hem

Kurmancî

Bilêvkirin

• IPA^(kilîd): /hɛm/
• Deng (Wan)^ⓘ
• Kîtekirin: hem

Hoker

hem

1. herwiha, herwisan, wek hev, û, jî

   Hem ez û hem tu. ― em herdu

2. heman, eynî, her ew, her mîna wê / wî
   • Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]

Ji wêjeya klasîk

• Qedrê Mewlûdê bizanin hûn kebîr
  Hem ji bo Bekr û 'Umer hat ev xeber — (Mela Hesenê Bateyî, Mewlûda Kurdî, ~1720)

Herwiha

• him

Bide ber

• hem-
• hema
• heman
• hev

Jê

• hem kirin (lêker)
• hemkirin (navdêr)

Etîmolojî

• proto-hindûewropî: *som-o("heman, eynî")

  proto-îranî:

avestayî: ham("heman, eynî")

farisiya kevn: ham("heman, eynî")

pehlewî: ham ("heman, eynî")

farisî: ham ("heman, eynî")

kurdî: ham ("heman, eynî")

belûçî: ham ("heman, eynî")

osetî: ām ("heman, eynî") ...

(zazakî: ham) ^{alfabeya arî}

sanskrîtî: sama("heman, eynî")

ermenî: ham ("heman, eynî")

yûnanî: homo ("heman, eynî")

latînî: similis ("heman, eynî")

îngilîzî: same ("heman, eynî") ...

Çavkanî: Horn p.246, Watkins p.75, Etymonline
Hevreh: heman

Werger

• Almanî: auch → de, ebenfalls → de
• Farisî: هم → fa
• Tirkî: ^?taş → tr, ^?hap → tr, ^?-daş → tr, ^?daş, taş → tr

Bîslamayî

Cînav

hem

1. ew
   • Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]

Îngilîzî

Bilêvkirin

• Deng (DYA)^ⓘ

Navdêr

hem

1. daw, dawên, dehmen, livîn, perawêz, hindav
   • Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]

Pijînî

Cînav

hem

1. ew
   • Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]

Swêdî

Navdêr

hem

1. mal, xanî
   • Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]

Werger

• Almanî: ebenfalls → de, auch → de

Tirkî

Bilêvkirin

• Deng (Îzmîr, Tirkiye)^ⓘ

Hoker

hem

1. jî, herwiha, hem
   • Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]

Çavkanî

Ev peyv ji wergerên jî hatiye çêkirin. Dibe ku tê de xeletiya wergerê hebe.^{[rûpelên din]}

Tirkmenî

Hoker

hem

1. jî, herwiha, hem
   • Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]

Çavkanî

Ev peyv ji wergerên jî hatiye çêkirin. Dibe ku tê de xeletiya wergerê hebe.^{[rûpelên din]}