kel
Here nagîvasyonê
Here lêgerînê
Kurdî[biguhêre]
Rengdêr 1[biguhêre]
kel, k-ya req
- gelek germ, zêde germ, wisan germ ku dikele
- kejel xezal , ask
- nêrî fehl, fel, beranê kelê, beranê ku ji bo tovandina mihan hatiye gihandin
Ji wêjeya klasîk[biguhêre]
- Geh şubhetê 'abidan bi daxwaz
Herlehze digel kela girînê
Evrengehe wî digote Zînê— (Mem û Zîn ~1692, Ehmedê Xanî)
Dijmane[biguhêre]
Jê[biguhêre]
Werger[biguhêre]
- Albanî: nxehtë → sq
- Farisî: ?حیوان دوساله → fa, ?داغ → fa
- Almanî: heiß → de
- Erebî: حار → ar m (ḥār), ?التیس → ar, ?الرسیل → ar, قلع → ar
- Fransî: (très) chaud, très chaude
- Guwaranî: aku (h-)
- Hindî: गरम (garam)
- Holendî: heet → nl
- fînî kuuma
- Mecarî: forró → hu
- Îdoyî: varmega → io
- Îbranî: חם → he
- Indonezî: panas → id
- Inglîzî: hot → en, scorcher → en, heat → en, seethe → en, ?seething → en, ?ewe → en, ?white metal → en, ?alkali → en
- Inglîziya kevn: hat
- Înterlîngue: (multo) calide
- Îrlendî: te → ga
- Îtalî: (molto) caldo, (molto) calda
- Japonî: 熱い → ja (あつい, atsui)
- Katalanî: calent → ca
- Sirboxirwatî: vruć → sh
- Malezî: panas (pah-naz)
- Maratî: गरम (garam)
- Portugalî: (muito) quente
- Skotî: teth → sco
- Slovenî: vroč → sl m, vroča → sl m, vroče → sl n
- Spanî: (muy) caliente m and f
- Swêdî: het → sv, varm → sv
- Telûgûyî: వేడైన (vaeDaina)
- Tirkî: germen → tr, kaynama → tr, kel → tr, kele → tr, kermen → tr, kurgan → tr, oynaş → tr, yangın → tr, damızlık → tr, ?kale gibi → tr, ?gerilim → tr, ?ısı → tr, ?kalay → tr, ?karga → tr, ?taşım → tr, ?taşımlık → tr
- Tupînambayî: akub (s-)
- Yûnanî: ζεστός → el m (zestós), ζεστή → el m (zestí), ζεστό → el n (zestó)
Rengdêr 2[biguhêre]
kel
Bi alfayetên din[biguhêre]
- kurdî-erebî: كهل
Bide ber[biguhêre]
Werger[biguhêre]
[biguhêre]
kel mê, k-ya req
- agir, şewat, enerjî
(bi taybetî "agirê" dilî)- kela dilê min
- ...bi firefirekê tirsnak kela çaydan çû. — (Robert Louis Stevenson, (wergêr Ciwanmerd Kulek), Meseleya Seyr a Dr. Jekyll û Mr. Hyde, Avesta, 2020, r. 61, ISBN 978-605-2246-80-1)
Jê[biguhêre]
Werger[biguhêre]
[biguhêre]

kel mê, k-ya nerm
Hevmane[biguhêre]
Têkildar[biguhêre]
Jê[biguhêre]
Etîmolojî[biguhêre]
Hevreha din ya kurmancî kelek (dîwarê dûr bûstanan/zeviyan), pehlewî kelek ji akadî [Peyv?] *keleku. Peyva erebî قلعة (qel'et) jî ji akadî ye.
Werger[biguhêre]
- Afrîkansî: kasteel → af
- Danmarkî: slot → da
- Almanî: Schloß → de n, Burg → de m, Kastell → de n
- Esperantoyî: kastelo → eo
- Ferî: borg → fo
- Fînî: linna → fi
- Fransî: château → fr
- Friyolî: čhisčhel → fur
- Frîsî: kastiel → fy, slot → fy
- Gaelîka skotî: caisteal → gd
- Haîtî: chato → ht
- Holendî: sloot → nl n ; kasteel → nl, burcht → nl, slot → nl
- Mecarî: vár → hu
- Inglîzî: castle → en
- Îtalî: castello → it
- Katalanî: castell → ca
- Latînî: arx → la, turris → la
- Lombardî: torr → lmo
- Sotoyiya bakur: ntlosebô → nso
- Norwecî: slott → no
- Oksîtanî: castèl → oc
- Papyamentoyî: kastel → pap, kastio → pap
- Polonî: zamek → pl
- Portugalî: castelo → pt
- Oksîtanî: castèu → oc
- Romanyayî: castel → ro
- Spanî: castillo → es
- Swahîlî: ngome → sw
- Swêdî: borg → sv, slott → sv
- Tirkî: kale → tr, ?galeyan → tr
- Walonî: tchestê → wa
- Wolofî: taata → wo; korte → wo
[biguhêre]
kel, k-ya nerm
Werger[biguhêre]
[biguhêre]
kel mê, k-ya req
Werger[biguhêre]
[biguhêre]
kel nêr, k-ya req
Etîmolojî[biguhêre]
Ji proto-hindûewropî *gal- (“hilû, rût, bêmû, kel, keçel”), hevrehên kurmancî kele, kelle, kulox, hilû, farisî کل (kel), كله (kelle), latînî calvus (> fransî chauve), rusî голый (goliy: rût), inglîzî callow, almanî kahl, holendî kaal, çekî û holý, slovenî gol, polonî goły...
Werger[biguhêre]
Tirkî[biguhêre]
[biguhêre]
kel
Kategorî:
- Kurdî
- Rengdêr bi kurdî
- Bilêvkirinên kurdî bi k-ya req
- Ji wêjeya klasîk (kurdî)
- Kontrola wergerê
- Navdêr bi kurdî
- Navdêrên mê bi kurdî
- Jêgirtinên ji Ciwanmerd Kulek
- Jêgirtin bi kurdî
- Bilêvkirinên kurdî bi k-ya nerm
- Peyvên kurdî ji akadî
- Navdêrên bêzayend (kurdî)
- Navdêrên nêr bi kurdî
- Mînak bi kurdî
- Peyvên kurdî ji proto-hindûewropî
- Tirkî
- Navdêr bi tirkî
- Mînak bi tirkî