dijmin

Kurdî

Navdêr

Zayendên mê û nêr ên binavkirî
Rewş	Mê (yj.)	Nêr (yj.)	Mê û nêr (pj.)
Navkî	dijmin	dijmin	dijmin
Îzafe	dijmina	dijminê	dijminên
Çemandî	dijminê	dijminî	dijminan
Nîşandera çemandî	wê dijminê	wî dijminî	wan dijminan
Bangkirin	dijminê	dijmino	dijminino
Zayendên mê û nêr ên nebinavkirî
Rewş	Mê (yj.)	Nêr (yj.)	Mê û nêr (pj.)
Navkî	dijminek	dijminek	dijminin
Îzafe	dijmineke	dijminekî	dijminine
Çemandî	dijminekê	dijminekî	dijmininan

Di cengan de dijmin bi çekan êrişî hev dikin.

dijmin mê û nêr

1. kesên yan komên dijî hev şer dikin
2. dewletên têkiliyên wan bi hev re xirab in
3. kesa/ê kerbên wê / wî ji kesekê/î vedibin û dixwaze ziyanê bigihîniyê
   • Bendeyê sadiq seher amancê reştûzên xwe kir
     Min bi qewlê dijminan dit ber xedengan bêsebeb
     Leşkerê qehr û xeman wê çûn hisara dil bikin— (Dîwana Melayê Cizirî ~1640, Melayê Cizîrî)
   • û dijminêd xwe heta li ser nimêjê jî lê didin û dikujin.— (Mele Mehmûdê Bayezîdî Amadekar: Jan Dost, Adat û Rusûmatnameê Ekradiye, Weşanxaneya Nûbihar, 2010, r. 102, ISBN 9789944360678)

Bi alfabeyên din

• kurdî-erebî: دژمن

Herwiha

• dujmin
• humin
• men
• mengî
• mane
• raman
• ramanîn
• girmin
• hêmîn

Hevmane

• neyar

Dijmane

• heval
• hevbend
• hevpeyman
• hevrê
• dost
• yar
• Hevalbend
• Şrîk

Etîmolojî

Ji proto-hindûewropî *dus- (xirab; dij) + *ménos (niyet, raman, fikir, hizir, hiş) anku "niyetxirab"), proto-îranî *dusmene-, hevreha duj-meneh- / duş-meneh ya avestayî, duşmen ya pehlewî, dişmen ya zazakî, دشمن (duşmen) ya farisî, दुर्मन्मन् (dur-manmen) ya sanskrîtî, δυσ-μενής (dus-menos) (dijmin) ya yûnaniya kevn. Düşman ya tirkî û թշնամի (tişnemî) ya ermenî ji zimanên îranî ne. Hevreh: dij, dijwar, diz, zirr-

Jê

• dijminahî
• dijminane
• dijminatî
• dijminî
• dijmintî
• dîn-dijmin

Werger

• Afrîkansî: vyand ^→ af
• Baskî: etsai ^→ eu
• Danmarkî: fjende ^→ da
• Albanî: armik ^→ sq
• Almanî: Feind ^→ de nêr, Gegner ^→ de nêr, ^?Gegnerin ^→ de m
• Esperantoyî: malamika ^→ eo
• Farisî: دشمن ^→ fa, خصم ^→ fa, ^?عدو ^→ fa
• Erebî: عدو ^→ ar, خصم ^→ ar, غريم ^→ ar
• Ferî: óvinur ^→ fo, fíggindi ^→ fo
• Fînî: vihollinen ^→ fi
• Fransî: ennemi ^→ fr
• Frîsî: fijân ^→ fy
• Holendî: vijandelijk ^→ nl
• Mecarî: ellenség ^→ hu
• Îdoyî: enemika ^→ io
• Inglîzî: enemy ^→ en, foe ^→ en, adverse ^→ en, adversary ^→ en, antagonist ^→ en, opponent ^→ en, rival ^→ en, hostile ^→ en, ^?foeman ^→ en
• Inglîziya kevn: feond ^→ ang, fiond ^→ ang
• Îtalî: nemico ^→ it
• Îzlendî: óvinur ^→ is
• Katalanî: enemic ^→ ca
• Latînî: colluctator ^→ la, hostis ^→ la
• Norwecî: fiende ^→ no
• Papyamentoyî: enemigo ^→ pap, enemigu ^→ pap
• Polonî: nieprzyjaciel ^→ pl
• Portugalî: inimigo ^→ pt
• Sirananî: feyanti ^→ srn
• Spanî: enemigo ^→ es
• Swahîlî: adui ^→ sw
• Swêdî: fiende ^→ sv, ovän ^→ sv
• Tirkî: düşman ^→ tr, hasım ^→ tr, yağı ^→ tr