сен → ky (sen)
• Koreyî: 너 → ko (neo)
• Kornî: ty
• Kotavayî: rin, rinye, rinya
• Kumikî: сен (sen)
• Latînî: tu → la
• Latviyayî: tu → lv
• Lazî: სი (si)
• Lîtwanî: tu → lt
• Mapuçî: iñchu
• Mecarî: te → hu
• Mohawkî: í:se
• Nlûyî: a
• Nogayî: сен (sen)
• Norweciya bokmålî: du → no
• Norweciya nînorskî: du → no
• Oksîtanî: tu → oc
• Oyratayî: ˈeri
• Pîtkarnî-norfolkî: yu
• Polonî: ty → pl
• Portugalî: tu → pt, você → pt
• Qazaxî: сен → kk (sen)
• Kreyola fransî ya réunion: ou
• Romanyayî: tu → ro
• Rusî: ты → ru (ty)
• Samiya bakurî: don
• Sanskrîtî: त्वम् → sa (tvam)
• Kreyoliya seyşelê: ou
• Solrésol: domi
• Babariya başûr-rojhilat: ˈob
• Spanî: tú → es
• Swêdî: du → sv
• Şawî: cekk m (chekk), cem m (chem)
• Şîngazîcayî: wewe
• Şorî: сен
• Teterî: син (sin)
• Teteriya krîmî: sen
• Tirkî: sen → tr
• Tirkmenî: sen
• Tofalarî: сен
• Tuvanî: сен (sen)
• Ûrûmî: сен
• Viyetnamî: bạn → vi
• Weylsî: ti → cy
• Xakasî: син (sin)
• Yakutî: эн (en)
• Yûnanî: εσύ → el (esý)
• Yûnaniya kevn: σύ (sú)

Hoker

tu, t-ya req

1. ti, çu, hîç, qet

   Min tu caran ew nedîtiye. (Min qet ew nedîtiye. Min carekê bi tenê jî ew nedîtiye.)

Etîmolojî

Binêrin: ti

Fransî

Bilêvkirin

• Deng (Fransa (Cesseras))

• Deng (Fransa)

• Deng (Fransa (Évreux))

• Deng

• Deng (Fransa (Aude))

• Deng (Swîsre (Valais))

• Deng (Fransa (Cornimont))

• Deng (Fransa (Montpouillan))

• Deng (Fransa (Grenoble))

• Deng (Fransa (Parîs))

• Deng (Fransa (Vosges))

• Deng (Fransa (Saint-Berain-sous-Sanvignes))

• Deng (Fransa (Strasbourg))

• Deng (Fransa (Saint-Étienne))

• Deng (Fransa)

• Deng

• Deng (Swîsre (Lozan))

Cînav

tu

1. tu, te

Înterlîngua

Cînav

tu

1. tu; te

Îtalî

Bilêvkirin

• Deng (Îtalya)

• Deng (Îtalya (Monopoli))

Cînav

tu

1. tu; te

Katalanî

Bilêvkirin

• Deng (Spanya (El Prat de Llobregat))

Cînav

tu

1. tu; te

Latînî

Cînav

tu

1. tu; te

Lojbanî

Cînav

tu

1. ewa han, ewê han

Polonî

Bilêvkirin

• Deng

• Deng (Polonya (Toruń))

• Deng (Polonya (Będzin))

Hoker

tu

1. vir, vê derê, ev der

Portugalî

Bilêvkirin

• Deng (Portûgal (Porto))

• Deng (Dewletên Yekbûyî yên Amerîkayê)

• Deng (Komara Korêyê (Yangsan))

• Deng (Portûgal (Minho))

• Deng (Brezîl)

Cînav

tu

1. tu; te

Romanyayî

Bilêvkirin

• Deng

Cînav

tu

1. tu; te

Spanî

Bilêvkirin

• Deng (Kolombiya (Cartagena de Indias))

Cînav

tu

1. ya / yê te

Tirkî

Baneşan

tu

1. tifî, hey tif hey, qeda lê bikeve