mî

 Binêre herwiha: mi, MI, mí, mı, mi³¹, û mi-

Kurmancî

Rastnivîs

• Ji bo guhertoya rastnivîsî binêre mih.

Bilêvkirin

• IPA^(kilîd): /miː/

Navdêr 1

Tewandina mî
Zayenda mê ya binavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	mî	mî
Îzafe	miya	miyên
Çemandî	miyê	miyan
Nîşandera çemandî	wê miyê	wan miyan
Bangkirin	miyê	miyino
Zayenda mê ya nebinavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	miyek	miyin
Îzafe	miyeke	miyine
Çemandî	miyekê	miyinan

mî û berx (1)

Çend mî (1)

mî mê

1. (guhandar) pezê mê,
   heywanek kedî ya çarpê ye ku bihirî ye û tê dotin
   • Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]
2. (mecazî) Mirova/ê sernerm.
   • Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]

Herwiha

• mih

Hevmane

• mêşin

Cûnên bizin û mihan

• hoş, poş: bizna têkde reş û guhboz.
• hemis, himbis: bizna reşa navçav û alekên wê gîxên spî yan sorekî vekirî pêde hatîn û binzik û dehmen spî yan sor.
• hemdanî: cûnekî pezîye: cûne pezekî guhdirêj û guhpan û hirîkurt û dûngşor e.
• çûr, çûr: cûne bizneka hûr û têrşîr û mûxelek e, mûyê wê merez e, şel û şepik jê diêne çêkirin.
• çal: bizna hemû leşê wê reş, tenê enîya wê pinîyeka spî lê..
• kerîs, kurrîs: miha guhên wê qut û kurtik.
• kewîs, kewîsar, kewîser: miha leşê wê spî û navçav zîwanî pinîyên reş yan sor lê û guhên wê boz. Gelek cûn jê hene
• riser: riser:miha rengê navçavan di navbera reş û qehweyî de yan bi ser reşekî xwelîkî ve..
• tebeş: Miha navçav û ser û guh pêk ve reng xwelîkî.

Çavkanî:

• Îsmaîl Şahîn di Koma "Zimanê Kurdî" li ser Rûnameyê de, 12/2012

Têkildar

 

• beran
• berindir
• berx
• beyindir
• pez
• sewal
• tewal

Binere herwiha

 

• bizin
• kar
• nêrî
• terş
• terş û tewal

Navê zanistî

• Ovis aries

Etîmolojî

Ji proto-îranî *mayšáh, ji proto-hindûaryayî *mayšás, ji proto-hindûewropî *móysos. Hevreha avestayî 𐬨𐬀𐬉𐬱𐬀‎ (maēša), sanskrîtî मेष (meṣá), partî 𐭌𐭉𐭔 (mēš), soranî mê, feylî mye, lekî mê, hewramî mey, belûçî میش (mēš), pehlewî 𐭬𐭩𐭱 (mēš), farsî میش (mīš), prûsiya kevn moasis, îrlendiya kevn. Bo guherîna Ş bi H di kurmancî de, binêre herwiha: çav / çehv, tî / tihnî, heyv û hîn (hîn bûn/kirin).

• proto-hindûewropî: *moiso- ("mih; meşk")

• proto-îranî: *maiša- ("mih")

avestayî: maeša- ("mih")

pehlewî: meš ("mih")

farisî: meš ("mih")

belûçî: meš ("mih") ... ^{alfabeya arî}

kurdî: mī ("mih")

hewramî: miş ("mih")

zazakî: meşna ("mih")

soranî: merr

sanskrîtî: mešá ("mih")

rusî: mex ("çerm")

latviyayî: maiss ("çante")

lîtwanî: maišas ("çante") ...

Çavkanî: Horn p.226, MacKenzie P.122 | Pokorny: 447

Bi zaravayên din

Leki

• Kurmancî: mih
• Lekî: mê, Bread → lki, گوشت → lki (guşt)
• Lorî: mêş
• Soranî: merr
• Feylî: mye
• Hewramî: mê
• Zazakî: mî, meşna

Leki ماه

• Kurmancî: berx
• Lekî: verk, نان → lki (nan), ماه → lki (mah)
• Lorî: bire

Werger

• Albanî: delja → sq
• Almanî: Schaf → de nêr, Hammel → de mê
• Baskî: ardi → eu
• Belarusî: авечка → be (avječka)
• Bretonî: dañvad → br mê, maout → br mê
• Bulgarî: овца (ovca)
• Çekî: ovce → cs
• Çînî: 綿羊 / 绵羊 → zh
• Danmarkî: får → da
• Endonezyayî: domba → id, biri-biri → id
• Erebî: غنم → ar, نعجة → ar
• Esperantoyî: ŝafo → eo
• Estonî: lammas → et
• Farisî: میش → fa
• Ferî: seyður → fo
• Fînî: lammas → fi
• Fransî: mouton → fr mê
• Friyolî: piore → fur, fede → fur
• Frîsî: skiep → fy
• Galîsî: ovella → gl
• Guwaranî: ovecha → gn
• Holendî: schaap → nl
• Îbranî: כֶּבֶשׂ → he
• Îngilîzî: sheep → en, ewe → en, ^?female sheep → en
• Înterlîngua: ove → ia, ove → ia mê
• Îrlendî: caora → ga
• Îtalî: pecora → it
• Îzlendî: fé (sauðfé)
• Japonî: 羊 → ja (ひつじ, hitsuji)
• Kannadayî: kuri → kn
• Katalanî: ovella → ca mê
• Ladînoyî: biescia → lad
• Latînî: ovis → la mê
• Latviyayî: aita → lv
• Lîtwanî: avis → lt
• Makedonî: овца (ovca)
• Maltayî: nagħġa → mt
• Mecarî: juh → hu
• Norwecî: sau → no, får → no
• Oksîtanî: feda → oc
• Papyamentoyî: karné → pap
• Polonî: owca → pl
• Portugalî: ovelha → pt mê
• Romanî: bakri → rom mê, bakro → rom mê
• Romanyayî: oaie → ro
• Romansh: nursa
• Rusî: овца (ovca)
• Samiya bakurî: sávza → se
• Sardînî: brebei → sc, barveghe → sc, chessi → sc, tzicca → sc
• Sirboxirwatî: ovan → sh mê
• Sirboxirwatî: ovca → sh
• Sirboxirwatî: овца (ovca)
• Skotî: caora → sco
• Slovakî: ovca → sk
• Slovenî: ovca → sl mê, oven → sl mê
• Sorbiya jêrîn: wojca → dsb
• Sorbiya jorîn: wowca → hsb
• Spanî: oveja → es mê
• Swêdî: får → sv
• Tirkî: koyun → tr, marya → tr
• Ûkraynî: вівця (wiwc'a)
• Volapûkî: jip → vo
• Weylsî: dafad → cy mê
• Yûnanî: πρόβατο → el (próvato)

Navdêr 2

mî nêr

1. (dezîkê bi leşî ve) Guhartoyeke mû.
   • Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]

Amuzgoyî

Hoker

mî

1. Hezar, 1 000, M.
   • Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]

Buruşaskiyî

Cînav

mî

1. em (wek biker)
   • Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]