Ji Wîkîferhengê

Kurmancî[biguhêre]

Bilêvkirin[biguhêre]

Hejmar[biguhêre]

  1. 30, jimare 30, XXX

Herwiha[biguhêre]

Bi alfabeyên din[biguhêre]

Etîmolojî[biguhêre]

proto-îranî:
avestayî: thrisat- ("sî, sih")
pehlewî: sīh ("sî, sih")
farisî: ("sî, sih")
kurmancî: sî, sih ("sî, sih")
soranî: ("sî, sih")
zazakî: hîris ("sî, sih")
sanskrîtî: trinśat ("sî, sih")
yûnanî: triákonta ("sî, sih")
latînî: trīgintā ("sî, sih")
îngilîzî: thirty ...

Çavkanî: Horn p.168 | Pokorny: -

Têkildar[biguhêre]

Binêre herwiha[biguhêre]

Hejmarên sade yên kurmancî

Werger[biguhêre]

Navdêr 1[biguhêre]

Zayenda mê ya binavkirî
Rewş Yekjimar Pirjimar
Navkî
Îzafe siya siyên
Çemandî siyê siyan
Nîşandera çemandî siyê wan siyan
Bangkirin siyê siyino
Zayenda mê ya nebinavkirî
Rewş Yekjimar Pirjimar
Navkî siyek siyin
Îzafe siyeke siyine
Çemandî siyekê siyinan
Siya çend mirovan (wateya 2)

  1. Sîber, gewratî, dera tav lê nade.
    Em li ber siya darê rûniştin.
  2. Dirûvê tarî yê tiştekî hemberî ronahiyê.
    Hevmane: sîtavk
    • Awirên hîvê yên xwe ji şevê vedidizin, yên ku ji şermê rûyê xwe ji şevê vedişêrin, dikin ku şev li sîya xwe bilikume. — (Îrfan AmîdaŞevek ŞîzofrenWeşanên Lîs2018, r. 5, ISBN 9786058152175)

Ji wêjeya klasîk[biguhêre]

  • Kefa behrê geha navê
    Siya mexmûr li ber tavê
    Spî bû reng û rûkar e
     — (Feqiyê Teyran, )

Herwiha[biguhêre]

[biguhêre]

Etîmolojî[biguhêre]

Hevreha soranî سێبه‌ر(ber), zazakî (sîye, sersî, versî, sîdare), belûçî ساہگ(sahig), farisî سایه(sayê), pehlewî sayek, avestayî eseye-, sanskrîtî छाया (chāyā) (çaya), têkilî çadir û çetre, hemû ji proto-hindûewropî *kei- (rengê tarî) ku herwiha serekaniya hoar (gewr) ya îngilîzî û Herr (birêz, hêja - bo mêran) ya almanî ye.

Werger[biguhêre]

Navdêr 2[biguhêre]

Zayenda mê ya binavkirî
Rewş Yekjimar Pirjimar
Navkî
Îzafe siya siyên
Çemandî siyê siyan
Nîşandera çemandî siyê wan siyan
Bangkirin siyê siyino
Zayenda mê ya nebinavkirî
Rewş Yekjimar Pirjimar
Navkî siyek siyin
Îzafe siyeke siyine
Çemandî siyekê siyinan
Qûyek di avê de.

  1. , qubeqaz, şaho, qaza iraqî, qazquling, qebeqaz,
    firindeyek avîgir û gerdendirêj e
    (û bi gelemperî rengsîs in lê hin cûnên reş yan gewr jî hene)
    • Çar etrafan bi ref ref lê bi meş tên û qaz. — (Melayê Cizîrî)

Etîmolojî[biguhêre]

Ihtimalen têkilî sîs û spî, ji zimanên îranî, ji proto-hindûewropî *ḱewk- (spî) (spî, sîs - k-ya Proto-hindûewropî di kurdî de dibe s/ş/z), bide ber yûnanî κύκνος ("kûknos" > latînî/zanistî Cygnus > fransî cygne, spanî cisne) ji eynî rehê proto-hindûewropî.

[biguhêre]

Navê zanistî[biguhêre]

Werger[biguhêre]