ez
Kurmancî[biguherîne]
Bilêvkirin[biguherîne]
[biguherîne]
| Yekjimar | Pirjimar | |
|---|---|---|
| Mê û nêr | ez | em |
ez
- kesa/ê ku dipeyive dema ku behsa xwe dike,
kesa/ê ku tiştekî dibêje,
kesê yekem yê yekjimar- ez û tu
- Ez te dibînim.
- Ez neçûm.
- Wê ez nasîm.
Ji wêjeya klasîk[biguherîne]
- Ez şefî'ê wî me roja mehşerê
Dê vexwit ew tasek ava kewserê — (Mela Hisênê Bateyî: Mewlûd)
Herwiha[biguherîne]
Bi alfabeyên din[biguherîne]
- kurdî-erebî: ئهز
- kurdî-krîlî: әз
Forma çemandî[biguherîne]
Bide ber[biguherîne]
Têkilî[biguherîne]
[biguherîne]
Bi zaravayên kurdî[biguherîne]
Etîmolojî[biguherîne]
hevreha zazakî ez, goranî/hewramî ez, tatî ez, talîşî ez, partî 𐫀𐫉 (ʾz), pehlewî 𐫀𐫗 (/ez/, /en/), osetî ӕз (æz), sogdî 𐫀𐫉𐫇 (əzú), peştûyî زه (ze), avestayî 𐬀𐬰𐬆 (ezə) û 𐬀𐬰𐬇𐬨 (ezə̄m), hexamenişî 𐎠𐎭𐎶 (a-d-m, /edem/), sanskrîtî अहम् (ahám), ermenî ես (es), latviyayî es, lîtwanî aš, slaviya kevn ꙗзъ (yazŭ), bulgarî аз (az), novgorodiya kevn ѧꙁо (ęzo), rûsî я (ya), yûnanî εγώ (egó), latînî ego, portugalî eu, îtalî io, spanî yo, fransî je, norwecî eg / jeg, danmarkî jeg, swêdî jag, almanî ich, inglîziya kevn iċ, inglîziya niha I (bixwîne: ay)... hemû ji proto-hindûewropî *éǵh₂.
Bo guherîna *ǵ ya proto-hindûewropî bi Z di zimanên îranî de, binêrin bo nimûne: zanîn, zer, mezin.
Di goranî/hewramî de peyv tenê di helbestên klasîk de maye, ji axiftina rojane winda bûye. Di soranî û farisî de ez ya bi wateya "ez" ya kurmancî nemaye lê min (bi farisî men) cihê wê jî girtiye.
Peyv bi forma xwe ya latînî ego wek peyveke derûnnasiyê ketiye piraniya zimanan û kurdî jî.
- Çavkanî: Ludwig r. 175, Novák r. 164, Watkins r. 22, The Tower of Babel, Etymonline
Werger[biguherîne]
- Abaknonî: ako
- Abay-sembwakî: au
- Afrîkansî: ek → af
- Altayiya başûrî: мен
- Aragonî: yo → an
- Aramî: ܐܢܐ (’inā’)
- Azerî: mən → az
- Babariya başûr-rojavayî: ˈurn
- Bambarayî: ne, n’
- Baskî: ni → eu
- Başkîrî: мин
- : i
- Belarusî: я → be (ja)
- bondska*: i
- Bosnî: ja
- Brabansonî: iek, ek
- Bretonî: me → br
- btx*: aku
- Bulgarî: аз → bg (az)
- car*: awu
- Çekî: já → cs
- Çerokî: ᎠᏯ → chr (aya)
- Çînî: 我 → zh (wǒ)
- Çolyanî: lín, lú, lúm, lukán, salúm, kosalúm
- crs*: mwan
- Çuvaşî: эпĕ
- dalécarlien*: ig
- Damariya rojhilat: ˈau
- Elmanî: ich → de
- Erebî: انا (ena)
- Erebiya misrî: انا (ena)
- Ermenî: էս → hy (es)
- Esperantoyî: mi → eo
- Estonî: ma → et
- Farisî: من → fa (men)
- fc*: i
- Ferî: eg → fo
- Fînî: minä → fi
- Fransî: je → fr
- Gagawzî: bän
- Galîsî: eu → gl
- Gotî : 𐌹𐌺 (ik)
- Gurcî: მე → ka (me)
- Haîtî: mwen
- Hindî: मैं → hi (ma͠i)
- Holendî: ik → nl
- Îbranî: אני → he (any)
- Indonezî: aku → id, saya → id, hamba → id, beta → id, gua → id, gue → id
- Inglîzî: I → en
- Înuîtî: ᐅᕙᖓ (uvanga)
- Îtalî: io → it
- Îzlendî: ég → is
- Japonî: 私 → ja (watashi, watakushi, atashi), 儂 → ja (washi), 僕 → ja (boku), 俺 → ja (ore)
- Karaçay-balkarî: мен
- Katalanî: jo → ca
- Kirgizî: мен → ky (men)
- knx*: aku
- Koreyî: 나 → ko (na)
- Kornî: my
- Kotavayî: jin, jinye, jinya
- kqv*: au
- Kumikî: мен
- kve*: aku
- Yakutî: мин
- Latînî: ego → la
- Latviyayî: es → lv
- Lawsî: ຂ້ອຍ → lo (khony)
- Lazî: მა
- Lîmbûrgî: ich → li
- Lîtwanî: aš → lt
- Luksembûrgî: ech → lb
- Malezî: aku → ms, saya → ms
- Maltayî: jiena → mt, jien → mt
- Mecarî: én → hu
- Mohawkî: í:'i
- Mongolî: би → mn (bi)
- Nlûyî: na, ng
- Nogayî: мен
- Norwecî (bokmål): jeg → no
- Norwecî (nynorsk): eg → no
- Oksîtanî: ieu → oc, jo → oc
- Oyratayî: ˈandri
- pih*: ai
- Pîrahayî: ti
- plz*: aku
- Polonî: ja → pl
- Portugalî: eu → pt
- Qazaxî: мен → kk (men)
- Romancî: eau
- Romanî: eu → ro
- Rusî: я → ru (ya)
- Samiya bakurî: mun ; mon
- Sanskrîtî: अहम् → sa (aham)
- Sawayî: ya
- Şawî: nečč (netch)
- sbr*: aku
- Sindhî: آئُون → sd
- Sirbî: ја → sr
- slg*: au
- Slovakî: ja → sk
- Slovenî: jaz → sl
- Şorî: мен
- Spanî: yo → es
- srk*: aku
- Swêdî: jag → sv c
- Tacikî: ман → tg (man)
- Tagalogî: ako → tl
- Tamîlî: நான் → ta (Nāṉ)
- Tayî: ผม → th m (pom) ; ดิฉัน m (dichan) ; ฉัน → th c (chan)
- Teterî: мин → tt
- Teteriya krîmî: men
- Tirkî: ben → tr
- Tofalarî: мен
- Tuvanî: мен
- Ukraynî: я → uk (ya)
- Ûrûmî: мен
- Viyetnamî: tôi → vi
- Weylsî: mi
- Xakasî: мин
- Xirwatî: ja → hr
- yokuçî: naʔ
- yorûbayî: mo, n, mi, mà
- yukatekî: tehn
- Yûnanî: εγώ → el (egó)
- Yûnaniya kevn: ἐγώ (egố)
- yûpikî: wiinga
- zunyî: hoˀ
| Cureyê peyvê nehatiye dayîn: Alîkarî:Cureyên peyvan |
Wek berkar
binêre: min
Zazakî[biguherîne]
[biguherîne]
ez