bira

Kurmancî[biguhêre]
Bilêvkirin[biguhêre]
[biguhêre]
Zayenda nêr a binavkirî | ||||
---|---|---|---|---|
Rewş | Yekjimar | Pirjimar | ||
Navkî | bira | bira | ||
Îzafe | birayê | birayên | ||
Çemandî | birayî | birayan | ||
Nîşandera çemandî | wî birayî | wan birayan | ||
Bangkirin | birayo | birayino | ||
Zayenda nêr a nebinavkirî | ||||
Rewş | Yekjimar | Pirjimar | ||
Navkî | birayek | birayin | ||
Îzafe | birayekî | birayine | ||
Çemandî | birayekî | birayinan |
bira nêr
- (malbat) kurê dêbabên kesekê/î, lawê deybabên kesekê/î
- Ew birayê min e. (Dêbabên min û wî yek in.)
- Şahriyarî bi tirs ji Şahzemanî re got: "Ax bira, tu ewil vî karî bike." Lê birayê wî bersîv da: "Na, tu birayê mezin î, divê ez her di riya te de bim." — (Çîroka Hezar û Şevekê, werger: Serdar Roşan, Weşanên Nûdem)
- kurê ji dayika yan ji babê kesekê/î
- Ey mîrê cinan yê li welatê efrîtan, ev herdu kûçik birayên min in. — (Çîroka Hezar û Şevekê, werger: Serdar Roşan, Weşanên Nûdem)
- (wek gotineke şîrîn ya gazîkirinê) heval, dost, kek
- Bi Xwedê, birawo, her ez jî wisa fikirîm. — (Çîroka Hezar û Şevekê, werger: Serdar Roşan, Weşanên Nûdem)
- (dîn) hemû kur û mêrên ji eynî dînî yan mezhebê
Ji wêjeya klasîk[biguhêre]
- Roja şerî ew hezare mêr bû
Tacdîn du bira hebûn di qellaş
Manendê du şahbazê cemmaş — (— (Mem û Zîn ~1692, Ehmedê Xanî))
Bi alfabeyên din[biguhêre]
Herwiha[biguhêre]
Gotinên pêşiyan[biguhêre]
- Bira bira ye, bazar cuda ye
Nêzîk[biguhêre]
Bide ber[biguhêre]
Etîmolojî[biguhêre]
hevreha soranî/kelhûrî/lekî/hewramî/zazakî bira, mazenderanî برار (birar), hexamenişî 𐎲𐎼𐎠𐎫𐎠 (brātā), pertî û pehlewî 𐭡𐭥𐭠𐭣𐭥 (brad, brader), avestayî 𐬠𐬭𐬁𐬙𐬀𐬭 (brater), belûçî برات (berat), farisî برادر (birader, berader), tacikî бародар (barodar), sanskrîtî भ्रातृ (bhrā́tṛ), hindî भ्राता (bhrātā) û भ्रातृ (bhrātŕ), ûrdûyî بھراتا (bhrātā) û بھراتر (bhrātŕ), rûsî/belarûsî/ukraynî/bulgarî/makedonî брат (brat), sirbî бра̏т (brȁt), polonî/slovakî brat, çekî bratr, latviyayî brātarītis, lîtwanî broterėlis/brólis/brotis, yûnaniya kevn φρᾱ́τηρ (phrā́tēr), inglîzî brother, almanî Bruder, holendî broeder/broer, danmarkî/norwecî/swêdî broder/bror, latînî frāter, îtalî frate/fratello, fransî frère, ermenî եղբայր (ełbayr)... hemû ji proto-hindûewropî *bʰréh₂tēr
Çavkanî: Horn p.45, Watkins p.12, MacKenzie P.118, Etymonline | Pokorny: 163
Jê[biguhêre]
- birabab
- birabav
- birader
- birakuj
- birakujî
- biratî
- birayane
- birayetî
- biraza
- birazî
- destebira
- destebiratî
- zirbira
- zirbiratî
- bira: kesê ji heman dê û bavî û zayend nêr
- birak: forma peyva “bira” ya biçûkî; mînak: ew birakê min e
- biracan: ı- peyva ji bo xweşgotina bira, ıı- peyva ji bo bang/gazî kirina kesekî
- birader: kesê wek bira; kesê ji der hatiye û wek bira nêzik e
- birê: forma tewandî ya “bira”; mînak: ew birê min e (=ew birayê min e)
- birako: ji bo denglêkirina kesekî
