xwe

Kurmancî

Gotin

• IPA: /ˈxwɛ/

1. cînavê vegerandî

cînav

Wate

1. Her ew kes yan tişt.
   • Em xwe dîbinin. (Tişta em dibînin her em in.)
   • Ez bi xwe çûm. (Yê ku çû ez bûm.)
   • Te xwe kuşt! (Kesa/ê tu kuştî tu bûyî.)
   • Pênûsê xwe da min. (Pênûsê ku yê wî bû / ye, da min.)

Ji wêjeya klasîk

• Wî kirî ba ismê xwe ber saqî 'erş
  Tu bi xufranê min ê bêçare, ah.— (Mewlûda Kurdî ~1470, Mela Hisênê Bateyî)

Kurmanciya klasîk

• (Ehmedê Xanî) خوه (xwe)

Bi alfabeyên din

• kurdî-erebî: خوهـ

Herwiha

• xwa
• xwi
• xa
• xe
• xo
• xu

Ji

herwiha xo, xu, xwi, xa, xe, hevreha soranî خۆ (xo), û zazakî xo, farisî خود (xod), pehlewî xwet, avestayî xvet, sanskîtî स्वयं (sveyem), rûsî свой (svoy), latînî se, almanî sich, holendî zich, swêdî sig... hemû ji proto-hindûewropî *swé-.

Bikaranîn

Lêker:

• xwe bûn
• xwe kirin
• xwe danîn
• xwe girtin
• xwe xwarin
• xwe berdan
• xwe dan

Navdêr:

• xwebûn
• xwekirin
• xwedanîn
• xwexistin
• xwedan
• xwegirtin
• xwexwarin
• xweberdan

Rengdêr:

• xwebûyî
• xwekirî
• xwegirtî
• xwedayî

Jê

• bixwe
• jixwe
• nexwe
• jixwebawer
• jixwebawerî
• jixweber

• jixweberî
• xwe-
• xwenas
• xwenasî
• xweragir
• xweragirî
• xweliv
• xwebizêv
• xweger
• xwekar
• xweser

Bi zaravayên kurdî

Bi zaravayên kurdî

• soranî: xo, xwe
• zazakî: xo
• kurmancî: x(w)e (Reşwanî)

• lekî: wij
• hewramî: wê
• kurdiya başûr: xwe

Werger

• Talişî: eşten, xişten ^→ tly
• Çînî: 自 (zì)
• Erebî: ^?التنضاح ^→ ar, ^?الرجیع ^→ ar, ^?الرشیح ^→ ar, ^?الرفیض ^→ ar, ^?الصبیب ^→ ar, ^?الصیق ^→ ar, ^?العصیم ^→ ar, ^?الفضیخ ^→ ar, ^?النتح ^→ ar, ^?النسیغ ^→ ar, ^?النسیم ^→ ar, ^?النضیح ^→ ar, ^?الوكف ^→ ar, ^?بصیع ^→ ar, ^?یبیس الماء ^→ ar
• Elmanî: selbst ^→ de, mich ^→ de, selber ^→ de, sich ^→ de
• Farisî: خود (xod), خویش ^→ fa
• Fînî: itse ^→ fi
• Frensî: même ^→ fr
• Holendî: zelf ^→ nl
• Îdoyî: ipsa ^→ io
• Inglîzî: self ^→ en, juice ^→ en, kernel ^→ en, ego- ^→ en, ipsi- ^→ en, itself ^→ en, yourselves ^→ en, ego ^→ en, ^?own ^→ en
• Îtalî: stesso ^→ it
• Japonî: 自身 ^→ ja (じしん, jíshin)
• Koreyî: 자신 (jasin), 자기자신 (jagijasin)
• Rusî: себя (sebjá)
• Spanî: yo ^→ es, ser ^→ es
• Swêdî: själv ^→ sv
• Tirkî: kendi ^→ tr, ego ^→ tr, nefis ^→ tr, öz ^→ tr, zat ^→ tr, kendisi ^→ tr, ^?oto ^→ tr, ^?hod ^→ tr

2. hoker

Wate

1. heta jî

Ji wêjeya dînî

• Eger hwîn li gel wan di baş bin ewên li gel hewe di baş, erê pa başiya hewe çiye? Xo mirovên gunehkar jî vê çendê diken. — ((Luqa 6:33) http://kitebipiroz.com/behdini/bible/luk/6/33)

Bikaranîn

Ev bikaranîne berbelav e di nava Dihokê da. Çe dibe jî li deverên din bes e.

Werger

• Inglîzî: even ^→ en