hêk
Kurmancî[biguherîne]
Bilêvkirin[biguherîne]
[biguherîne]


hêk mê
- (zoolojî) berhema ku qalika wê spî û dirûvê wê hinekî gilovir e ji paşiya firindeyan derdikeve
(qelpekî req bi ser ve heye lê di nav de nerm û avî ye.
Bi kurkkirinê çûçelk jê çêdibin.
Herwiha mirov xwarinan jê çêdikin.) - (xwarin) xwarina ku ji wan berheman hatiye çêkirin
- hêka biraştî, hêkeke kelandî
- Hêkan biqelîne!
- Taşta min hêk û nan bû.
- (biyolojî) ovûm, hucreya serekî ya jinan û heywanên mê
Bi alfabeyên din[biguherîne]
Herwiha[biguherîne]
Têkilî[biguherîne]
Gotinên pêşiyan[biguherîne]
Qafiye[biguherîne]
Jê[biguherîne]
Etîmolojî[biguherîne]
Herwiha hêg, hevreha din ya kurmancî hêlik (gun, ritil), hevreha soranî هێڵکه / hêłke, hewramî hêłe, zazakî hak, belûçî ہیک (hêyk), ہیگ (hêyg), peştûyî هګۍ (hګۍ) (hegêy), pehlewî 𐫟𐫀𐫏𐫃 (xʾyg, /xāyeg/), farisiya berê خاگ (xag) û خایه (xaye), farisiya niha خایه (xayê: berê bi maneya "hêk", niha bi wateya "hêlik, gun"), tacikî хоя (xoya), avestayî eye- û 𐬀𐬉𐬨 (eêm), danmarkî æg, inglîzî/îzlandî/norwecî egg, swêdî ägg, almanî Ei, holendî ei, yûnaniya kevn ᾠόν (ōión), yûnaniya niha αβγό (avgó), latînî ōvum, îtalî uovo, portugalî ovo, spanî huevo, hueva, ovo, fransî œuf... hemû ji proto-hindûewropî *h₂ōwyóm (hêk) ji *h₂éwis (teyr, firinde, balinde).
Peyva îranî ketiye tirkî û hinek zimanên din jî yên tirkîkî: azerî xaya / خایا, osmanî خایا (xaya, haya), tirkî haya (gun, hêlik)...
Çavkanî: Çabolov r. 434-435, Chyet r. 249, Horn r. 103, Lubotsky, Novák r. 183, Watkins r. 6, Etymonline
Bi zaravayên din[biguherîne]
Werger[biguherîne]
- Abûngî: tallui
- Afrîkansî: eier → af
- Alabamayî: hanakbootoklo
- Albanî: vezë → sq mê
- Elmanîşî: aai
- Almanî: Ei → de nêtar
- Alutîqî: manik
- Inglîzî: egg → en; ovum → en
- Erebî: بيضه (beyḍe) mê
- Arakî: sile
- Ermenî: ձու → hy (ju), հավկիթ → hy (havkitʿ)
- Azerî: yumurta → az
- Babariya başûr-rojhilat: timˈkɛl
- Başkîrî: йомортҡа (yomortqa)
- Bambarayî: syɛfan
- Sorbiya jêrîn: jajo nêtar
- Baskî: arrautza; arraultze
- Oa n :
- Bretonî: vi → br
- Bulgarî: яйце → bg (jajce) nêtar
- Katalanî: ou → ca nêr
- Şawî: bellala, tamellalt
- Çînî: 蛋 → zh (dàn); 鸡蛋 → zh (jīdàn)
- Çukçansî: hon
- Koreyî: 계란 → ko (gyeran) , 알 → ko (al)
- Korsîkayî: ovu
- Sirboxirwatî: jaje → sh nêtar
- Damariya rojhilat: teruˈwan
- Danmarkî: æg → da nêtar
- Darûkî: gaban
- Dîdîngayî: buurunit
- Spanî: huevo → es nêr, güevo → es m
- Esperantoyî: ovo → eo
- Estonî: muna → et
- Farisî: تخم مرغ → fa
- Fransî: œuf → fr
- Fînî: muna → fi
- Gagawzî: yımırta
- Galîsî: ovo → gl
- Gurcî: კვერცხი (ḳvercxi)
- Gotî: 𐌰𐌳𐌳𐌾𐌹𐍃 (addjis)
- Yûnanî: αβγό → el (avgó) nêtar
- Hadzayî: ʔuɫe
- Hawsayî: ƙwai → ha
- Îbranî: בֵּיצָה → he (beyṣa) mê
- Hindî: अंडा → hi (aṇḍā)
- Hmongî: qe
- Holîkaçukî: gitlʼathdloy
- Mecarî: tojás → hu
- Yakutî: сымыыт (sımııt)
- Îdî: kép
- Îdoyî: ovo → io
- Indonezî: telor → id
- Îngûşî: фуъ (fuʾ)
- Înuîtî: ᒪᓐᓂᒃ (mannik)
- Îzlendî: egg → is
- Îtalî: uovo → it nêr
- Japonî: 卵 → ja (tamago)
- Qazaxî: жұмыртқа (jumırtqa)
- Xakasî: нымырха (nımırxa)
- Ximêrî: ពង → km (pɔɔng)
- Kirgizî: жумуртка → ky (cumurtka)
- Kotavayî: ato
- Kumikî: йымырткъа (yımırtqa)
- Lakotayî: itká
- Latînî: ovum → la
- Latviyayî: ola → lv
- Lingalayî: líki
- Lîtwanî: kiaušinis → lt
- Luksembûrgî: Ee → lb n (1, 2)
- Malagasî: atody → mg
- Maltayî: bajda
- Maveayî: otoli
- Mayayiya yukatekî: e’el
- Mazatekiya mazatlanî: chjoo
- Nahwatliya klasîk: totoltetl
- Holendî: ei → nl nêtar
- Nganasanî: мәну
- Norwecî: egg → no nêtar
- Oksîtanî: uòu → oc
- Oyratayî: uʈu
- Ûbîkî: demaċ’
- Pamiya navendî: nándò
- Pîrahayî: sitoí
- Polonî: jajo → pl nêtar
- Portugalî: ovo → pt nêr
- Romanî: anro
- Romanyayî: ou → ro nêtar
- Rusî: яйцо → ru (jajcó) nêtar
- Samiya akkalayî: mann
- Samiya bakurî: manni , monni
- Sanskrîtî: अण्डक → sa (aṇḍaka)
- Sawayî: bɔn
- Sirboxirwatî: јаје → sh nêtar
- Şîngazîcayî: djwai
- Slovakî: vajce nêtar, vajíčko nêtar
- Slovenî: jajce → sl
- Sonxayî: guuri
- Swêdî: ägg → sv nêtar
- Tabasaranî: мурта (murta)
- Takanayî: eja
- Teteriya krîmî: yımırta
- Teterî: йомырка → tt (yomırka)
- Çekî: vejce → cs nêtar
- Çeçenî: хоъа (χoʾa)
- Çuvaşî: çăмарта (çămarta)
- Tayî: ไข่ → th (khai)
- Tofalarî: нюмурһа
- Tirkî: yumurta → tr
- Ûkraynî: яйце → uk (yaïtse) nêtar
- Viyetnamî: trứng → vi
- Vuresî: wese
- Walonî: oû → wa m
- Yokutiya deştî ya başûrî: hon
- Zapotekiya yalalagî: llit