- birakuj: kesê birayê xwe dikuje
- birakujî: kiryara birakuştinê
- birakuştî: kesê ku birayê wî hatiye kuştin
- biramak: kesê ji heman dayikê lê ne ji heman bavî
- biramarî: birayê ji zewaca dê yan jî bavê pêkhatî
- biramarîtî: biratiya ji zewaca dê yan jî bavê pêkhatî
- birang: forma biçûkkirî/şîrînkirî ya peyva “bira”; “ew birangê min e”
- biraşîr: kesê ku dema zarotiya xwe de ji diya kesekî şîr mêtî ye
- biratî: 1) hevpişka di dê û bavî de, 2) rewşa wek bira
- biraxwê: xizmên mêr û ji dûr ve
- birayetî: dostaniya wek bira
- biraza: zarokên birayê kesekî
- birazava: kesê di daweta wî de alîkariya zavayî dike
- birazê: keça bira
- birazî: kurê/lawê bira
- destebirak: hevalê wek bira nêzîk
- jinbira: jina birayê kesekî
Bi zaravayên din[biguhêre]
- Soranî: bira
- Kurdiya başûrî: bira
- Şêxbizinî: bira, birang
- Lekî: bira
- Hewramî: bira
- Zazakî: bira, birar
Werger[biguhêre]
- Afrîkansî: broer → af
- Bambarayî: faden → bm
- Çekî: bratr → cs
- Danmarkî: broder → da, bror → da
- Albanî: vëlla → sq
- Almanî: Bruder → de nêr, dass doch → de
- Erebî: أخ → ar (ex)
- Esperantoyî: frato → eo
- Farisî: برادر → fa
- Ferî: bróðir → fo
- Fînî: veli → fi
- Fransî: frère → fr
- Frîsî: broer → fy
- Gaelîka skotî: bràthair → gd
- Hindî: भाइ → hi (bhāi) nêr
- Holendî: broer → nl, broeder → nl, frater → nl
- Mecarî: fivér → hu
- Îdoyî: fratulo → io
- Îbranî: אח → he
- Îbranî: אָח → he
- Inglîzî: brother → en
- Inglîziya kevn: broðor → ang
- Îtalî: fratello → it
- Îzlendî: bróðir → is
- Japonî: お兄さん → ja
- Katalanî: germà → ca
- Kînyarwandayî: furere → rw (umufurere)
- Latînî: frater → la
- Lîmbûrgî: broor → li
- Lingalayî: ndeko → ln
- Mayayiya yukatekî: iits’in, suku’un
- Norwecî: bror → no
- Papyamentoyî: bruder → pap, ruman → pap, ruman hòmber → pap, frè → pap
- Polonî: brat → pl nêr
- Portugalî: irmão → pt
- Romanyayî: frate → ro
- Rusî: брат → ru (brat) nêr
- Sirananî: ba → srn, brada → srn
- Spanî: hermano → es
- Swahîlî: kaka → sw, ndugu → sw
- Swêdî: broder → sv, bror → sv
- Tagalogî: kapatíd na laláki → tl
- Tirkî: kardeş → tr, erkek kardeş → tr
- Yûnanî: αδελφός → el (adelfós)
- Zuluyî: ubhuti → zu
[biguhêre]
bira
Hoker[biguhêre]
bira
- (dibe ku; divê ku) Binêrin: bila
[biguhêre]
Zayenda mê ya binavkirî | ||
---|---|---|
Rewş | Yekjimar | Pirjimar |
Îzafe | bira | birên |
bira
Zazakî[biguhêre]
[biguhêre]
bira nêr
Soranî[biguhêre]
[biguhêre]
bira
Tirkî[biguhêre]
Bilêvkirin[biguhêre]
Deng
[biguhêre]
bira
- Kurdî
- Bilêvkirina IPAyê bi kurdî
- Navdêr bi kurdî
- Navdêrên nêr bi kurdî
- Malbat bi kurdî
- Jêgirtin bi kurdî
- Dîn bi kurdî
- Ji wêjeya klasîk (kurdî)
- Peyvên kurdî ji proto-hindûewropî
- Navdêrên bêzayend (kurdî)
- Hoker bi kurdî
- Formên navdêran bi kurdî
- Zazakî
- Navdêr bi zazakî
- Navdêrên nêr bi zazakî
- Malbat bi zazakî
- Soranî
- Navdêr bi soranî
- Malbat bi soranî
- Tirkî
- Deng bi tirkî
- Navdêr bi tirkî